Phong cách Hồ Chí Minh

TÌM HIỂU CHUNG

[edit]

Tác giả

• Lê Anh Trà (1927 – 1999)

• Quê ở xã Phổ Minh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi

Tác phẩm

Xuất xứ

Được trích trong “Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn
với cái giản dị”

Chủ đề văn bản

Vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh – sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống văn hóa dân tộc và tinh hoa văn hóa hiện đại, giữa thanh cao và giản dị

Mục đích

Thấy được vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh để thêm kính yêu Bác và tự nguyện noi theo gương Bác

Kiểu văn bản

Văn bản nhật dụng

Phương thức biểu đạt

Nghị luận, tự sự, thuyết minh

Bố cục: 2 phần

• Phần 1 (Từ đầu đến 

  “nhưng cũng đồng thời rất mới,
  rất hiện đại”

  ) Vẻ đẹp trong phong cách văn hóa của Hồ Chí Minh.

• Phần 2 (Tiếp theo đến hết): Phong cách sinh hoạt của Hồ Chí Minh.

1. Vẻ đẹp trong phong cách văn hóa của Hồ Chí Minh

• Hồ Chí Minh có vốn văn hóa rộng, phong phú nhờ tiếp xúc văn hóa nhiều vùng và các quốc gia trên Thế Giới

• Cách tiếp xúc văn hóa:

     – Quan sát: Ghé thăm (bề ngoài)

     – Nắm vững phương tiện giao tiếp là ngôn ngữ: Học để nói và viết thạo các thứ tiếng (chiều sâu)

     – Qua công việc, qua lao động mà học hỏi: Trải nghiệm thực tế (sống cuộc sống của con người nơi đây)

• Cách tiếp xúc văn hóa đặc biệt

     – Học hỏi, tìm hiểu một cách nghiêm túc, sâu sắc (đến mức khá uyên thâm)

     – Tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nước ngoài dựa trên quan điểm đạo đức, thẩm mỹ văn hóa dân tộc:

          +  Không chịu ảnh hưởng một cách thụ động: Tiếp thu cái hay, cái đẹp đồng thời với việc phê phán cái xấu, cái tiêu cực

            + Trên nền tảng văn hóa dân tộc mà tiếp thu những ảnh hưởng quốc tế .

• Đặc điểm phong cách văn hóa Hồ Chí Minh:

     – Là sự kết hợp, bổ sung, sáng tạo hai nguồn văn hóa: văn hóa nhân loại và văn hóa dân tộc.

Vì vậy, phong cách văn hóa của người vừa hiện đại vừa đậm đà bản sắc dân tộc.

     – Phong cách văn hóa làm nên nhân cách, lối
sống rất Việt Nam, rất phương Đông, rất bình dị nhưng cũng rất hiện đại.

• Bài học rút ra:

     – Không chỉ quan sát bên ngoài mà chúng ta phải giao tiếp và làm việc nghiêm túc như những công dân bình thường thì mới thực sự cảm nhận được cái đẹp của các nền văn hóa.

     – Tiếp thu những cái hay, cái đẹp sao cho phù hợp với quan điểm về đạo đức, thẩm mỹ của văn hóa dân tộc. ( Hòa nhập không hòa tan)

2. Vẻ đẹp trong phong cách sinh hoạt của Hồ Chí Minh

• Phong cách sinh hoạt của Hồ Chí Minh được xem xét trên phương diện:

     – Nơi ở, nơi làm việc đơn sơ: “chiếc nhà sàn nhỏ bằng gỗ bên cạnh ao” như cảnh làng quê quen thuộc; “chiếc nhà sàn đó cũng chỉ vẻn vẹn có
phòng tiếp khách, họp Bộ Chính trị, làm việc và ngủ”…

     – Trang phục hết sức giản dị: 
“bộ quần áo bà ba nâu, chiếc ao trấn thủ, đôi dép lốp thô
sơ”; tư trang ít ỏi: “chiếc vali con với bộ áo quần,
vài vật kỉ niệm”…

     – Ăn uống đạm bạc với những món ăn dân tộc: “cá kho, rau luộc, dưa ghém, cà muối, cháo
hoa…”

Bằng phương thức biểu đạt thuyết minh kết hợp tự sự, cùng với nghệ thuật liệt kê, so sánh, đoạn văn bản đã khắc họa đậm nét phong cách sống giản dị, dân giã, mộc mạc mà thanh cao, đậm đà bản sắc dân tộc của Bác. Đồng thời khẳng định đây là lối sống đặc
biệt, khác với tất cả nguyên thủ quốc gia trên Thế giới.

• Bình luận:

     – Lối sống của Bác không giống lối sống các bậc đế vương, những người quyền cao chức trọng, cũng không phải lối sống của bậc thánh nhân siêu phàm, không tự đề cao mình, không đặt mình lên mọi sự thông thái của đời

     – Đây không phải là lối sống khắc khổ của những con người tự vui trong cảnh nghèo khó; đây cũng không phải là cách tự thần thánh hóa, tự làm cho khác đời, hơn đời. Đó là lối sống thanh cao của các bậc hiền triết, nhà nho xưa,
đó là cách di dưỡng tinh thần, hạnh phúc thanh cao cho tâm hồn, thể xác.

=> Đây là một cách sống có văn hóa trở thành một quan niệm thẩm mĩ: cái đẹp ở sự giản dị, tự nhiên.

Đây là phong cách sống cao đẹp, mang cốt cách dân tộc, đáng trân trọng.

• Cảm nhận về lối sống Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ có lối sống thanh bạch và giản dị. Khác với tất cả những vị nguyên thủ quốc gia khác trên thế giới, nếp sống của Người thanh đạm, mộc mạc, nó như cách Người cảm nhận, đồng cảm với đời sống
  của người dân. Thật đáng học tập.

Như vậy, qua vẻ đẹp phong cách Hồ Chí Minh, ta thấy được vẻ đẹp
trí tuệ, đạo đức, tâm hồn và nhân cách của Người.

* Ý nghĩa của việc học tập, rèn luyện theo phong cách Hồ Chí
Minh:

     – Cần hòa nhập với khu vực và quốc tế nhưng  không được hòa tan, cần giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc.

     – Không chỉ quan sát bên ngoài mà chúng
ta phải giao tiếp và làm việc nghiêm túc như những công dân bình thường mới
thực sự cảm nhận được cái đẹp của các nền văn hóa.

     – Tiếp thu những cái hay, cái đẹp sao cho phù hợp với quan điểm về đạo đức, thẩm mỹ của văn hóa dân tộc.

ĐẶC SẮC NGHỆ THUẬT

[edit]

• Đan xen giữa những lời kể là những lời bình luận một cách tự nhiên.

• Chọn lọc những chi tiết tiêu biểu.

• Đan xen thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm, cách dùng từ Hán Việt gợi cho người đọc thấy sự gần gũi giữa Hồ Chí Minh với các bận hiền triết của dân tộc.

• Sử dụng nghệ thuật đối lập: vĩ nhân mà hết sức giản dị, gần gũi, am hiểu mọi nền văn hóa nhân loại mà hết sức dân tộc, hết sức Việt Nam.