A. Ngắn gọn những nội dung chính
1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.
- Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện các bước: tìm hiều đề và tìm ý, lập dàn bài, viết bài, đọc lại và sửa chữa.
- Lời văn giải thích cần sáng sủa, dễ hiểu. Giữa các phần, các đoạn cần có liên kết.
B. Nội dung chính cụ thể
I. Cách làm bài văn lập luận giải thích:
- Tìm hiểu đề và tìm ý
- Lập dàn bài
- Mở bài: Giới thiệu điều cần giải thíc và gợi ra phương hướng giải thíc phù hợp.
- Thân bài: Lần lượt trình bày các nội dung giải thích. Cần sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp.
- Kết bài: Nếu ý nghĩa của điều được giải thích đối với mọi người.
- Viết bài
- Đọc và sửa chữa
VD: Đề bài: Nhân dân ta có câu tục ngữ: Đi một ngày đàng, học một sàng khôn. Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó.
1. Tìm hiểu đề và tìm ý
Tìm hiểu đề:
- Yêu cầu về nội dung: Đi một ngày đàng, học một sàng khôn.
- Yêu cầu hình thức: văn nghị luận giải thích.
- Tìm ý: liên hệ với những câu ca dao, tục ngữ tương tự.
2. Lập dàn bài
- Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ, khái quát về nội dung câu tục ngữ.
- Thân bài:
- Giải thích: nghĩa đen, nghĩa bóng
- Bài học rút ra.
- Kết bài: Khẳng định ý nghĩa câu tục ngữ.
3. Viết bài
4. Đọc và sửa chữa
II. Mục đích và phương pháp giải thích
- Mục đích của giải thích là làm cho con người đọc hiểu rõ các tư tưởng, đạp lí, phẩm chất, quan hệ,… cần được giải thích nhầm nâng cao nhận thức , trí tuệ, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm cho con người.
- Người ta thường giải thích bằng các cách : Nêu định nghĩa , kể ra các biểu hiện, so sánh, đối chiếu với các hiện tượng khác , chỉ ra các mặt lợi, hại, nguyên nhân, hậu quả, cách đề phòng hoặc noi theo,… của hiện tượng hoặc vấn đề được giải thích.
