SPC COMPANY

Tin tức

Để giúp ích cho các mô hình gia trong việc pha màu, đặc biệt là những màu các hãng không sản xuất, chúng tôi xin gửi loạt bài..

Lý thuyết pha màu 
Để giúp ích cho các mô hình gia trong việc pha màu, đặc biệt là những màu các hãng không sản xuất, nhà em xin phép post loạt bài về lý thuyết về màu sắc cũng như các phương pháp pha màu. 

Trước hết, có thể nói ngắn gọn về bản chất của màu: màu sắc là tần số sóng phản xạ ánh sáng mà các vật xung quanh trước tác động của ánh sáng chiếu vào nó. Sóng này được thị giác của con người ghi nhận giúp chúng ta có thể phân biệt được màu sắc. 

I. Màu quang phổ và Màu hữu cơ:
1. Màu quang phổ: 

Như các bác nhìn thấy trên cầu vòng sau cơn mưa: chùm sáng 7 sắc lung linh trên bàu trời đó chính là hơi nước bị khúc xạ ánh sáng mà phân thành nhiều màu. 

MÀU CƠ BẢN
1. Pha màu cơ bản
Có 3 màu chính: đỏ, xanh dương, vàng. Từ ba màu này, tùy theo tỉ lệ pha trộn có thể tạo ra được tất cả các màu còn lại trong bảng màu.
Có 2 nhóm màu:
– Màu dương: RGB red green blue – đỏ, xanh dương, xanh da trời. Pha 3 màu này với nhau sẽ được màu trắng.
– Màu âm: CMYK – cyan magenta yellow black – xanh da trời, đỏ cánh sen, vàng, đen. Pha 4 màu này lại với nhau sẽ có màu đen.

Đen và trắng là màu vô sắc vì chỉ làm màu sắc đậm nhạt tự thân chứ không làm biến đổi tính chất của màu nên không có tính hoà sắc.
Có 3 nguyên tắc pha màu chính:
– Vàng + đỏ= cam
– Xanh dương + vàng= lục
– Xanh dương + đỏ= nâu (tím)
Tùy theo tỉ lệ giữa các màu trên, cộng với việc điều chỉnh đậm nhạt tự thân -> tạo ra các màu khác.
Cần luyện pha Đen Trắng trước để luyện mắt nhìn đậm nhạt và tập phân bổ đậm nhạt trong bố cục. Thực hành dùng bài Đen Trắng làm chuẩn và lắp màu theo sắc độ của đen trắn
Một số màu hay pha:

1. Xanh lá = 1 phần xanh dương (bluesky) + 5 phần vàng
2. Cam = 1 phần đỏ cờ + 5 phần vàng
3. Rêu = 5 phần xanh dương + 25 phần vàng + 1 phần đỏ
4. Đỏ đô = 10 phần đỏ cờ + 1 phần xanh bluesky
5. Tím nho = 5 phần đỏ cờ + 1 phần xanh bluesky
6. Nâu chocolate = 5 phần đỏ + 3 phần xanh bluesky

2. Bảng màu và cách phối màu:

– Phối màu tương tự (analogous scheme): Dùng ba màu liền nhau trên vòng tròn màu và phối hợp thêm độ sáng tối.
– Phối màu chỏi (clash scheme): dùng các màu bên phải hoặc bên trái của màu bổ xung trên vòng tròn màu. Vd: màu bổ sung của màu đỏ là màu xanh lá. Như vậy, màu chỏi là màu xanh dương, nằm bên trái màu bổ sung.
– Phối màu đơn sắc (monochromatic scheme): dùng một màu chính kết hợp với những màu có sắc thái tương tự hoặc có độ bóng.
– Phối màu trung tính (neutral scheme): Dùng một màu chính rồi phối với màu sáng hơn hoặc sậm đen.
– Phối màu căn bản (Primary scheme): Dùng ba màu chính căn bản: đỏ – vàng – xanh
– Phối màu bổ sung cấp thứ hai (secondary scheme): Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ hai. Ví dụ: xanh lá cây nhạt – tím – cam.
– Phối màu bổ sung cấp thứ ba (Tertiary scheme): Dùng một màu chính rồi phối với hai màu bổ sung cấp thứ ba. Vd: đỏ cam – xanh tím – và vàng xanh. Hoặc lục lam – vàng cam – đỏ tím … tất cả các màu đó cách đều nhau trên vòng tròn màu.

[Tư Liệu] Nghệ Thuật Phối Màu
Tác Giả: Nguyễn Hạnh 
Biên Tập: ThichNuDiuHien (ddth.com)

Màu sắc luôn tác động đến cuộc sống của chúng ta. 
Màu sắc là hiện tượng vật lý mà mắt chúng ta thấy được. 
Màu sắc có ngôn ngữ riêng của nó mà chúng ta phải tự cảm nhận. 
Màu sắc có sức mạnh làm tâm hồn chúng ta rung động. 
Người ta có thể dùng nghệ thuật phối màu để nói lên ý tưởng của mình mà không cần đến lời nói hay câu văn. 
Màu sắc ngoài cái đẹp trời cho còn có một chiều sâu kín đáo, chính cái điều kỳ diệu ấy làm rung động lòng người. Tất nhiên không phải lúc nào màu sắc cũng đẹp, không phải lúc nào màu sắc cũng hài hoà. 
Vì vậy nghệ thuật phối màu sẽ bù đắp những khuyết điểm đó. 

Phần I: Tóm tắt những khái niệm 

1/ Màu dương tính: 
Màu được tạo ra từ một nguồn sáng. Ví dụ: khi những màu cơ bản: Đỏ; Xanh lá cây và Xanh da trời phối hợp với nhau sẽ tạo ra màu trắng. 

2/ Màu âm tính: 
Là màu được xác định bởi sự hấp thu ánh sáng. Ví dụ: khi màu Xanh lục, Đỏ cánh sen và Vàng được phối hợp chúng sẽ tạo ra màu nâu đen. 
Nếu bạn phối những màu dương tính cơ bản bạn sẽ được những màu âm tính cơ bản và ngược lại. 
Hiểu được mối quan hệ đối nghịch này trong màu sắc rất cần thiết khi phải xác định và chỉnh sửa những trục trặc về màu sắc. 

Ví dụ: 
Nếu một hình ảnh quá xanh, bạn có 2 cách để tiếp cận vấn đề: Hoặc tăng thêm màu vàng vốn là màu đối nghịch với xanh da trời nhằm làm trung hoà màu xanh da trời. Hoặc giảm bớt màu xanh da trời trong hình ảnh. Cả 2 cách đều đi đến cùng một kết quả là giảm bớt được màu xanh. 

3/ Vòng tròn màu căn bản (the color wheel) 
Vòng tròn màu căn bản có 12 cung chia đều theo hình nan quạt trên diện tích hình tròn, mỗi cung có 8 cấp độ màu đi dần vào tâm vòng tròn từ đậm đến nhạt. 12 cung x 8 cấp độ sẽ tạo ra 106 màu căn bản và được đánh số từ 1 đến 106 đó cũng là kí hiệu khi ta chọn màu . Ví dụ: Số 1 là màu đỏ sậm nhất (C:0 – M:100 – Y:100 – K:45) số 36 là màu vàng tươi (C:0 – M:0 – Y:100 – K:0) số 84 (C:80 – M:100 – Y:0 – K:0) là màu tím rượu nếp than (híc nghe mà…thèm) số 68 (C:100 – M:60 – Y:0 – K:0) là màu xanh nước biển… 

Vòng tròn màu căn bản được tạo ra từ 3 màu: Đỏ – Vàng – Lục lam. Từ ba màu này, màu sắc được pha lẫn hai màu với nhau ( ví dụ: Đỏ + Vàng = Da cam) rồi ba màu trộn lại với nhau, cứ thế ta sẽ có hơn 3.400 màu thông dụng nhất trong thiết kế đồ hoạ và nếu cứ pha , pha và pha trộn mãi bạn sẽ có hàng ty tỷ sắc màu cho…riêng bạn. 

4/ Cách dùng màu: 

• Cấp thứ nhất (Primary) 
Dùng 3 màu: Đỏ – Vàng – Lục lam để phối ra các sắc độ màu khác nhau. 

• Cấp thứ hai (Secondary) 
Nếu lấy màu đỏ chồng lên màu vàng sẽ được màu da cam, lấy màu đỏ chồng lên lục lam sẽ có màu tím, lấy màu vàng chồng lên màu lục lam sẽ được màu xanh lá cây… 
Cách lấy 2 màu chồng lên nhau để tạo ra màu khác như trên được gọi là màu chồng đơn. 

• Cấp thứ ba (Tertiary) 
Từ 3 màu căn bản: Đỏ – Vàng – Lục lam chúng ta đã phối ra màu da cam – xanh lá – tím. Nếu chồng các màu ở cấp Primary và Secondary, ta sẽ được các màu ở cấp Tertiary là: Đỏ cam – Vàng cam – Vàng xanh – Xanh lơ – Xanh tím và Đỏ tím. 

5/ Cái này giờ mới biết: 

Không có “cái gọi là” màu đen, màu xám hay màu trắng vì màu trắng chỉ là sắc độ giảm tối đa của một trong 12 màu trên vòng tròn màu, màu xám và đen chính là sắc độ tăng tối đa của những màu trên (quá xá là đúng) 

6/ Trình tự phối màu: 

• Bước 1: 
Xác định rõ hiệu ứng màu sắc bạn muốn đạt được.(Hiệu ứng màu sẽ nói ở các phần sau của bài này) 
• Bước 2: 
Chọn 1 màu chính đặc trưng cho chủ đề muốn thể hiện. 
• Bước 3: 
Chọn 1 màu hỗ trợ cho màu chính. Để có thể tìm được màu hỗ trợ một cách nhanh chóng, bạn dùng 2 màu đối diện nhau trong vòng tròn màu căn bản. 
Ví dụ: 
Màu đỏ được chọn là màu chính thì màu hỗ trợ cho nó là màu xanh lá cây. Tương tự như vậy ta có các cặp màu chính và màu hỗ trợ như sau: 
Màu Gạch cua – Xanh ve chai. 
Da cam – Xanh dương. 
Nghệ – Chàm. 
Vàng – Tím. 
Vàng xanh – Đỏ tím… 
Màu chính và màu hỗ trợ có tính năng làm tăng nét rực rỡ, linh động và giúp nhau nổi bật lên. 
Ví dụ: 
Nếu ta đặt cánh hoa vàng trên phông nền tím, hoa vàng sẽ rực rỡ hơn nhờ màu tím làm nền đệm. Nhưng nếu cũng với cách thức ấy, dùng nền màu trắng hay xanh lá thì cánh hoa vàng không nổi bật được. 
Nếu đặt mảng màu đỏ tươi cạnh màu xanh lá cây thì cũng có hiệu ứng tương tự. 

• Bước 4: 
Từ màu chính và màu phối hợp chọn ra màu thứ ba hài hoà với 2 màu trước. 
Phần II: 07 SẮC CẦU VỒNG 

Sắc độ hay tính chất của màu sắc gợi lên ít nhiều xúc động cho người xem. Người ta dùng nhiều từ khác nhau để mô tả đặc tính của màu sắc đơn và so sánh khi chúng phối hợp với nhau. 

Tuy nhiên độ sáng và tối lại là điều cơ bản của việc tạo ra sắc độ. Nếu không có ánh sáng thì sẽ chẳng có màu sắc. Tất nhiên, ở trong bóng tối tất cả chỉ là màu đen. Ánh sáng mặt trời là chùm tia sáng có bước sóng khác nhau. Nếu ánh sáng mặt trời chiếu qua lăng kính thì sẽ tạo ra một dải màu. Trong thiên nhiên điều này được thể hiện qua cầu vồng 7 sắc. 

Khi ánh sáng chiếu qua 1 vật, bề mặt của nó sẽ nhận bức xạ của bước sóng ánh sáng này và phản chiếu lại bức xạ của ánh sáng khác. Nếu mức hấp thụ bức xạ của các bước sóng đều nhau và mỗi thứ một chút thì chúng ta sẽ thấy vật ấy màu trắng. Ngược lại, nếu nó hấp thu toàn bộ bức xạ thì chúng ta sẽ thấy vật ấy màu đen. 

Vậy màu sắc thấy được trên một sự vật là sự tổng hợp bức xạ ánh sáng mà bề mặt của nó phản chiếu. 

Cùng một vật thể, nếu chụp hình ở dưới ánh sáng tự nhiên sẽ có sắc màu khác khi chụp dưới ánh sáng nhân tạo. Cũng vậy, khi soi một tờ in màu dưới ánh sáng tự nhiên thì màu sắc của hình ảnh sẽ khác khi soi tờ in dưới ánh sáng nhân tạo. 

Màu sắc được phân thành 8 loại: 
– Màu nóng (Hot) 
– Màu lạnh (Cold) 
– Màu ấm (Warm) 
– Màu mát (Cool) 
– Màu sáng (Light) 
– Màu sậm (dark) 
– Màu nhạt (Pale) 
– Màu tươi (Bright) 

Như đã nói ở phần đầu do không có hình minh hoạ giống như trong sách, nên các hình ảnh TNDH minh hoạ dưới đây có thể sẽ không phản ánh chính xác nội dung của từng màu. Một số màu chưa tìm được hình, mong các bạn xem nội dung và tìm kiếm giúp. 

MÀU NÓNG 
Màu nóng là màu đỏ bão hoà trên vòng tròn màu, đó là màu đỏ cờ được pha bởi màu magenta và yellow. 
Màu nóng tự nó phản chiếu và lôi cuốn sự chú ý. Vì vậy màu đỏ thường dùng trong thiết kế khi muốn gây sự chú ý. 
Màu nóng có ảnh hưởng mạnh mẽ, làm tác động đến không gian chung quanh nó.