Cách mạng Pháp là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Pháp vào cuối thế kỷ XVIII, diễn ra từ năm 1789 đến năm 1799, khi lực lượng tự do-dân chủ và cộng hòa đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế tại Pháp. Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản Pháp vô cùng to lớn. Không chỉ có ý nghĩa đối với nước Pháp mà với cả lịch sử thế giới hiện đại.
Sơ lược tình hình nước Pháp trước cách mạng tư sản pháp
Trước cách mạng tư sản pháp tình hình đất nước Pháp có nhiều điểm đáng chú ý:
+ Về tình hình kinh tế thì trong thế kỷ XVIII, công thương nghiệp Pháp phát triển khá mạnh và tạo nên sự phồn vinh cho nước Pháp. Ðại diện cho ngành công nghiệp ở Pháp lúc bấy giờ là những công trường thủ công sản xuất thảm hoa, len dạ, tơ lụa, xà phòng, thủy tinh…Tuy nhiên những qui định ngặt nghèo của chế độ phường hội đã ảnh hưởng nhiều đến sản xuất công nghiệp ở Pháp, nó kìm hãm sự tự do kinh doanh và cải tiến sản xuất. Thương nghiệp cũng có những tiến bộ nổi bật, nhất là ngoại thương. Tuy nhiên nội thương không phát triển lắm vì chế độ thuế quan khá nghiêm ngặt. Trong khi đó nền nông nghiệp có kĩ thuật lạc hậu, năng suất thấp, lãnh Chúa, giáo hội bốc lột nông dân nặng nề.
Có thể thấy cuối thế kỷ XVIII, công thương nghiệp phát triển mạnh mẽ, những yếu tố tư bản chủ nghĩa đang nổi lên, nhưng chế độ phong kiến đã ngăn cản sự phát triển đó.
+ Về tình hình Chính trị – Xã hội Chính trị của Pháp vẫn được duy trì chế độ quân chủ chuyên chế do vua LuI XVI đứng đầu có quyền lực tuyệt đối. Xã hội được chia thành 3 đẳng cấp: Tăng Lữ, Qúy TộcVà đẳng cấp thứ ba. Việc phân chia đẳng cấp này đã khiến mâu thuẫn xã hội ngày càng gay gắt.
+ Trước cách mạng tư sản pháp các cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng xuất hiện rất nhiều trào lưu “ Triết học ánh sáng” với ba đại diện kiệt xuất: Mông-te-xki ơ; Vôn-Te; Ru Xô. Trào lưu đã tấn công vào hệ tư tưởng của chế độ phong kiến. Các cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng đã dọn đường cho cuộc cách mạng bùng nổ, định hướng cho một xã hội mới tương lai.
+ Giữa thế kỷ XVIII, nền quân chủ chuyên chế Pháp lâm vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng. Louis XVI thừa hưởng một ngân khố trống rỗng do những cuộc chiến tranh của Pháp với các nước châu Âu thời Louis XV. Bên cạnh đó, sự hoang phí vô độ của triều đình làm cho ngân sách ngày càng kịêt quệ. Ðể giải quyết nạn khủng hoảng tài chính, nhà vua cho triệu tập hội nghị Ba Ðẳng cấp. Ðẳng cấp Thứ Ba tự tuyên bố đại diện cho dân tộc Pháp và thành lập Hội nghị Quốc dân. Sau đó Hội nghị Quốc dân đổi thành Quốc hội Lập hiến.
Cách mạng bùng nổ
Sau khi vua Lu-I XVIII lên ngôi năm 1744, chế độ phong kiến ngày càng suy yếu. Số nợ Nhà nước vay của tư sản không thể trả được (đến năm 1789 lên tới 5 tỉ livrơ) nên nhà vua phải thu nhiều thuế. Công, thương nghiệp đình đốn làm nhiều công nhân và thợ thủ công thất nghiệp. Tình hình này đã thôi thúc nhân đân đấu tranh mạnh mẽ chống chế độ phong kiến. Năm 1788, nhiều cuộc khỏi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi, riêng mùa xuân năm 1789 đã có hàng trăm cuộc nổi dậy của nông dân và bình dân thành thị.
Ngày 5 – 5 – 1789 tại Cung điện Véc-xai, Hội nghị ba đẳng cấp do nhà vua triệu tập khai mạc ngày với sự tham dự của các đại biểu thuộc ba đẳng cấp. Hội nghị diễn ra căng thẳng, Quý tộc và Tăng lữ ủng hộ nhà vua tăng thuế còn đại biểu Đẳng cấp thứ ba kịch liệt phản đối chủ trương này.
Ngày 17 – 6, các đại biểu Đẳng cấp thứ ba tự họp thành Hội đồng dân tộc, sau đó tuyên bố là Quốc hội lập hiến, có quyền soạn thảo Hiến pháp, thông qua các đạo luật về tài chính. Nhà vua và quý tộc dùng quân đội để uy hiếp Quốc hội. Quân chúng lao động và những người tư sản cách mạng tự vũ trang chống lại nhà vua. Phần lớn binh lính cũng đứng về phía nhân dân.
Ngày 14 – 7, quần chúng được vũ trang kéo đến tấn công chiếm pháo đài – nhà tù Ba-xti ; sau đó lần lượt làm chủ hầu hết các cơ quan và vị trí quan trọng trong thành phố. Cuộc tấn công pháo đài – nhà tù Ba-xti đã mở đầu cho thắng lợi của Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII.
Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản pháp
Cuộc cách mạng tư sản pháp là cuộc cách mạng tư sản điển hình với nhiều ý nghĩa quan trọng. Cụ thể ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản pháp là:
– Đối với nước Pháp:
Cuộc cách mạng tư sản pháp đã lật đổ chính quyền quân chủ chuyên chế, thủ tiêu mọi tàn dư phong kiến.
Cuộc cách mạng tư sản pháp nhằm giải quyết vấn đề ruộng đất cho nông dân.
Cuộc cách mạng tư sản pháp hình thành thị trường dân tộc thống nhất mở đường cho lực lượng tư bản chủ nghĩa ở Pháp phát triển.
Không chỉ vậy cuộc cuộc cách mạng tư sản pháp còn giúp những cản trở đối với công thương nghiệp bị xóa bỏ, thị trường dân tộc thống nhất được hình thành.
– Đối với thế giới:
Cuộc cách mạng tư sản pháp giúp hế độ phong kiến bị lung lay ở khắp châu Âu.
Cách mạng tư sản Pháp đã mở ra thời đại mới – thời đại thắng lợi và củng cố của chủ nghĩa tư bản ở các nước tiên tiến thời bấy giờ.
Bên cạnh ý nghĩa của Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất, nhưng nó vẫn chưa đáp ứng được đầy dù quyền lợi cho nhân dân, vẫn không hoàn toàn xóa bỏ được chế độ phong kiến, chỉ có giai cấp tư sản là được hưởng lợi.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về ý nghĩa lịch sử của cách mạng tư sản pháp. Hy vọng thông tin trên hữu ích với độc giả quan tâm.
