Là một nhà khai sáng Nho Giáo, những câu nói hay của Khổng Tử dạy ta cách sống, dạy ta cách ăn ở, dạy ta cách thành công,… được lưu truyền rộng rãi đi khắp muôn nơi. Và cho đến nay, sau khi Khổng Tử đã qua đời thì những lời răn dạy ấy vẫn được người người tìm đọc, suy ngẫm và áp dụng vào cuộc sống.
Khổng Tử là ai?
Khổng Tử (孔子) hay còn gọi là Khổng Phu Tử (孔夫子), Nguyên danh: Khổng Khâu (孔丘), Biểu tự: Trọng Ni (仲尼). Thân phụ là Khổng Hột, thân mẫu là Nhan Thị. Nguyên quán ở Làng Xương Bình, nước Lỗ đời Chu, nay là huyện Khúc Phụ, tỉnh Sơn Đông.
Khổng Tử là nhà khai sáng Nho Giáo, giảng sư và triết gia lỗi lạc bậc nhất cõi Á Đông. Ông cùng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni được coi là 2 nhà tư tưởng có ảnh hưởng lớn nhất tới Văn hóa Á Đông, cả 2 người sống trong cùng một thời điểm lịch sử với nhau.
Cha mẹ mất sớm, Khổng Tử trở thành đứa con mồ côi, sống trong một gia đình nghèo khổ. Nhưng ông rất hiếu học. Khổng Tử là người đầu tiên mở trường tư thục vào thời phong kiến, nơi vốn chỉ dành cho con em vua quan, hàng quý tộc.
Khổng Tử sống vào một thời đại suy thoái, về mặt chính trị, đang lúc chế độ phong kiến nhà Chu bắt đầu băng hoại. Ngoài mặc Khổng Tử hành nghề dạy học nhưng thật ra là đang nuôi chí tìm minh chúa. Nhưng để tìm được một con rồng trong trời cao biển rộng không dễ dàng gì, Khổng Tử đã phí mất 40 năm mò kim đáy biển. Trong lúc thất vọng, ngài quay về nước Lỗ, chuyên tâm vào việc tu biên cổ tịch, soạn định Ngũ kinh: Thư, Dịch, Thi, Lễ, Nhạc, và hoàn thành cuốn Xuân Thu. Năm năm sau thì mất, thọ bảy mươi ba tuổi.
Chúng ta cùng xem qua những câu nói hay của Khổng Tử dạy người đời các lẻ sống, cách nhìn người bạn nhé!
Những câu nói hay của Khổng Tử về cuộc sống
- Mỗi khi cơn tức giận nổi lên, hãy suy nghĩ về những hậu quả.
- Bất cứ nơi nào bạn đi, hãy đi với tất cả trái tim.
- Hãy đưa hướng dẫn cho những người tìm kiếm kiến thức sau khi họ đã phát hiện ra sự thiếu hiểu biết của mình.
- Mọi thứ đều có vẻ đẹp nhưng không phải ai cũng nhìn thấy điều đó.
- Ai chinh phục được chính mình là chiến binh hùng mạnh nhất.
- Sự im lặng là người bạn thật sự và không bao giờ phản bội.
- Bằng ba phương pháp chúng ta có thể học sự khôn ngoan:
Thứ nhất, bởi sự quán chiếu, đó là cao quý;
Thứ hai, bằng cách bắt chước, đó là cách dễ nhất;
Và thứ ba là bằng kinh nghiệm, đó là cách cay đắng nhất. - Nghĩ đến thân thể thì đừng cầu không tật bệnh, vì không tật bệnh thì tham dục dễ sanh.
- Với người đừng mong thuận chiều ý mình, vì được thuận chiều ý mình thì tất sanh tự kiêu.
- Dở nhất trong trong cái đạo xử thế là không thấy cái lỗi của mình.
- Biết có lỗi mà không sửa thì đó chính là lỗi.
- Hiếu thảo là nguồn gốc của đạo đức.
- Chim trước lúc chết cất tiếng bi thương, người trước lúc chết nói lời lương thiện.
- Cứu xét tâm tánh thì đừng cầu không khúc mắc, vì không khúc mắc thì sở học không thấu đáo.
- Điều mình không thích thì đừng làm cho người khác. Đối với quê hương, gia đình nên tránh gây thù, chuốc oán.
- Dùng thì đừng nghi, nghi thì đừng dùng.
- Có kiến thức thì không nghi ngờ, có lòng nhân thì không ưu tư, có dũng cảm thì không sợ hãi.
- Ngồi bàn tiệc đừng ra vẻ anh hùng vì rượu đã làm cho nhiều người gục ngã.
- Mọi thứ đều từ hư vô mà ra.
- Danh không chánh, lời chẳng xuôi.
- Ai cũng có quyền được học hành được giáo dục, không phân biệt loại người.
- Khi bạn yêu một điều gì đó có nghĩa là bạn muốn nó sống.
- Chúng ta nên cảm nhận đau khổ, nhưng chúng ta không nên bị chìm dưới áp lực của nó.
- Người có trí tuệ hành động trước khi nói, và sau đó, họ sẽ nói theo hành động của mình.
- Chỉ có sự khôn ngoan và ngu ngốc nhất của con người là không bao giờ thay đổi.
- Khả năng của con người sẽ không bao giờ bắt kịp được nhu cầu.
- Vô minh là đêm của tâm, nhưng đó là một đêm không có mặt trăng và sao.
- Tôi nghe và tôi quên. Tôi thấy và tôi nhớ. Tôi làm và tôi hiểu.
- Hiểu những gì mình cảm giác thấy và cả không cảm giác thấy, đó là tri thức thật sự.
- Người khôn ngoan hỏi nguyên do lỗi lầm ở bản thân, kẻ dại khờ hỏi nguyên do ở người khác.
Xem thêm: Những câu nói thâm thúy về tình yêu và cuộc sống
Những câu nói hay của Khổng Tử về quân tử
- Nếu ai đó nói xấu sau lưng bạn, điều đó có nghĩa là bạn đang đi trước mặt họ.
- Nếu ghét một người, tức là bạn đang thất bại trước người đó.
- Người quân tử giúp người mà không so đo tính toán, kẻ tiểu nhân so đo tính toán mà không giúp đỡ người. Người quân tử hòa mình chứ không cùng người khác câu kết, móc ngoặc nhưng kẻ tiểu nhân lại câu kết với người khác mà không hòa mình cho dù bề ngoài thì tưởng như hòa mình với mọi người.
- Có ba hạng bạn bè ích lợi và có ba dạng làm nguy hại. Bạn ngay thẳng, bạn trung thực và bạn nghe nhiều học rộng là bạn lợi ích. Bạn làm nhiều bộ tịch, bạn ưu chiều chuộng và gian sảo, nịnh bợ là bạn nguy hiểm.
- Người quân tử hòa mà không đồng, kẻ tiểu nhân đồng mà không hòa.
- Người quân tử yêu cầu chính là bản thân, kẻ tiểu nhân yêu cầu chính là mọi người.
- Người quân tử luôn hướng lên, hướng xa còn kẻ tiểu nhân thì lại mỗi ngày sa xuống dưới.
- Điều mà người quân tử suy nghĩ và lo âu chính là “đức hạnh”, điều mà kẻ tiểu nhân đăm chiêu lo nghĩ chính là bổng lộc, lợi ích.
- Trước khi bạn bắt tay vào một cuộc hành trình trả thù, hãy đào hai cái mộ.
- Người quân tử nghiêm khắc với mình, kẻ tiểu nhân khắt khe với người.
- Làm ơn chớ mong đền đáp, mong cầu đền đáp ấy là có mưu tính.
- Thấy lợi đừng nhúng tay, nhúng tay hắc ám tâm trí.
- Người không có chữ Tín sẽ chẳng làm nên việc gì.
- Mất niềm tin vào bạn bè còn xấu hổ hơn bị chính họ lừa dối.
- Người tài đức làm rồi mới nói và nói theo những việc đã làm.
Xem thêm: Phật Pháp và những câu nói thấm thía
Những câu nói hay của Khổng Tử về thành công
- Không quan trọng việc bạn đi chậm thế nào, miễn là đừng bao giờ dừng lại.
- Khi rõ ràng đó là những mục tiêu không thể đạt được, đừng điều chỉnh mục tiêu mà hãy điều chỉnh từng bước hành động.
- Nhìn vào những lợi thế nhỏ sẽ cản trở hoàn thành những việc lớn.
- Hãy chọn công việc mà bạn yêu thích, bạn sẽ không phải làm việc một ngày nào trong cuộc đời của mình.
- Hãy tìm một ngọn nến nhỏ để thắp lên, đừng ngồi đó mà nguyền rủa bóng tối.
- Sự nghiệp đừng mong bằng phẳng dễ đi, vì không gặp phải chông gai chí nguyện không kiên cường.
- Làm việc đừng mong dễ thành, việc dễ thành lòng thường kiêu ngạo.
- Người không biết lo xa, tất gặp phải ưu phiền trước mắt.
- Đừng lo mình không có chức vị, chỉ lo mình không đủ tài để nhận lấy chức vị.
- Học cho rộng, hỏi cho kĩ, nghĩ cho cẩn thận, phân biệt cho rõ, làm cho hết sức.
- Ở đời đừng cầu không khó khăn, vì không khó khăn thì kiêu xa nổi dậy.
- Nếu mục tiêu của bạn là một năm, hãy trồng một hạt giống;
Nếu trong thời hạn mười năm, hãy trồng cây;
Nếu trong khoảng 100 năm, hãy dạy cho người dân. - Một kẻ ngốc khinh miệt lời khuyên tốt, một người khôn ngoan sẽ ôm nó vào lòng.
- Một người không nghĩ và lập kế hoạch lâu dài sẽ gặp rắc rối ngay tại cửa nhà mình.
- Đá quý không thể được đánh bóng mà không có ma sát cũng như con người không thể tốt lên mà không trải qua rèn luyện.
- Bản chất của kiến thức là, có nó và áp dụng nó. Không có nó, hãy thú nhận sự thiếu hiểu biết của bạn.
- Giống như nước, một người khôn ngoan sẽ biết thích nghi với hoàn cảnh.
- Cây dừa dẻo dai luôn sống sót qua cơn bão, cây sồi hùng vĩ thường gãy đổ sau cơn mưa.
Xem thêm: 50 status lạc quan mang thông điệp tích cực
Danh sách 7 điều “vô ích” Khổng Tử dạy
- Tâm còn chưa thiện, phong thủy vô ích.
- Bất hiếu cha mẹ, thờ cúng vô ích.
- Anh em không hòa, bạn bè vô ích.
- Làm việc bất chính, đọc sách vô ích.
- Làm trái lòng người, thông minh vô ích.
- Không giữ nguyên khí, thuốc bổ vô ích.
- Thời vận không thông, mưu cầu vô ích.
Lời răn dạy của Khổng Tử khi sống ở đời
Hình hài của mẹ của cha
Trí khôn đời dạy, đói no tự mình
Sang hèn trong kiếp nhân sinh
Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi
Không hơn hãy cố gắng bằng người
Cho thiên hạ khỏi ai cười ai khinh
Có chí thì ham học
Bất chí thì ham chơi
Trí khôn tạo nên người
Đức nhân tìm ra bạn
Thành đạt nhờ đức dày
Làm nên nhờ có thầy
Đủ đầy nhờ có bạn
Gái ngoan nhờ đức hạnh
Trai mạnh nhờ lực cường
Tươi đẹp lắm người thương
Lực cường nhiều kẻ mạnh
Dễ thích nghi thì sống
Biết năng động thì nên
Đủ tài trí làm nên
Đủ sức bền thì thắng
Biết mình khi hoạn nan
Hiểu bạn lúc gian nguy
Nghèo hèn bởi tự ti
Ngu si vì tự phụ
Tài đức cao hơn phú
Hạnh phúc đủ hơn giàu
Sống trung tín bền lâu
Tình nghĩa sâu hạnh phúc
Đủ tài thì đỡ cực
Đủ sức thì đỡ nghèo
Dốt nát hay làm theo
Hiểu biết nhiều thì lợi
Hỏng việc thì hấp tấp
Va vấp bởi vội vàng
Cảnh giác với lời khen
Bình tâm nghe lời trách
Quá nghiêm thì ít bạn
Dễ dãi bạn khinh nhờn
Không hứa hão là khôn
Không tin xằng ít vạ
Làm ơn đừng mong trả
Được ơn nhớ đừng quên
Nhu nhược bị ép trèn
Quá cương thì bị gãy
Cái quý thì khó thấy
Dễ lấy thường của tồi
Của rẻ là của ôi
Dùng người tội sinh vạ
Đẹp lòng hơn tốt mã
Nền nã hơn kiêu kì
Thận trọng từng bước đi
Xét suy khi hành động
Hiểu biết nhiều dễ sống
Luôn chủ động dễ thành
Thận trọng trước lợi danh
Giữ mình đừng buông thả
Tránh xa phường trí trá
Tai vạ bởi nể nang
Tài giỏi chớ khoe khoang
Giàu sang đừng kênh kiệu
Học bao nhiêu vẫn thiếu
Hiểu bao nhiêu chẳng thừa
Nhân đức chớ bán mua
Được thua không nản trí
Đủ đức tài bớt lụy
Đủ dũng khí chẳng hàng
Có vợ đảm thì sang
Có bạn vàng thì quý
Đói nghèo vì bệnh sĩ
Quẫn trí dễ làm liều
Tỉnh táo với tình yêu
Biết điều khi yếu thế
Lo việc nhà chớ kể
Ân nghĩa chớ đếm đong
Người phúc lộc nhờ nguồn
Sống bất nghĩa tai ương
Sống bất lương tù ngục
Phải cầu xin là nhục
Phải khuất phục là hèn
Hay đố kị nhỏ nhen
Hay ép trèn độc ác
Lắm gian truân càng sáng
Nhiều hoạn nạn càng tinh
Với mình phải nghiêm minh
Với chúng sinh thân ái
Đang thắng phòng khi bại
Gặt hái phòng mất mùa
Thói quen thường khó chừa
Say sưa thường khó tỉnh
Sống ỉ lại ăn sẵn
Dễ bạc phân tán mình
Sống dựa dẫm ngu đần
Sống bất cần phá sản
Hay đua đòi hoạn nạn
Quá nể bạn tai ương
Gia đình trọng yêu thương
Sống nhịn nhường hỉ hả
Thiếu tình thương man trá
Gắn vàng đá cũng tan
Biết dạy dỗ con ngoan
Chịu bảo ban con giỏi
Tinh khôn nhờ học hỏi
Cứng cỏi nhờ luyện rèn
Sống vì nhau dễ bền
Sống vì tiền đổ vỡ
Rèn con từ mới nở
Khuyên vợ lúc mới về
Muốn hiểu cần lắng nghe
Khốn nạn quên mẹ cha
Tốt đẹp hãy bày ra
Xấu xa nên đậy lại
Có ích thì tồn tại
Có hại thì diệt vong
Nhiều tham vọng long đong
Lắm ước mong lận đận
Hay vội vàng hối hận
Quá cẩn thận lỗi thời
Biết được người là sáng
Hiểu được bạn là khôn
Khiêm tốn là tự tôn
Kiêu căng là tự sát
Hứa trước thì khó đạt
Hèn nhát thì khó thành
Thù hận bởi lợi danh
Tranh giành vì chức vị
Giàu sang hay đố kị
Tài trí sinh ghét ghen
Tham giàu thì cuồng điên
Tham quyền thì độc ác
Vì tiền thì dễ bạc
Vì tình nghĩa bền lâu
Người hiểu nói trọn câu
Người dốt tâu phách lối
Có quyền thì hám lợi
Có tội thường xum xoe
Khờ dại hay bị lừa
Nó bừa hay vạ miệng
Đa ngôn thì tai tiếng
Ngậm miệng dễ được tin
Hám lợi hay cầu xin
Hám quyền hay xu nịnh
Thật thà hay oan trái
Thẳng thắn hay bị hại
Thông thái hay bị ngờ
Chiều con quá con hư
Tiền của dư con hỏng
Giàu mạnh thường thao túng
Nghèo vụng dễ theo đuôi
Người tài giỏi khó chơi
Kẻ trây lười khó bảo
Thành tâm thì đắc đạo
Mạnh bạo việc dễ thành
Quân tử thì trọng danh
Tiểu nhân thì trọng lợi
Bất tài hay đòi hỏi
Lộc lõi khó khiêm nhường
Tình nghĩa thường khó quên
Nợ nhân duyên khó trả
Khó thuần phục kẻ sĩ
Khó phòng bị tướng tài
Biết chấp nhận thảnh thơi
Hay hận đời đau khổ
Của quý thì khó giữ
Con cầu tự khó nuôi
Nhà dư của hiếm hoi
Nhà lắm người bạc cạn
Khó gần người quá sạch
Vắng khách tại quá nghèo
Dễ nổi danh kị hiền
Dễ kiếm tiền khó giữ
Kiếp người là duyên nợ
Lành vỡ lẽ thường tình
Bại thành từ lực trí
Thời gian đừng uổng phí
Biết suy nghĩ sâu xa.
Trên đây không phải là tất cả những câu nói hay của Khổng Tử nhưng nó bao hàm cốt lõi điều Khổng Tử muốn truyền đạt đến người đời về cách sống, cách đối nhân xử thế. Hy vọng từ những lời dạy này của Ngài, bạn và tôi sẽ rút ra được những bài học, những nhận định cho riêng chúng ta khi sống ở đời!
