Đông trùng hạ thảo là gì? Tác dụng, cách sử dụng và giá

Đông trùng hạ thảo thường được dùng trong nền y học cổ truyền phát triển mạnh như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc… được sử dụng để chữa bệnh và hỗ trợ điều trị cho nhiều căn bệnh khác nhau. Hãy cùng Bách hóa XANH tìm hiểu rõ hơn về đông trùng hạ thảo là gì? Tác dụng của đông trùng hạ thảo, cách sử dụng, và giá bán nhé!

Đông trùng hạ thảo được xem như là một tiên dược quý được rất nhiều người săn đón. Thực tế, đông trùng hạ thảo không chỉ khác biệt trong nguồn gốc, mà còn có những tác dụng rất đặc biệt mà nó mang lại. Khi sử dụng đúng cách thì đông trùng hạ thảo sẽ phát huy những lợi ích tuyệt vời với sức khỏe con người.

1 Đông trùng hạ thảo là gì?

Đông trùng hạ thảo có nhiều tên gọi khác nhau như hạ thảo Đông trùng, trùng thảo… Đây là một loại đông dược quý có bản chất là dạng ký sinh của loài nấm Ophiocordyceps sinensis thuộc nhóm nấm ascomycetes trên cơ thể ấu trùng của một vài loài bướm thitarodes

Vào mùa đông, nấm bắt đầu ký sinh vào sâu non và làm chết sâu non vì ăn hết chất dinh dưỡng của chúng thì bề ngoài sẽ có hình dáng giống như côn trùng và chôn vùi trong đất. Khi mùa hè tới, bào tử nấm ký sinh trồi khỏi mặt đất và có hình dáng của một loài thực vật. Cũng chính vì thế mà đông trùng hạ thảo có tên gọi đặc biệt như vậy.

Trong tiếng Tạng được gọi là hạ thảo (cỏ), đông trùng (sâu bọ). Với tên gọi đông trùng hạ thảo nghĩa là sâu mùa đông, trở thành cỏ mùa hè. Được thầy lang người Tạng là Zurkhar Namnyi Dorje ghi chép lại lần đầu tiên trong thế kỷ XV.

Hình dạng bên ngoài khi đông trùng hạ thảo còn tươi, trông giống như những con sâu, đuôi sâu Là một cành nhỏ có lá. Phần lá được tạo thành do sợi nấm mọc dính liền vào đầu sâu non, nhìn giống như ngón tay dài từ 3 – 10cm. Còn đầu sâu non dài chừng 3 – 5cm, giống như con tằm.

Đông trùng hạ thảo chủ yếu được tìm thấy vào mùa hè vùng núi cao trên 4.000m ở cao nguyên Thanh Tạng (Thanh Hải-Tây Tạng) và Tứ Xuyên (Trung Quốc).

Đông trùng hạ thảo khi được sấy khô sẽ có màu vàng nâu, vàng sẫm tùy thuộc vào phương pháp phơi sấy. Chúng có mùi rất tanh như mùi cá, vị đắng nhẹ, nếu đốt lên thì có mùi thơm dìu dịu.

Hiện nay, đông trùng hạ thảo mang lại kinh tế rất cao nên các hoạt động khai thác tràn lan, không có kế hoạch làm cho loài nấm này đang có nguy cơ bị tuyệt chủng.

2 Các loại đông trùng hạ thảo và giá bán

Theo trạng thái

Đông trùng hạ thảo nguyên con (thể tươi): là loại được nuôi cấy trên thân con sâu chi Hepatis. Phòng nuôi cấy phải đạt tiêu chuẩn cao đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng tương đương với điều kiện sinh trưởng tự nhiên của chủng nấm Cordyceps sinensis

Với quy trình chế biến phức tạp, mỗi năm chỉ có một mùa để nuôi cấy được nên bởi vậy đây là phân khúc hàng cao cấp nhất. Giá rơi vào khoảng 8.000.000 cho 1 hộp khoảng 44 – 47 nguyên con (tùy thời điểm mà có giá khác nhau)

Đông trùng hạ thảo dạng khô: Đông trùng hạ thảo khô là dược liệu được sản xuất từ đông trùng hạ thảo tươi sấy khô 95%. Tùy thuộc vào cách sấy và thời gian sấy mà thành phẩm cho ra sẽ khác nhau.

Hơi nước trong đông trùng hạ thảo tươi sẽ được bay hơi thông qua phương pháp sấy đối lưu hoặc sấy lạnh, sao cho độ ẩm cuối còn lại là 5%. Sấy khô giúp việc vận chuyển đông trùng dễ dàng hơn.

Giá của đông trùng hạ thảo dạng khô có giá giao động từ: 500.000 lên đến 5.000.000 cho các loại dạng sợi hay dạng nguyên con đông trùng khác nhau.

Theo xuất xứ

Nhân tạo: Các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam,… đều đã thành công trong việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên cơ thể ấu trùng nhộng tằm hoặc trên các vật chủ khác như hỗn hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo lứt và nhộng tằm xay nhỏ.

Giá của đông trùng hạ thảo nuôi nhân tạo này chênh lệch rất lớn tuỳ thuộc vào nguồn gốc cũng như cơ chế nuôi cấy, thường khoảng 1.000.000 – 3.000.000 đồng/ kg tươi và 35.000.000 – 45.000.000 đồng/ kg khô (tùy thời điểm mà có giá khác nhau)

Tự nhiên: Đông trùng hạ thảo được tìm thấy vào mùa hè vùng núi cao trên 4.000m ở cao nguyên Thanh Tạng là một trong những dòng sản phẩm giá trị, quý hiếm và chất lượng nhất.

Trung bình 1kg đông trùng hạ thảo Tây Tạng dạng khô có giá từ 1.2 – 2 tỷ đồng, còn ở dạng tươi giá đông trùng hạ thảo Tây Tạng thường trên 2 tỷ đồng (tùy thời điểm mà có giá khác nhau)

Theo dạng chế phẩm

Dạng nước: Đây là loại sản phẩm đông trùng hạ thảo đã qua chế biến, được đóng thành từng chai hoặc gói nhỏ dưới dạng nước hay dung dịch như yến đông trùng hạ thảo nên rất dễ sử dụng, phù hợp với nhiều đối tượng.

Giá rơi vào khoảng 70.000 – 200.000 đồng/10 chai (100ml/ chai) tùy thời điểm mà có giá khác nhau.

Bạn có thể tham khảo thêm nước yến đông trùng hạ thảo có bán tại Bách hóa XANH nhé!

Dạng viên nang: được chế biến thành từng viên nhộng. Tuỳ vào nơi sản xuất, cách chế biến và khối lượng hộp mà giá cả khác nhau, trung bình 1.000.000 – 1.500.000 đồng/hộp 100 viên được sản xuất tại Việt Nam.

Dạng bột: được làm từ đông trùng hạ thảo khô đem đi xay mịn thành bột. Giá dao động từ 150.000 – 500.000 đồng/100g bột, tùy thời điểm mà có giá khác nhau.

3 Tác dụng của đông trùng hạ thảo

Có tác dụng đối với hệ thống tuần hoàn tim và não

Đông trùng hạ thảo có tác dụng làm giãn những mạch máu, làm tăng lưu lượng tuần hoàn não và tim thông qua cơ chế hưng phấn thực thể mở cơ trơn thành mạch.

Đông trùng hạ thảo còn có khả năng điều hòa lipid máu, làm giảm cholesterol, lipoprotein, phòng ngừa xơ vữa động mạch.

Cải thiện hệ hô hấp giúp tập thể dục hiệu quả hơn

Theo chuyên trang Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, đông trùng hạ thảo có tác dụng bình suyễn, trừ đàm và phòng chống khí phế thũng.

Một số nghiên cứu đã cho thấy được sự tác động của hỗn hợp chứa đông trùng hạ thảo đối với hiệu suất tập thể dục ở những người trẻ tuổi.

Sau ba tuần, tốc độ tiêu thụ oxy tối đa (VO2) của những người tham gia đã tăng 11% so với việc dùng giả dược.

Có khả năng chống lão hoá

Các nhà nghiên cứu tin rằng hàm lượng các chất có trong đông trùng hạ thảo có tiềm năng chống lão hóa. Các chất chống oxy hóa có trong đông trùng hạ thảo là các phân tử có khả năng chống lại tổn thương tế bào giúp khả năng chống lão hóa và tăng tuổi thọ đáng kể.

Các nhà nghiên cứu đã thí nghiệm trên chuột già đã phát hiện ra rằng đông trùng hạ thảo làm tăng chất chống oxy hóa, giúp cải thiện trí nhớ và tình dục. Một thí nghiệm khác cũng cho thấy, so với những con chuột được cho uống giả dược thì những con chuột được uống đông trùng hạ thảo đã sống lâu hơn vài tháng.

Đã có nhiều thí nghiệm để kết luận về khả năng chống lão hoá của đông trùng hạ thảo, nhưng vẫn cần tiến hành thêm các nghiên cứu chuyên sâu trên cơ thể người.

Làm tăng sinh lực nam giới

Thí nghiệm trên động vật, đông trùng hạ thảo có tác dụng làm tăng trọng lượng tuyến vỏ thượng thận, đồng thời cũng có tác dụng tương tự như hormone nam tính và làm tăng trọng lượng tinh hoàn cũng như các cơ quan sinh dục phụ trên động vật được thí nghiệm.

Như vậy, có thể thấy được đông trùng hạ thảo quả thực là một trong những vị thuốc đông y có khả năng cải thiện đời sống tình dục trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua tác dụng nâng đỡ bồi bổ cơ thể. Điều này đã được y học cổ truyền biết đến từ rất sớm.

Tăng kháng viêm, giúp làm giảm viêm nhiễm

Một số nghiên cứu đã minh chứng rằng, khi các tế bào của người tiếp xúc với đông trùng hạ thảo, các protein làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể sẽ bị ức chế.

Như vậy đông trùng hạ thảo có khả năng giúp chống lại chứng viêm trong cơ thể. Nếu để bị sưng viêm quá nhiều có thể dẫn đến các bệnh như bệnh tim và ung thư.

Những tác dụng tiềm năng này, các nhà nghiên cứu tin rằng đông trùng hạ thảo có thể dùng như một loại thuốc hoặc chất bổ sung để chống viêm hiệu quả.

Giúp ức chế sự phát triển của khối u

Một số thí nghiệm trong ống nghiệm chứng minh rằng đông trùng hạ thảo có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều loại tế bào ung thư ở người, bao gồm ung thư phổi, đại tràng, gan và ung thư da.

Các thí nghiệm trên chuột cũng minh chứng rằng đông trùng hạ thảo có tác dụng chống khối u đối với ung thư hạch, u ác tính và ung thư phổi.

Như vậy, đông trùng hạ thảo còn có khả năng làm chậm sự phát triển các khối u. Vấn đề này đã thu hút được rất nhiều sự quan tâm của thế giới trong những năm gần đây.

3 Cách sử dụng đông trùng hạ thảo

Đông trùng hạ thảo có thể ăn trực tiếp

Đây là cách nhanh nhất và thuận tiện nhất vì sản phẩm đông trùng hạ thảo khô đã được vệ sinh và tiệt trùng kỹ càng nên bạn có thể sử dụng trực tiếp mà không cần lo ngại bất kỳ vấn đề gì.

Bạn chỉ cần lấy một lượng đông trùng hạ thảo khô vừa đủ ăn, ngâm qua nước nóng 60 – 70 độ C khoảng 3 phút là có thể ăn ngay được. Khi nhai bạn sẽ thấy vị béo béo, ngậy ngậy thơm ngon rất dễ thưởng thức.

Dùng làm trà đông trùng hạ thảo

Đông Trùng hạ thảo khô có thể sử dụng để hãm thành trà hoặc nước uống thơm ngon mỗi ngày.

Cách thực hiện rất đơn giản. Cho một lượng đông trùng hạ thảo vào ấm trà, thêm một chút nước sôi tráng qua một lượt. Sau đó thêm lượng nước vừa đủ để hãm khoảng 30 phút là có thể thưởng thức rồi.

Trà đông trùng hạ thảo có màu vàng sáng đẹp mắt, dậy mùi, bạn có thể sử dụng vào buổi sáng sớm, hoặc sau mỗi bữa ăn.

Đông trùng hạ thảo dùng để nấu cháo

Cách sử dụng tốt nhất cho những người mới ốm dậy, nhằm bồi bổ sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch, đẩy lùi bệnh tật, hỗ trợ trong việc điều trị chăm sóc bệnh nhân.

Bạn có thể nghiền nhỏ hoặc nguyên con khi sử dụng đông trùng hạ thảo khô để nấu cháo. Cách làm rất đơn giản, nấu cháo như bình thường, khi gần chín thì cho đông trùng hạ thảo vào nấu thêm 30 phút. Tắt bếp, nêm nếm gia vị vừa miệng và ăn ngay khi còn nóng.

Đông trùng hạ thảo dùng làm món canh, hầm

Dùng canh hầm đông trùng hạ thảo sẽ giúp làm đẹp da và chống lão hoá, Canh đông trùng còn có thể cải thiện rối loạn kinh nguyệt cho phụ nữ hoặc cải thiện chức năng sinh lý cho nam giới.

Cách làm rất đơn giản, khi làm món canh bỏ thêm lượng đông trùng hạ thảo vừa đủ dạng tươi vào nồi, đun nhỏ lửa để hạn chế bị mất các chất dinh dưỡng.

Đông trùng hạ thảo có thể làm rượu

Rượu đông trùng hạ thảo hỗ trợ ngăn ngừa bệnh ung thư, các bệnh liên quan đến thận, bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lý cho nam giới, ích khí sinh tinh, trị một số bệnh như xuất tinh sớm, liệt dương…

Bạn cũng có thể mua rượu đông trùng hạ thảo được bán sẵn trên thị trường nhé. Bạn nên uống vào bữa trưa hoặc trước giờ ăn tối, mỗi ngày không nên uống quá 20ml rượu.

Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong

Uống đông trùng hạ thảo ngâm mật ong rất thích hợp cho phái nữ để làm đẹp. Ngoài ra, với người bị mắc bệnh về hô hấp như hen suyễn, ho khan, ho có đờm,… dùng cũng sẽ cải thiện rất tốt, đồng thời giúp kích thích tiêu hóa, bảo vệ dạ dày.

Chỉ cần ngâm một lượng vừa đủ đông trùng hạ thảo loại tươi hoặc khô với khoảng 1 lít mật ong tươi nguyên chất trong 10 – 15 ngày là có thể dùng được. Mỗi ngày lấy 2 – 3 thìa canh hỗn hợp trên ngăm pha loãng với nước ấm, uống vào buổi sáng trước khi ăn hoặc buổi tối trước khi ngủ.

4 Các hiểu lầm về đông trùng hạ thảo

Là một loại dược liệu có nhiều công dụng cho sức khỏe, đông trùng hạ thảo hiện đang được tìm mua rất nhiều. Dù vậy, không phải ai cũng hiểu rõ và hiểu đúng về loại dược liệu này.

Hiện nay, có nhiều người khi vừa mới sử dụng đông trùng hạ thảo đều tìm mua loại đông trùng hạ thảo tự nhiên, cụ thể là loại có nguồn gốc từ Tây Tạng vì nghĩ rằng có nhiều lợi ích hơn cho sức khỏe.

Nhiều quảng cáo đã thổi phồng về hàm lượng cordycepin trong đông trùng hạ thảo Tây Tạng và nâng giá cao. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu, nấm đông trùng hạ thảo nhân tạo ở Việt Nam vẫn có lượng cordycepin rất cao, xấp xỉ với nấm Tây Tạng. Do đó, thay vì dùng sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên có giá cao, bạn có thể dùng sản phẩm nhân tạo Việt Nam vẫn rất tốt.

5 Những lưu ý khi sử dụng đông trùng hạ thảo

Thời gian sử dụng:

Thời gian tốt nhất để dùng nấm đông trùng hạ thảo phát huy tối da công dụng là vào buổi sáng sớm hoặc lúc đói. Cần tránh dùng vào ban đêm trước khi ngủ vì có thể gây mất ngủ.

Để đông trùng hạ thảo tiết ra được hết các dưỡng chất tốt nhất, bạn nên hãm trà ở nhiệt độ 100 độ C trong khoảng 4-5 tiếng. Ngoài ra, đối với những người hen suyễn thì nên dùng đông trùng hạ thảo dạng ngâm mật ong và chỉ nên dùng vào buổi sáng sớm.

Các trường hợp không được dùng đông trùng hạ thảo:

• Trẻ nhỏ không nên dùng đông trùng hạ thảo. Theo đông y, trẻ em có thể ‘nóng’ và đông trùng hạ thảo cũng có tính nóng, do đó không nên kết hợp cùng nhau.

• Người bị chứng rối loạn đông máu không nên dùng đông trùng hạ thảo. Hàm lượng lớn chất Cordyceps có trong nấm sẽ khiến tình trạng bệnh tồi tệ hơn.

• Người đang chuẩn bị phẫu thuật. Trước 2 tuần phẫu thuật không nên dùng nấm đông trùng hạ thảo để tránh nguy cơ chảy máu trong quá trình phẫu thuật.

• Một số nhóm người bị viêm khớp dạng thấp, bệnh xơ đa cứng,… cũng không nên dùng đông trùng hạ thảo vì khiến bệnh nghiêm trọng hơn.

• Phụ nữ mang thai, đang có con bú hay đang trong thời gian hành kinh cũng không nên dùng đông trùng hạ thảo.

• Không dùng đông trùng hạ thảo dạng nguyên con cho ai bị dị ứng với con nhộng tằm.

• Không dùng đông trùng hạ thảo cho những ai bị bệnh về gan hoặc đang dùng thuốc điều trị về gan.

6 Mua đông trùng hạ thảo ở đâu?

Để đáp ứng nhu cầu về sức khỏe và làm đẹp của mọi người, bạn có thể mua đông trùng hạ thảo ở các địa điểm uy tín hoặc các tiệm thuốc lớn. Tuy nhiên, bạn cần tham khảo kỹ các thông tin về hàng hoá trước khi mua. Nên lựa chọn mua tại các cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.

Cách nhận biết đơn giản mà bạn có thể tham khảo qua các đặc điểm sau:

• Đối với loại tươi, nguyên con: bạn cần phải quan sát hình dạng và sự nguyên vẹn của sản phẩm.

• Đối với loại khô, dạng bột, dạng nước, viên nang: Phải đảm bảo mua khi bao bì kín, nguyên vẹn, còn hạn sử dụng.

• Đối với loại trùng thảo theo xuất xứ: Nên mua tại những nơi uy tín, sẵn sàng cung cấp hoá đơn, chứng từ rõ ràng và minh bạch.

Trên đây là bài viết tham khảo về đông trùng hạ thảo mà Bách hóa XANH đã cung cấp đến bạn, mong rằng bài viết giúp cho bạn có thể biết đông trùng hạ thảo là gì? Tác dụng, cách sử dụng và giá, đừng bỏ qua loại thực phẩm này vì chúng giúp chúng ta rất nhiều trong cuộc sống đấy!

Nguồn: Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec

Mua trà đông trùng hạ thảo khô chất lượng tại Bách hóa XANH:

Bách hóa XANH