Cách làm bạc xỉu là một trong những công thức pha cafe nổi tiếng của Việt Nam với hương vị đặc trưng của nguyên liệu sữa đặc. Với kỹ thuật pha chế đặc biệt, nhưng vô cùng đơn giản, bạc xỉu không chỉ có vị ngọt cực ngon, mà còn sở hữu “ngoại hình” 3 lớp màu sắc lung linh, hương cafe thơm đậm, vị sữa béo ngậy. Chính đặc trưng ấy làm nên nét văn hóa rất riêng của người Sài Gòn. Hôm nay, hãy cùng Webnauan.vn thực hiện món tráng miệng không quá cao sang, mà bình dân, vị và sắc không kém bất kì món cafe nào trên thế giới qua bài viết dưới đây nhé!
1. Bạc xỉu là gì?
Nếu như người Hà Nội có cafe trứng mang đậm lối sống của mình, thì người Sài Gòn nổi danh với cách làm bạc xỉu mang hương vị cực ngon mà không kém phần độc đáo. Bạc xỉu được ví như một nét đời sống của người miền Nam. Bởi, đây là một phần không thể thiếu trong bữa ăn sáng của người Sài thành, khi phải tìm đến một thức uống đủ giữ tỉnh táo cả một ngày dài lao động và học tập mệt mỏi.
1.1. Định nghĩa bạc xỉu
Theo Từ điển Trực tuyến Wikipedia , bạc xỉu – hay bạc sỉu – vốn là món cà phê có nguồn gốc từ người Tàu sinh sống lâu năm tại đất Sài Gòn. Thuật ngữ gốc của bạc sỉu là bạc tẩy xỉu phé . Trong đó, bạc nghĩa là màu trắng/ màu bạc, tẩy đề cập đến một cái ly rỗng, xỉu có nghĩa là một chút, phé chính là cà phê. Đặt tất cả các từ này lại gần nhau, bạn được một cụm từ chỉ ly sữa trắng kèm theo một ít cafe đánh bọt có vị hơi ngọt, ít đắng.
Cách chế biến bạc sỉu gần giống với cách làm macchiato với lớp bọt kem ở trên đầy bắt mắt. Khác với hầu hết cafe sữa trên thế giới, thức uống này ở Việt Nam sử dụng vị ngọt của sữa đặc tạo nên hương vị hòa quyện tuyệt vời nhất. Nhiều người cũng dễ lầm bạc sỉu là cafe sữa đá. Tuy nhiên, đây là những món tráng miệng có hương vị, kỹ thuật pha chế khác nhau. Hãy cùng Webnauan.vn quay ngược dòng lịch sử để khám phá nguồn gốc, cùng cách phân biệt cách làm bạc xỉu có gì khác với cafe sữa, latte và macchiato nhé!
Bạc xỉu (bạc xỉu) là món ngon mang đặc trưng của nếp sống người Sài Gòn. Ảnh: Internet
1.2. Nguồn gốc của bạc xỉu
Quay trở lại thời kỳ thực dân Pháp, sữa tươi khá đắt. Do đó, những người Việt Nam (văn hóa uống sữa vốn không phải của người Việt), hoặc người Pháp muốn thưởng thức sữa thì phải mua sữa đặc. Bởi, đây là nguồn nguyên liệu có giá thành rẻ và được bán phổ biến hơn sữa tươi.
Hầu hết người Việt lúc bấy giờ không thích lắm hương vị sữa đặc pha nước nóng. Do đó, họ bắt đầu pha vào đó một chút cafe để làm cho món tráng miệng (dù bản chất, bạc xỉu là một kỹ thuật pha nước uống, nhưng Webnauan.vn sẽ xếp món này vào danh mục tráng miệng ) ấy trở nên dễ uống hơn. Và thế là, bạc xỉu đã ra đời.
Sữa đặc chính là bí quyết tạo nên sức hấp dẫn của bạc xỉu. Ảnh: Internet
1.3. Bạc xỉu dành cho những ai?
Bạc xỉu vốn là cách làm cafe ít đắng dành cho trẻ em uống khi đi cùng người lớn ra quán coffee. Đây cũng là thức uống phổ biến dành cho phụ nữ không thích vị đắng của cafe đen, nhưng không thể cưỡng lại nổi sự quyến rũ của món nước uống “vi diệu” này!
1.4. Bạc xỉu khác với cafe sữa đá thế nào?
Có lẽ bạn cũng từng nghe câu hát “ Sài Gòn cà phê sữa đá…” của nhạc sĩ Hà Okio vang lên đâu đó. Đúng như lời nhạc, hình ảnh mỗi sáng nhâm nhi ly cafe sữa đá bên tờ báo mới thơm phức dường như rất đỗi quen thuộc với người dân Sài thành. Đó cơ bản là một ly cafe đen đậm đặc pha với sữa đặc theo liều lượng gần như tương đương nhau, cùng ít đá viên tùy khẩu vị từng người. Đối với những ai không thể uống cafe với lượng caffeine nhiều như thế, thì có một sự lựa chọn khác – đó chính là bạc xỉu.
Tỷ lệ sữa pha bạc xỉu nhiều hơn cafe đen – ngược lại với cafe sữa. Ảnh: Amico Coffee
Cách làm bạc xỉu gần tương tự với cafe sữa đá. Tuy nhiên, điểm khác biệt cơ bản chính là: bạc xỉu dùng tỷ lệ giữa sữa đặc nhiều hơn cafe đen. Thế nên, màu sắc bạc sỉu hơi nâu kem, còn cafe sữa đá thông thường thì nâu đen.
1.5. Bạc sỉu khác biệt thế nào với latte, macchiato?
Cách làm bạc xỉu vốn là sự pha trộn của sữa tươi lỏng, cùng lớp bọt nhung mịn như kem kèm chút cafe đen nguyên chất, thoạt nhìn khá giống macchiato. Tuy nhiên, nếu để ý, bạn sẽ thấy lớp bọt của macchiato cứng hơn so với bạc sỉu. Nếu từng nếm thử các loại nước uống này, cảm giác khi thưởng thức macchiato giống như uống một lớp bọt bong bóng khá xốp, cùng cafe đen đắng bên dưới. Còn latte thì có màu phần sữa trắng đục, lớp bọt trên đỉnh rất ít, cho cảm giác như uống một ly cafe sữa của Việt Nam – nhưng dĩ nhiên là đắng hơn.
Cách làm lớp bọt của macchiato cứng hơn so với bạc xỉu. Ảnh: Internet
Nhiều nơi trên thế giới pha trộn latte với macchiato để tạo nên hương vị cafe mới lạ hơn. So với cách làm bạc xỉu, latte macchiato lại có lượng sữa chỉ bằng một nửa, hoặc thậm chí ít hơn tỷ lệ cafe đen.
2. Cách làm bạc xỉu sủi bọt 3 tầng đẹp mắt
2.1. Nguyên liệu
- 30 gram bột cà phê nguyên chất
- 20 gram sữa đặc Ông Thọ
- 100 ml sữa tươi (Nên dùng loại không đường để giảm bớt độ ngọt)
- 110 ml nước đun sôi (để pha cà phê)
- Ít đá viên (nếu uống lạnh)
- Dụng cụ: Phin pha cà phê, bình lắc (hoặc dùng bình giữ nhiệt/ ly có nắp đậy kín là được), 2 cái ly, thìa cà phê (Tất cả đều được tráng sơ qua nước sôi để khử trùng kỹ, nhất là phin cafe)
3 nguyên liệu chính tạo nên hương vị đặc trưng của bạc xỉu.
2.2. Cách pha bạc xỉu 3 tầng sủi bọt độc đáo
2.2.1. Cách pha coffee ngon mịn đúng chuẩn
- Cho bột cà phê vào phin, lắc thân phin nhẹ cho bột dàn đều.
- Nén chặt nắp gài của phin để ép bột cà phê bên dưới.
- Đặt thân phin lên nắp lọc dưới, rồi cho lên ly.
- Trước tiên, chỉ đổ 10 ml nước sôi thôi nhé, ủ tầm 20 giây cho hạt cà phê nở ra dậy mùi thơm phức.
cách pha cafe đen nguyên chất
- Sau đó, mới đổ 100 ml nước sôi còn lại, đậy nắp phin, đợi cà phê đen chảy hết xuống ly.
- Sau khi thu được cà phê nguyên chất, bạn cho vào bình lắc cùng ít đá, đậy nắp, lắc khoảng 5 – `10 giây cho cà phê sủi bọt
2.2.2. Cách làm bạc xỉu coffee đá lạnh
- Với ly còn lại, bạn đổ sữa đặc vào trước.
- Cho vài viên đá lạnh vào sao cho đá chỉ chiếm khoảng 70% ly (2/3 ly).
- Từ từ thêm sữa tươi vào tạo thành lớp màu thứ 2 trên sữa đặc.
- Đổ phần cà phê đã lắc trong bình vào cuối cùng.
Cách làm bạc xỉu đá 3 tầng sủi bọt vô cùng độc đáo.
- Khi này, bạn sẽ thấy ly bạc xỉu có “ngoại hình” đẹp long lanh với 3 lớp sữa và cà phê vô cùng đẹp mắt. Điểm thú vị nhất là lớp cà phê trên cùng sủi bọt – là nhờ được lắc cùng đá. Cách làm bạc xỉu thế này giúp cà phê, sữa phát huy được hết vị ngon, hương thơm tốt nhất của mình. Cách uống bạc xỉu đơn giản nhất, cũng giống cách làm cafe trứng , là nghiêng ly và uống đồng thời từng lớp nguyên liệu nhé.
3. Cách làm bạc xỉu cốt dừa đá bào
3.1. Nguyên liệu
- 30 ml sữa đặc Ông Thọ
- 40 ml sữa tươi không đường
- 5 ml nước cốt dừa (có thể dùng loại lon có bán sẵn trong các siêu thị)
- 30 ml cà phê đen pha phin nguyên chất, hoặc dùng cafe hòa tan thay thế
- Đá bào: liều lượng bằng khoảng 2/3 ly dùng để làm bạc xỉu
Các nguyên liệu làm bạc xỉu cafe cốt dừa. Ảnh: Internet
3.2. Cách pha bạc xỉu cafe đá bào với cốt dừa
- Với sữa đặc, bạn đổ vào ly trước. Sau đó, cho toàn bộ đá bào vào ly.
- Từ từ thêm sữa tươi, cùng với cốt dừa vào.
- Với cà phê, bạn cũng thực hiện công đoạn đánh cho sủi bọt kem bằng máy đánh trứng cầm tay. Cuối cùng, múc toàn bộ bọt kem cà phê vào ly nữa là hoàn tất. Cách làm bạc xỉu với nước cốt dừa vừa ngon miệng, lại có dạng 3 tầng màu rất nghệ thuật.
Công thức pha bạc xỉu cốt dừa thể hiện sự sáng tạo của nghệ thuật barista. Ảnh: Internet
4. Cách làm bạc xỉu kem sủi bọt từ cafe hòa tan
4.1. Nguyên liệu
- Cà phê đen hòa tan: 2 gói (có thể thay bằng 120 ml cà phê đen pha bằng cách của mục thứ 2 ở trên)
- Nước đun sôi: 100 ml
- Sữa đặc Ông Thọ (điều chỉnh theo khẩu vị)
- Đường trắng: 30 gram
- Đá viên
- Dụng cụ: Máy đánh trứng cầm tay.
Dùng cafe đen hòa tan để tiết kiệm thời gian pha bạc xỉu. Ảnh: Internet
4.2. Cách làm bạc xỉu sủi bọt kem từ cafe hòa tan
- Lấy 1 gói cà phê, pha trong một tô lớn cùng 1/2 phần nước sôi, khuấy đều.
- Thêm đường vào tô cà phê hòa tan, tiếp tục quấy lên cho đường tan.
- Cho tô cà phê pha đường vào tủ lạnh, đặc ở ngăn đông trong nửa tiếng.
- Sau thời gian trên, lấy tô cafe ra, dùng máy đánh trứng cầm tay đánh cho hỗn hợp trở nên bông cứng như bọt kem.
- Với gói cà phê hòa tan còn lại, bạn pha với 50 ml nước sôi, đợi nguội.
Hướng dẫn cách làm bạc xỉu kem sủi bọt.
- Đổ sữa tươi vào ly trước, cho đá viên vào.
- Rót phần cà phê hòa tan đã nguội vào ly, lên trên lớp sữa đặc dưới đáy.
- Múc toàn bộ bọt kem cà phê đã đánh lúc nãy lên trên là hoàn tất. Cách làm bạc xỉu 3 tầng này cũng độc đáo và sáng tạo không kém công thức ở mục thứ 2, đúng không nào!
5. Bí quyết pha coffee bạc xỉu ngon không kém ngoài quán
- Nếu muốn dùng coffee pha phin nguyên chất được lâu, ít tốn thời gian, bạn có thể pha với liều lượng nhiều. Sau đó, đợi cafe nguội thì đổ vào hũ/ chai làm bằng thủy tinh. Đặt hũ/ chai trong ngăn mát tủ lạnh, ủ lên sẽ ngon hơn. Thời hạn sử dụng tối đa cafe là 2 – 3 ngày.
Dùng vật dụng bằng chất liệu sành, sứ để bảo quản cafe khi thưởng thức, hoặc dự trữ.
- Không cho cafe vào tủ lạnh khi còn nóng, tránh làm cho thành phẩm có vị chua, dễ hỏng, uống đau bụng. Ngoài ra, nên dùng vật đựng bằng sứ, sành, thủy tinh để bảo quản bạc xỉu tự làm đúng cách và an toàn tại nhà, tuyệt đối không dùng đồ nhựa nhé (vì sẽ gây tác dụng hóa học).
6. Bạc xỉu (bạc sỉu) chứa bao nhiêu calo và có gây tăng cân không?
Rõ ràng là nếu muốn giảm cân thì bạn không nên thêm sữa vào cafe nguyên chất thông thường! Bởi, sữa là nguồn chứa chất béo, protein vô cùng dồi dào. Cách làm bạc xỉu truyền thống dùng tỷ lệ sữa nhiều hơn cafe đen, thế nên, chắc chắn sẽ gây tăng cân nếu bạn hấp thụ đều đặn mỗi ngày. Theo ước tính, 1 cốc cafe sữa chứa đến 56,6 calo, còn bạc sỉu có thể lên tới 170 calo. Trong khi đó, chỉ số này ở 1 cốc cafe đen không sữa, không đường chỉ khoảng 4,7 calo mà thôi!
Một ly bạc xỉu chứa khoảng 170 calo, do có sữa đặc nhiều.
Tóm lại, cafe đen mặc dù có tác dụng giúp cung cấp năng lượng để bạn trở nên tỉnh táo hơn khi cần thiết. Tuy nhiên, nếu phải dùng cafe đen vào buổi tối, bạn nên thêm ít sữa. Hoặc, áp dụng cách làm bạc xỉu lành mạnh giúp bạn không rơi vào tình trạng khó ngủ, gián đoạn giấc ngủ vào ban đêm. Ngoài ra, với những trường hợp có nồng độ axit cao trong nước tiểu, hoặc để giảm nguy cơ ung thư thực quản, thì các bác sĩ khuyên bạn nên kết hợp sữa vào cafe để khiến món thức uống thông thường ấy trở nên an toàn hơn.
Thùy Trâm tổng hợp
