1. Văn biểu cảm là gì? Văn biểu cảm trên tác phẩm văn học là gì?
Trước khi đi tìm hiểu chi tiết về cách tạo bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học, chúng ta hãy cùng tìm hiểu hai khái niệm cơ bản. Bao gồm: (1) Văn học biểu cảm, (2) Tác phẩm văn học biểu cảm. Hiểu khái niệm là điểm khởi đầu quan trọng để học sinh viết đúng và viết đủ kiểu văn bản này.
1.1. Khái niệm văn học biểu cảm
Văn học biểu cảm là một thể loại văn học. Tuy nhiên, khác với văn nghị luận, văn thuyết minh, văn biểu cảm, văn biểu cảm đòi hỏi người viết sử dụng tình cảm, cảm xúc của một bức ảnh để đánh giá một hiện tượng, con người, khái niệm,… để giúp thông điệp muốn gửi gắm. từ độc giả.
Khi viết một bài văn biểu cảm, người viết có thể sử dụng các yếu tố tự sự, miêu tả,… để nhấn mạnh điều đang nói. Qua đó để thể hiện tình cảm, cảm xúc một cách chân thành nhất. Văn biểu cảm được sử dụng rộng rãi trong văn học. Hoặc một số thể loại văn khác vẫn sử dụng yếu tố biểu cảm để lồng ghép vào bài văn.
Học sinh nhóm 7 làm quen với văn biểu cảm. Ảnh: internet
1.2. Nêu đặc điểm của văn biểu cảm?
- Không giống như văn bình luận xã hội, văn biểu cảm phải luôn phù hợp với một cảm xúc và tình cảm trong bài viết. Cụ thể, những cảm xúc được đề cập trong bài viết nên chạy xuyên suốt bài viết. Kiểu văn này đòi hỏi người viết phải bày tỏ thái độ yêu ghét rõ ràng.
- Cảm xúc trong bài văn biểu cảm có thể là tình yêu đôi lứa, thiên nhiên, đất nước, con người, sự việc …
- Đặc điểm của văn biểu cảm thể hiện ở lời nói trực tiếp như lời nói. Nhà văn sử dụng ngôn ngữ rất biểu cảm như than thở, khóc lóc, những từ ngữ đầy cảm xúc như yêu, ghét, khao khát, trân trọng… để thể hiện điều mình muốn nói.
- Ngoài ra còn có kiểu văn biểu cảm gián tiếp. Tức là người viết khi muốn bày tỏ cảm xúc sẽ không nói trực tiếp mà sẽ gửi gắm qua câu chuyện và những hành động họ nói trong bài. Tuy nhiên, dạng bài đòi hỏi người viết phải biết cách miêu tả, lồng ghép nhiều vấn đề.
1.3. Làm thế nào để làm một bài văn biểu cảm về một tác phẩm văn học?
- Văn biểu cảm về một tác phẩm văn học là bài văn trong đó người viết bày tỏ suy nghĩ, tình cảm của mình về tác phẩm văn học. Từ đó có những đánh giá, nhận xét về nghệ thuật và nội dung mà tác phẩm đề cập.
- Thông thường, đối với các em học sinh lớp 7, đề đề cập đến các tác phẩm trong sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7.
- Văn biểu cảm về tác phẩm văn học là một phân môn khó. Để làm được một bài văn biểu cảm về một tác phẩm văn học, người viết phải hiểu được tinh thần của tác phẩm đó và cảm thấy thoải mái với nó.
Bài văn biểu cảm tác phẩm văn học là một dạng đề khó. Ảnh: internet
2. Khi làm bài văn nghị luận về tác phẩm văn học cần lưu ý điều gì?
Viết văn biểu cảm về một tác phẩm văn học đòi hỏi người viết phải phát biểu cảm nghĩ của mình về tác phẩm đó. Ngoài ra, người chấm bài còn phải suy nghĩ, tư duy và tưởng tượng về nội dung của tác phẩm đó. Cụ thể, trong phần tổng quan về danh mục này, học sinh cần lưu ý những điểm sau:
- Phần mở đầu: Phải giới thiệu khái quát tác phẩm và hoàn cảnh nhà văn tiếp xúc với tác phẩm.
- Thân bài: Phải nêu được cảm xúc, suy nghĩ từ tác phẩm đó.
- Kết bài: nêu ấn tượng của em về tác phẩm văn học đó.
Hơn nữa, tuy là văn biểu cảm nhưng trong quá trình làm văn cần sử dụng các yếu tố tự sự, thuyết minh, miêu tả, lập luận, v.v. Đây là một cách để nhấn mạnh tình cảm mà người viết muốn nói đến. Những yếu tốt đó chỉ là thứ yếu, là phương tiện thể hiện tình cảm cá nhân không nên lạm dụng.
Mặt khác, khi làm bài kiểu này, học sinh cần đọc kỹ đề. Mục đích là tìm ra các yếu tố chính trong bài, tránh xác định sai dẫn đến viết sai.
Học sinh nên đọc kỹ đề và lập dàn ý cho dạng bài văn này. Ảnh: internet
3. Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học chi tiết cho học sinh lớp 7?
Ở phần 3 của bài viết, Yeutre.vn sẽ hướng dẫn các em làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học Cảnh khuya. Từ gợi ý văn mẫu này, học sinh có thể vận dụng vào các tác phẩm văn học khác.
3.1. Mở bài văn thể hiện tác phẩm văn học
- Giới thiệu bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh.
- Phần giới thiệu cần cung cấp một cái nhìn tổng quan về thời điểm tác phẩm được tạo ra. Hoặc bạn cũng có thể nêu cảm nhận chính của mình về tác phẩm đó trong 1-2 câu.
3.2. Cách làm thân bài văn biểu cảm tác phẩm “Cảnh khuya”.
Đi vào phân tích, nêu cảm nhận trong 2 câu thơ đầu của tác phẩm Cảnh khuya:
- Tiếng suối trong trẻo như khúc hát, tiếng suối mang hơi ấm tình người.
- Cảnh trăng hòa cùng thiên nhiên cây cỏ.
- Hai câu thơ tả một cảnh thiên nhiên kì diệu và đẹp đẽ. Có như vậy mới thể hiện được tài quan sát tinh tế và cảm xúc mềm mỏng của Bác.
Đi vào phân tích và nêu cảm nhận của 2 câu thơ cuối trong tác phẩm Cảnh khuya:
- Sự bối rối, trằn trọc của anh được thể hiện qua câu nói “sợ đất”.
- Lời nhắn nhủ “đừng ngủ quên” trong bài thể hiện lòng yêu nước thương dân vô bờ bến của Bác.
- Hai câu thơ thể hiện tâm trạng, trăn trở của Bác về vận mệnh đất nước.
- Nêu cảm nhận về bài thơ: là một bài thơ hay, nhờ khả năng quan sát và cảm nhận của tác giả.
- Nêu cảm nhận của bản thân về tình cảm của Bác trong bài thơ. Bày tỏ niềm xúc động, ngưỡng mộ và tự hào về Bác…
Để làm tốt thể loại này, học sinh cần đọc kỹ tác phẩm văn học. Ảnh: internet
3.3. Làm thế nào để đóng một bài văn biểu cảm của một tác phẩm văn học? Cảnh khuya?
- Cảnh khuya là bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên của tác giả.
- Thông qua tình yêu thiên nhiên, tác giả gửi gắm những băn khoăn, trăn trở về đất nước, con người thấy mình trong thời kỳ gian khổ nhất của cuộc kháng chiến.
- Đây là một bài thơ hay, gợi nhiều suy nghĩ về Bác Hồ và đất nước.
Trên đây là cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học mà chúng tôi vừa miêu tả. Để làm tốt hơn dạng bài văn này, các em nên đọc kĩ đề văn để cảm nhận rõ hơn những cảm nhận của bản thân. Trong một số trường hợp, học sinh cần học thuộc một số câu, đoạn văn chính để lập luận phong phú cho bài viết của mình.
Đức Lộc
