Nhắc dến đại thi hào Nguyễn Du là ta nhớ ngay đến Truyện Kiều. Truyện Kiều không chỉ là tác phẩm tạo nên tên tuổi cho Nguyễn Du mà còn là tác phẩm đặc sắc của nền văn học nước nhà. Truyện Kiều được viết bằng chữ Nôm gồm 3254 câu và được chia ra thành nhiều trích đoạn. Trong đó phải kể đến trích đoạn “ Trao duyên” mang tính kinh điển thể hiện sự rằng xé của Thuý Kiều khi lựa chọn bên tình bên Hiếu. Hãy cùng myphamdalat.com.vn phân tích đoạn trích “ Trao duyên” để thấy rõ hơn những ý nghĩa mà đại thi hào Nguyễn Du muốn gửi gắm nhé.
“Trao duyên” là trích đoạn hay trong “ Truyện Kiều”
Thuý Kiều và Kim Trọng là cặp đôi trai tài gái sắc, xứng duyên vừa lứa đang trong giai đoạn ngọt ngào của tình yêu thì Kim Trọng phải về Liêu Dương hộ tang chú. Trong khi đó tai họa đổ ập xuống gia đình Thúy Kiều. Của cải bị bọn sai nha vét sạch. Cha và em trai Thúy Kiều bị bắt, bị đánh. Bọn quan lại đòi đút lót “có ba trăm lạng việc này mới xuôi”. Trước biến cố đau lòng đó Thuý Kiều không còn cách nào khác là bán mình lấy tiền chuộc cha, hi sinh mối tình đẹp với chàng Kim. Để trọn nghĩa với Kim Trọng Thuý Kiều có nhờ Thuý Vân đền đáp. Đoạn trích trao duyên trong Truyện Kiều được Nguyễn Du xây dựng dựa vào cốt truyện của Thanh Tâm Tài Nhân bao gồm 33 câu trải dài từ 723 đến 756 đã diễn tả trọn vẹn tâm trạng của Thuý Kiều trong lúc trao duyên.
Bạn đang xem: Những câu nói hay về nguyễn du
Một mình nàng ngọn đèn khuya
Áo đầm giọt lệ, tóc se mái đầu.
Hở môi ra cũng thẹn thùng
Để lòng lại phụ tấm lòng với ai.
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
Thuý Kiều và Kim Trọng là mối tình đẹp
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này,
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai.
Xem thêm: Bốn Người Bạn Thân Của Triệu Lệ Dĩnh Trong Giới Giải Trí: Tạ Na Chỉ Đứng Thứ 3
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin chén nước cho người thác oan.
Bây giờ trâm gãy gương tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân.
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Thuý Vân và Thuý Kiều đang trong tuổi cập kê
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi!
Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng
Ơi Kim lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây.
Trong đêm khuya Thuý Kiều ngổn ngang với bao suy nghĩ và cuối cùng nàng bật tỉnh giấc và quyết định nhờ cậy Thuý Vân đền đáp tình nghĩa cho Kim Trọng trong sự đau đớn, dằn vặt khôn nguôi. Nàng thẹn thùng không biết bắt đầu từ đâu, nhưng để đền đáp công lao sinh thành, nuôi nấng của cha mẹ Thuý Kiều cũng đã quyết định:
“Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa,
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc, em’’.
Kim Trọng và Thuý Kiều là cặp trai tài gái sắc
Nguyễn Du đã lựa chọn đắt giá từ “cậy” để diễn tả sự nhờ vả của Thuý Kiều. Từ “cậy” hàm chứa niềm tin mà người được nhờ không thể thoái thác được đồng thời thể hiện rõ tình yêu tha thiết với chàng Kim. Chữ cậy chứa đựng bao nhiêu sức nặng thể hiện sự bấu víu, trông cậy duy nhất của người chị. Cử chỉ và lời nói của Thuý Vân thể hiện tấm lòng tha thiết của Thuý Kiều trong lúc gia đình gặp hoạn nạn bị đứt gánh với Kim Trọng. Sau lời nhờ vả Thuý Kiều nói tiếp tình cảnh dang sở của mình trong mối tình với chàng Kim. Lời kể nhẹ nhàng nhưng thể hiện rõ sự đau khổ của Thuý Kiều.
“Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kì
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”.
Thuý Kiều và Kim Trọng nên đôi từ buổi chiều thanh minh
Thuý Kiều và Kim Trọng nên đôi từ buổi chiều thanh minh và tình yêu cứ thế phát triển thành lời hẹn ước trăm năm Thúy Kiều gọi Kim Trọng một cách rất trân trọng cùng với sự nối tiếp của các hình ảnh: “quạt ước”, “chén thề” gợi về những kỉ niệm giữa hai người. Qua đó Kiều muốn khẳng định một cách chắc chắn với Thúy Vân rằng mối tình của mình với Kim Trọng là mối tình sâu sắc .Nhưng ngờ đâu chuyện sóng gió của gia đình ập đến khiến Thuý Kiều không thể vẹn nghĩa cả đôi bên “Hữu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”. Chỉ bằng một câu nói Nguyễn Du đã thể hiện được rõ sự dằn vặt, day dứt của Thuý Kiều khi phải đứng ở ngã rẽ con đường lựa chọn giữa tình yêu đôi lứa hay chữ Hiếu với cha mẹ. Từ đó Nguyễn Du ẩn ý lên án xã hội phong kiến xưa kia đẩy con người vào tình cảnh bi đát không thể trọn vẹn tình nghĩa của cả đôi đường. Một xã hội bắt con người phải lựa chọn những giá trị không thể lựa chọn được thì xã hội đấy là một xã hội tàn bạo. Thúy Kiều đã cay đắng lựa chọn chữ “hiếu” và hi sinh hạnh phúc cá nhân của mình. Qua đó ta càng thấy được đức tính cao đẹp của nàng Kiều “ hồng nhan bạc mệnh”. Có lẽ đằng sau sự lựa chọn này cũng là tình thương đối với cô em đang trong tuổi xuân xanh còn bao nhiêu mơ mộng, tương lai đang đợi chờ phía trước.
“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”.
Thuý Kiểu sở hữu vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành
Hai chị em đều “xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê” vậy mà nàng nói “ngày xuân em hãy còn dài” đau đớn biết chừng nào! Thuý Kiều cũng giống như Thuý Vân đang ở trong độ tuổi tươi đẹp nhất của cuộc đời với những khao khát tình yêu cháy bỏng nhưng Thuý Kiều đã dám hi sinh cả tương lai của mình ở phía trước để trọn chữ Hiếu với cha mẹ. Lời thơ nhẹ nhàng mà đau xót biết nhường nào, vậy là tuổi xuân của Thuý Kiều đã không được sống trọn vẹn mà phải vào lầu xanh làm thân gái rẻ mạt. Để thuyết phục Thuý Vân nhận lời Thuý Kiều đã lấy tình nghĩa máu mủ để thay lời nước non và diễn tả sự biết ơn của mình tới Thuý Vân nếu thay mình đền đáp ân tình cho Kim Trọng “ Dù thịt có nát, xương có tan cũng mỉm cười nơi suối vàng”. Sau khi mở lời nhờ cậy em, Kiều đã trao lại cho em những kỉ vật đính ước và tha thiết tâm sự với em:
“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung”.
Thuý Kiều đau xót trao duyên cho em
Để kết mối tơ duyên Thuý Kiều và Kim Trọng đã trao cho nhau những kỉ vật làm tin. Đó là những kỉ vật mà Thuý Kiều hết sức giữ gìn, nâng niu. Và giờ đây nàng quyết định trao lại nó cho Thuý Vân để nối tiếp thay mình mối tình dang dở với chàng Kim. Kiều trao “chiếc vành với bức tờ mây” cho em thì nàng cũng đau đớn đến tột độ. Mỗi lời của nàng nặng như chì. Nàng trao duyên, trao kỉ vật cho em mà nàng uất giận cuộc đời. Thúy Kiều trao duyên là coi như mình đã khuất. Nàng dặn em giữ gìn ki vật và còn dặn em hãy thương lấy linh hồn vật vờ đau khổ của chị trên cõi đời đen bạc này:
“Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím nàv.
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai”.
Khi trao duyên xong cho Thuý Vân, Thuý Kiều tưởng tượng mình đã chết. Hi sinh đi tình yêu mà mình trân trọng thì có khác gì người đã ra đi. Đoạn thơ này đã diễn tả được sâu sắc nhất nỗi đau đớn mà Thuý Kiều phải chịu đựng khi trao duyên cho em. Đau đớn tột cùng trước sự đổ vỡ của tình yêu, nàng quên rằng trước mặt rành là Thúy Vân mà than khóc với Kim Trọng:
“Trăm nghìn gửi lạy tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi
Phận sao phận bạc như vôi!
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”.
Mỗi lời của nàng là một lời vận vào. Trước nỗi đau xót này, nàng chỉ trách minh là “phận bạc”, là “hoa trôi” không thể trọn tình với chàng Kim. Đối với Kim Trọng, nàng còn mặc cảm tội lỗi là chính nàng đã “phụ chàng”.
Thuý Kiều vẫn nhung nhớ về Kim Trọng khôn nguôi
“Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ đây!”
Dù Kim Trọng đang ở xa nhưng nỗi nhớ khôn nguôi của Thuý Kiều vẫn còn đó. Nàng tâm sự với Kim Trọng ở xa nhưng thực chất lại là lời tự độc thoại với mình. Quay đó diễn tả sâu sắc bi kịch của chính bản thân mình cũng như sự nặng tình nặng nghĩa của mình đối với chàng Kim. Sót xa làm sao khi mà đang yêu lại phải hi sinh tình yêu đó, sự bất lực của Thuý Kiều đã được đẩy lên cao độ bằng lời than “ Ôi kim lang, hỡi kim lang” . Có thể nói đi liền với nỗi đau về tình yêu còn là nỗi đau về thân phận bạc bẽo. Thành ngữ “bạc như vôi” như có gì đó oán trách, đi liền vói nó là tâm trạng gần như bất lực “Đã đành nước chảy, hoa trôi lỡ làng.” Kết thúc đoạn thơ, Thúy Kiều cất lên tiếng gọi Kim Trọng tha thiết khiến cho lời than như một tiếng nấc được thốt ra nghẹn ngào.
Mối tình Kim- Kiều dang dở đầy sót xa
Đoạn “Trao duyên” trong “Truyện Kiều” là một khúc “đoạn trường” trong thiên “Đoạn trường tân thanh”. Với con mắt tinh đời, Nguyễn Du đã phát hiện thấy trong truyện của Thanh Tâm Tài Nhân một tình tiết rất cảm động và bằng nghệ thuật tuyệt vời, ông đã dựng lại đoạn “Trao duyên” hết sức sâu sắc và độc đáo. Qua đó tác giả không chỉ thể hiện được vẻ đẹp tâm hồn của Thuý Kiều khi đứng trước sự lựa chọn giữa bên tình và bên hiếu mà còn là lời lên án xã hội phong kiến xưa đã bóp nghẹt những mưu cầu hạnh phúc cơ bản nhất của con người. Có thể nói đoạn trích “ Trao duyên” trong Truyện Kiều của Nguyễn Du chính là một trong những phần hay nhất thể hiện rõ nét nhân văn mà Nguyễn Du muốn truyền tải qua tác phẩm. Hi vọng rằng qua những phân tích mà myphamdalat.com.vn chia sẻ trên đây bạn đọc đã thấu hiểu hơn về nội dung và ý nghĩa của đoạn trích “ Trao duyên” trong tác phẩm kinh điển của nền văn học nước nhà – “ Truyện Kiều”.
