Căn Mẫu Thượng Ngàn hay còn còn gọi là Cô Bé Thượng Ngàn thuộc trong vị các Cô Bé của hàng Tứ Phủ Thánh Cô. Với sự linh thiêng của Cô các con nhang, đệ tử thường xuyên dâng lễ cầu công danh, tài lộc. Biểu tượng của Căn Mẫu Thượng Ngàn được đặt khắp các tỉnh thành Việt Nam. Và mỗi địa danh lại đặt tên Căn Mẫu Thượng Ngàn khác nhau, người ta theo từng địa danh và đền thờ khắp các cửa rừng lớn nhỏ.
1. Điểm qua các Căn Mẫu Thượng Ngàn trên khắp các tỉnh thành
Đặc điểm chung là các cô đều mặc quần áo thổ cẩm, tay cầm ô, đeo kiềng bạc, mặc quần xà cạp và chân đeo gùi. Sau đây là các Cô Bé có Căn Mẫu Thượng Ngàn bao gồm:
-
Cô bé Tân An (Lào Cai): Cô ngự bên bờ sông Hồng tại thôn Tân An, Xã Tân An, Huyện Văn Bàn, Tỉnh Lào Cai. Tại đây, người ta gọi là Đền Cô Tân An (có tên gọi khác là Đền Cô Bé Thượng Ngàn). Tại đây thờ tự vị nữ chúa có tên húy là Hoàng Bà Xa. Theo người dân kể lại, thì ngài đã có công chinh phạt giặc ác, giữ bình yên cho quê hương cùng với cha là đức quan Hoàng Bảy. Để ghi nhận công ơn, người dân đã lập đền thờ ngài và thực hiện các nghi thức làm giỗ hàng năm và cúng bái các ngày tuần rằm để tưởng nhớ công lao to lớn của cô.
-
Cô Bé Cây Xanh (Bắc Giang): Địa điểm thờ tại Đền Cô Bé Cây Xanh, nằm tại khu du lịch Suối Mỡ cách Đền Hạ Suối Mỡ là 2km. Được biết Cô Bé Cây Xanh theo hầu Căn Mẫu Thượng Ngàn với hiện thân là Quế Mỵ Nương Công chúa. Cho nên, Cô Bé Cây Xanh còn được coi là là hiện thân của Căn Mẫu Thượng Ngàn. Đền Cô Bé Cây Xanh nổi tiếng là khá linh thiêng. Nếu ai có dịp qua Suối Mỡ hãy ghé qua đền Cô bé Cây xanh để xin lộc và cung tiến để xây dựng đền Cô khang trang xứng với danh Cô Bé Thượng Ngàn phát tài, phát lộc cho người dân.
-
Cô Bé Minh Lương (Tuyên Quang): Nằm ở Xã Lăng Quán, Thị Xã Tuyên Quang, Tỉnh Tuyên Quang. Cô bé Minh Lương có thể coi là Cô bé Thượng Ngàn. Cô là con của một gia đình người Dao, mẹ là người Mừng. Cô bị rắn cắn chết, trong lúc Bố Mẹ đi làm và khi trở về thấy con gái chết nên quá đau lòng, bố mẹ đã không chôn chất. Để tới sáng, thì thấy mối đùn lên đắp thành mộ. Dân là thấy cô linh thiêng và lập miếu thờ. Trong thời kỳ kháng chiến chống giặc ngoại xâm, Cô bé Minh Lương đã hiển linh và giúp triều đình đánh tan quân giặc, giữ bình yên cõi bờ. Từ đó, người dân ghi nhớ công ăn của người và thường xuyên lưu tới thờ cúng dâng hương bởi sự linh thiêng của Cô.
Ngoài các cô bé trên, bạn có thể tham khảo một số căn mẫu thượng ngàn được hiện thân vào các cô bé như: Cô Bé Thượng Ngàn (Thị Xã Lạng Sơn), Cô Bé Suối Ngang (Hữu Lũng), Cô Bé Đèo Kẻng (Thất Khê), Cô Bé Đông Cuông (Yên Bái), Cô Bé Nguyệt Hồ (Bắc Giang), Cô Bé Thác Bờ (Hòa Bình), Cô Bé Sóc (Miền Nam) hay còn gọi là cô bé Đen, Cô Bé Mỏ Than (Tuyên Quang).
*** Tìm hiểu thêm: Đền cô Bơ ở đâu? Cần chuẩn bị những gì khi trước khi đi lễ cô Bơ?
2. Cuộc đời, tính cách người có Căn Mẫu Thượng Ngàn
Người trần mang căn mẫu thường ngày đều được phú cho khả năng làm thơ ca, có hiểu biết hơn người. Đồng thời có khả năng quan sát được phần âm, có thể xem bói, chữa bệnh hoặc bắt đồng.
Vẻ bên ngoài của người mang căn cô rất xinh đẹp, mặt hoa da phấn lúc nào cũng hồng hây hây, lưng ong thon thả và có sở thích đẹp biệt là màu xanh của núi rừng. Ngoài ngoại hình đẹp, căn mẫu thượng ngàn còn có tấm lòng bao dung, ban phát phước lành cho người có tâm xin cầu. Căn cô rất nhanh nhẹn, thông minh và lúc nào cũng phát ra khí chất thanh cao của bậc thần tiên.
Người mang căn mẫu thượng có tính rất dễ chịu, luôn vui vẻ, hòa đồng và có chút tinh nghịch.
3. Dâng lễ Căn Mẫu Thượng Ngàn
Căn Mẫu Thượng Ngàn rất linh thiêng thường xuyên ban tài lộc, công danh cho những con nhang, đệ tử cầu xin thờ cúng. Nên những ngôi chùa thờ cúng cô vào các tuần, dằm, đầu xuân năm mới các khách thập phương tìm đến để tỏ ý lòng thành dâng hương và xin lộc.
Thường thì, các con hương sắm một mâm lễ đầy đủ có hương, hoa, các loại quả, trầu cau, chai rượu, xôi thịt, tiền lẻ, sớ.
Ngoài các lễ vật đời thường này, thì các con hương còn muôn dâng tạ lễ vật phẩm vào chùa để trưng bày hoặc thờ cùng, sử dụng hàng ngày như: bình hoa, mâm vàng, đỉnh đồng,… Oản Tài Lộc cũng rất thích hợp, với thiết kế tỉ mỉ và đẹp mắt mang ý nghĩa tài lộc tốt lành có thể để được 6 tháng và không sợ mốc hỏng, nên rất thích hợp trưng bày ở ban thờ thánh. Nếu lựa chọn Oản để dâng lễ Cô Bé Thượng Ngàn thì nên mua oản xanh lá vì cô được thờ trên thượng ngàn.
4. Nên đến đền Căn Mẫu Thượng Ngàn vào ngày nào?
Lựa chọn ngày tốt để đi chùa cầu sức khỏe, công danh, tài lộc để mang lại may mắn là điều mà các đệ tử, con nhang đều chú ý. Vậy bạn thì sao? ngày tốt lành nhất để đi lễ Căn Mẫu Thượng Ngàn là vào những ngày đầu năm mới, ngày mở hội hoặc lựa chọn ngày tiệc của Cô diễn ra vào ngày 6/1 âm lịch hàng năm. Những ngày này, đa số các con nhang đều muốn về đền để lễ cô rất đông. Nên để tránh gây ùn tắc gia chủ có thể lựa chọn những ngày khác hoặc không đặc biệt nhưng nằm trong tháng giêng cũng rất hợp lý.
Dù đến chốn của cô nhưng tâm thì không hướng về cũng vô nghĩa, nên “vạn sự tùy tâm” dù gia chủ có cúng lễ cô ngày nào dù có tâm hướng đến cô, cô cũng chứng giám và ban lộc cho, tất cả ở một chữ tâm thành.
*** Tìm hiểu thêm: Căn cô Chín có lộc gì? Người có căn cô Chín tính cách như thế nào?
5. Hát văn Cô Bé Thượng Ngàn
#Bản 1: Văn Cô Bé Thượng Ngàn. Hát xá
Riêng một thú trên ngàn thiếu lĩnh
Đỉnh non bồng một cảnh sơn trang
Xinh thay thời thú trên ngàn
Bầu trời cảnh Phật phong quang bốn mùa
Trên bát ngát trăm hoa đua nở
Dưới cảnh rừng bầy thú dạo chơi
Chim bay phấp phới mọi nơi
Cá theo dòng nước đua bơi vẫy vùng
Trên ngàn tùng gió rung lác đác
Đỉnh sườn non đá xếp treo leo
Người xuôi kẻ ngược hò reo vang lừng
Núi xếp núi mấy tầng cao thấp
Cây chen cây tràn ngập màu xanh
Càng nhìn đồi núi càng xinh
Hương phô sắc thắm đua tranh mọi màu
Ngắm thích chí một bầu phong cảnh
Mùi cơm lam, thịt thính, tính ưa
Đồng Đăng, Ao Cả, Chợ Bờ
Sông Thao, sông Cả, sông Bờ, sông Dâu
Kìa Ngư phủ buông câu thả lưới
Nợ tiều phu đốn củi rừng sâu
Bốn mùa gió mát trăng thâu
Non nhân nước trí một bầu cảnh tiên
Thú cảnh vật rừng sim ao cá
Sẵn mang giang, măng trúc măng tre
Bạn Tiên đủng đỉnh ra về
Nón chiêng hài xảo lăng hoa ngạt ngào
Sớm sông Lô, tối vào tuần hạc
Bạn tiên ngồi đàn hát líu lo
Rượu tăm hiến đủ ba vò
Cơm lam, thịt thính, khế chua măng vầu
Thoi độc mộc đua nhau bẻ lái
Vượt muôn trùng thác Cái Ghềnh con
Ầm ầm nước chảy đá mòn
Xa nghe tiếng vượn ru con buồn rầu
Loài bách thủ rủ nhau tìm đến
Vượt muôn trùng dâng tiến quả hoa
Lệnh truyền bạch tượng chín ngà
Tiên Cô giá ngự kèn loa xập xình
Ngự tính tình đàn thông phách trúc
Nhịp xênh ngô sáo trúc véo von
Xa nghe tiếng cú gọi hồn
Rừng thiêng nước độc đầu non hổ gầm
Loài bầy cáo âm thầm lặng lẽ
Lũ gà rừng thường lệ điểm canh
Nửa đêm giờ Tý hiện hình
Áo chàm vòng bạc đai xanh mỹ miều
Giận hài xảo lưng đeo cung tiễn
Hú ba quân thắng tiến rừng sâu
Lệnh truyền mán mọi sơn đầu
Nghe Cô hạ lệnh rủ nhau mà về
Cho trấn khắp sơn khê rừng cấm
Các cửa rừng Bắc Nẫm sông Neo.
Dù ai mắc bệnh hiểm nghèo
Tiên Cô phù chú bệnh đều tan không
Kẻ xuôi ngược dốc lòng thành kính
Nguyện đời đời hưng thịnh đề đa
Thỉnh Cô trắc giáng đền tòa
Khuông phù đệ tử vinh hoa thọ trường.
#Bản 2: Hát Văn Cô Bé Thượng Ngàn
Xinh thay thời thú Cô Ngàn
Cô đi trảy hội sơn trang mới về
Rung rinh rẽ mái tóc thề
Khi chơi miền ngược lúc về miền xuôi
Đồi non bướm lượn hoa cười
Rừng xanh hiện xuống cứu người trần gian
Sơn lâm dọn quán bán hàng
Đồng nhang lính thánh vào hàng hỏi mua
Hàng Cô hàng chát hàng chua
Hàng cay hàng đắng ai mua thì vào
Hàng Cô chẳng đáng là bao
Đắng cay ngoài lưỡi ngọt ngào trong tâm
Hàng cô hoa cỏ sơn lâm
Củ mài rau sắng cúc tần chi chi
Hàng Cô chẳng thiếu thức gì
Trái chanh trái ớt cùng thì quả dưa
Hỏi rằng như thế đủ chưa
Hay là chưa đủ vì chưa có đào
Ngàn xanh hái mận hái đào
Sơn lâm cảnh đẹp cô vào hái sung
Non cao nước biếc ngàn trùng
Cô lên trên đất Mộc Châu hái xoài
Sơn hôm cô bẻ măng mai
Cô đi Bình Lục hái vài quả na
Đường về xứ Lạng bao xa
Cô đi hái trái thanh trà chín cây
Tiện đường cô ghé về đây
Về đền Bắc Lệ vui vầy suối khe
Đường xa mưa gió chẳng nề
Xe loan thượng ngự giáng về đền đây
Rượu cần say, gió bay tà áo
Mặc mưa phùn giông bão sá chi
Lòng thành thiết lập đàn y
Cơm lam thịt thính (Cô bé) có hề trọng khinh
Rượu nồng dâng cô một bình
Ốc dăm ba cái cua cành mười ba con
Dâng cô ngàn của lạ vật ngon
Lễ này tiến nạp Sơn Trang Bắc Lệ Ngàn
Trên đời nhiễu nối dở dang
Trăm điều chếch lệch cô bé ngàn để tâm
Ai thời có phúc cho phần
Đăng nhang phụng sự giáng lâm đàn tràng
Thỉnh Cô loan giá ngự phàm
Khuông phù đệ tử an khang thọ trường
#Bản 3: Hát Văn Cô Bé Thượng Ngàn
Về đồng cô chít khăn lam
Cô bận áo lục
Đôi lẵng lòng thòng
Cô quảy trên vai
Lẵng hoa cô xếp thực tài
Cưỡi mây đạp gió,
cô đi đôi hài
xanh xảnh xành xanh
Trên Bát ngát trăm hoa đua nở
Kẻ ngược xuôi qua lại cúc cung
Chơi đâu thời đó vui mừng
Dạy chim oanh hót dạy người rừng bán buôn
Có phen dạy vượn ru con
Con kêu con hót nỉ non buồn rầu
Một đàn cầm thú bảo nhau
Con kêu con hót con tâu con quỳ
Con bay trước cửa rù rì
Giọng như chim sáo tì ti tình là
Dạo chơi khắp hết gần xa
Đêm đem biến hiện vào ra cửa rừng
Phép màu lục trí thần thông
Lầu hồng phủ tía thánh cung ra vào
Đêm đêm gác tía võng đào
Cây xanh mắc vòng cành cao cợt cười
Quở đến ai trong dạ bồi hồi
Ruột gan nóng sốt như sôi như bào
Đặt mình là thấy chiêm bao
Đã hay đau ốm lại hao tốn tiền
Biết ra thời nhẹ như tên
Nếu mà không biết như thuyền bỏ neo
Quở cho trăm chứng hiểm nghèo
Khi thời lội suối lúc trèo lên cây
Làm cho lòng dạ vơi rầy
Cơm ăn chẳng được nước rầy cầm hơi
Thuốc vào lại vã mồ hôi
Phép thành uy trời khôn đổi được đâu
Còn ai trốn tránh chưa hầu
Biết danh Cô Bé phải mua về đền
Đôi hài quả nón dâng lên
Tiến về thánh phủ, trình lên bơ tòa
Độ người đi nụ về hoa
Đi tươi về tốt đi xa về gần
Ai thời có phúc cho phần
Thay quyền vương mẫu câm cân cõi phàm
Thương ai núi ngọc non vàng
Cho buôn may bán đắt nhẹ nhàng thảnh thơi
Cô lại cho tài lộc hơn người
Phúc cao thọ hưởng đời đời ấm no
Tâm thành khấn nguyện cô cho
Nhớ mà trả lễ đừng vờ quên đi
Muốn quên cô để cho quên
Một lần không giả cô bắt đền ba
Tiên cô vốn tính hay là
Trần gian không biết cô đà trêu chơi
Giận ai cô chẳng chả nhời
Làm tôi Cô Bé Thượng suốt đời thành tâm
Ba mươi mùng một hôm rằm
Hương hoa lễ vật thành tâm đảo cầu
Hôm nay tiến bản văn chầu
Khuông phù đệ tử sở cầu tòng tâm.
Hy vọng với những chia sẻ của Chúng tôi có thể giúp ích cho gia chủ có thêm nhiều thông tin hữu ích về Căn Mẫu Thượng Ngàn và cách chọn ngày đẹp, sắm lễ để tài lộc cho gia chung. Nếu gia chủ đang muốn tìm mua các đồ thờ cúng, lễ vật phong thủy,… Thì có thể tham khảo ngay Đồ Đồng Phong Thủy trên toàn quốc hoặc truy cập website: https://nguyentandich.com/ để được đội ngũ chuyên viên tư vấn và báo giá nhanh nhất. Đồ Đồng Phong Thủy rất hân hạnh được đồng hành và phục vụ quý khách hàng bằng sự tận tâm nhất!
