Tủ thờ là vật dụng vô cùng quen thuộc với mỗi gia đình Việt Nam do phong tục thờ cúng tổ tiên từ lâu đời. Tuy nhiên, việc lựa chọn tủ thờ không phải là một điều đơn giản bởi bên cạnh các yếu tố thẩm mĩ, người dùng còn phải chú ý đến các yếu tố tâm linh. Theo quan niệm của người Việt Nam, một chiếc tủ bàn thờ có thể ảnh hưởng đến sự thịnh vượng của cả một gia đình, nên việc sắm sửa luôn được cân nhắc thận trọng. Nên chọn ngày tốt với người đứng đầu gia đình để mọi việc thuận lợi, tránh những rủi ro, vận dữ đến với gia đình.
Nên chọn tủ thờ như thế nào để phù hợp với gia đình?
Thờ cúng là phong tục tập quán lâu đời của mỗi gia đình người Việt. Lựa chọn một mẫu tủ thờ đẹp, bàn thờ hợp với mỗi gia đình là điều nhiều người quan tâm. Dưới đây là những gợi ý giúp bạn chọn được sản phẩm cho gia đình mình.
Tủ thờ là gì?
Tủ thờ là một kiểu dáng khác của bàn thờ nhưng có dạng đứng với 4 chân tiếp đất hoặc có hình dáng giống như một cái tủ với các ngăn chứa ở bên trong với mục đích là để thờ gia tiên hoặc các vị thần linh. Những ngăn chứa này giúp tạo không gian để cất giữ những vật dụng liên quan đến việc thờ cúng để dễ tìm và bảo quản.
Hiện nay, bàn thờ được cải tiến khá nhiều với nhiều thiết kế và hình dáng khác nhau giúp trang hoàng hơn không gian phòng thờ của mỗi nhà cũng như dễ dàng tìm được mẫu phù hợp với phong cách nội thất chung của căn nhà.
Tủ thờ cũng có nhiều mẫu và kích thước khác nhau tuỳ vào điện tích và nhu cầu của mỗi gia đình và chất liệu chính là làm từ gỗ vừa sang trọng vừa phù hợp hơn với các yếu tố tâm linh, làm tôn lên sự tôn nghiệm và thanh cao của nơi thờ cúng.
Lựa chọn bàn thờ đẹp theo chất liệu
Tủ thờ gỗ là chất liệu được lựa chọn hàng đầu của nhiều khách hàng bởi loại tủ này có thể tiết kiệm chi phí khi có thể dùng lâu dài mặc dù giá của nó khá cao. Một số loại gỗ tốt thường được dùng khi sản xuất tủ thờ gỗ đó chính là gỗ lim, gỗ thụ, gỗ hương hay gỗ mít,…vật liệu này giúp sản phẩm không bị thay đổi hình dáng như cong, vênh hay mối mọt.
Ngoài ra, chất liệu bàn thờ hiện nay cũng khá đa dạng và phong phú. Bên cạnh tiêu chí bàn thờ đẹp và hợp phong thuỷ của gia chủ, việc thay đổi tủ thờ mới sau một thời gian ngắn cũng khá kiêng kỵ đối với nhiều gia đình, vì vậy nên chọn loại chất liệu tốt. Với các chất liệu rẻ tiền, tủ có thể bị sập khi đựng quá nhiều đồ, hoặc có thể bị mối, mọt sau thời gian ngắn. Khi đó bạn sẽ phải thay tủ thờ mới, mà việc này gần như là một việc đại kỵ mà hầu hết người Việt Nam đều tránh.
Tủ thờ đẹp chọn theo kiểu dáng, màu sắc
Tuỳ vào gu thẩm mĩ cũng như không gian sống của gia đình mà bạn có thể lựa chọn mẫu mã tủ thờ phù hợp. Thường mọi người sẽ cân nhắc về các họa tiết trang trí và màu sắc. Các mẫu bàn thờ hiện đại được ưa chuộng, so với những sản phẩm truyền thống thì ít bị âm u tịch mịch và dễ hợp với kiến trúc không gian ngôi nhà.
Về màu sắc, bàn thờ nên hài hoà với màu tường và chọn màu trầm ấm, tạo sự tôn nghiêm như màu nâu đất, màu cánh gián,… Điều này rất quan trọng, bởi vì bàn thờ là vật linh thiêng không thể sang nhượng hay cũng khó vứt đi. Vì vậy, bạn phải hết sức cẩn trọng và cân nhắc khi mua hàng.
Lưu ý khi chọn kích thước cho tủ thờ
Kích thước thường được lựa chọn dựa theo phong thuỷ, diện tích ngôi nhà và diện tích thờ cúng. Vì vậy, hãy chọn sản phẩm có kích thước phù hợp, cả chiều dài, rộng và cao. Một mẫu bàn thờ đẹp là đáp ứng được cả ba tiêu chuẩn trên. Nếu bạn ở nhà chung cư có diện tích nhỏ, bạn không nên mua những mẫu tủ có kích thước quá lớn bởi chúng sẽ khiến cho tổng thể căn nhà trở nên chật chội. Tuy nhiên nếu bạn ở nhà đất và dành riêng một căn phòng truyền thống chỉ để phục vụ cho việc thờ cúng, bạn có thể đầu tư những mẫu tủ có kích thước lớn. Điều này sẽ không làm ảnh hưởng đến các không gian sinh hoạt khác trong nhà mà vẫn đảm bảo được việc thờ cúng theo nhu cầu của gia chủ.
Lựa chọn bàn thờ theo giá thành
Giá tủ thờ dao động tùy thuộc vào chất liệu và kích thước. Các loại gỗ lim, gỗ hương luôn là ưu tiên hàng đầu bởi nó không chỉ bền bỉ qua nhiều năm sử dụng mà còn tượng trưng cho sự gần gũi, mộc mạc. Nếu bạn sống trong đại gia đình, hoặc là con trưởng trong nhà, bạn nên ưu tiên lựa chọn các dòng tủ thờ có kích thước lớn. Còn nếu bạn sống riêng, một chiếc tủ thờ có kích thước nhỏ là vừa đủ. Bên cạnh chất liệu, kích thước thì nhu cầu sử dụng cũng là một trong những tiêu chí cần lưu ý khi chọn mua tủ thờ. Thông thường, việc thay thế hoặc bỏ tủ thờ trong gia đình là điều kiêng kị nên bạn nên ưu tiên lựa chọn các dòng tủ thờ gỗ có chất lượng tốt để chống hư hại, mối mọt, có thể sử dụng trong thời gian dài.
Nhìn chung, giá tủ thờ rất đa dạng, không có một mức giá cố định nào. Tuy nhiên chất lượng thường đi đôi với giá thành. Tủ càng đắt thì càng bền đẹp thời gian và có mẫu mã sang trọng. Các mẫu tủ quá rẻ thường sẽ không được bền và ngoại hình cũng không quá bắt mắt.
Vị trí đặt bàn thờ thích hợp nhất cho từng kiểu nhà
Mỗi căn nhà sẽ có cấu trúc khác nhau và những không gian để thờ cúng khác nhau. Nếu bạn chưa biết đặt tủ thờ ở đâu và bài trí ra sao, hãy tham khảo gợi ý dưới đây.
Cách đặt tủ thờ cho nhà chung cư
Nhà chung cư đang xuất hiện ngày càng phổ biến, nhất là tại những thành phố lớn. Việc phải bài trí tất cả vật dụng trong nhà trên cùng một sàn cũng phần nào gây khó khăn cho bạn trong việc bố trí tủ thờ. Với nhà chung cư, tốt hơn hết bạn nên chọn một góc trống, không thuộc một căn phòng nào để đặt tủ. Nên tránh tuyệt đối việc bàn thờ quay vào bếp hoặc giường ngủ. Để giữ cho không gian thờ cúng được thanh tịnh, bạn có thể làm thêm một chiếc rèm phía trước bàn thờ. Khi bạn có việc cần thắp hương, bạn có thể kéo rèm lên để tránh gây cháy nổ, khi hết nhang bạn có thể buông rèm trở lại.
Cách đặt tủ thờ cho nhà tầng
Với nhà tầng, bạn cần đặt tủ thờ ở những nơi vững chãi, đằng sau phải là một bức tường gạch, không phải tường kính hoặc cửa sổ. Thông thường, vị trí lý tưởng nhất để đặt tủ thờ là tầng cao nhất trong nhà. Điều này để thể hiện sự tôn kính đối với người đã khuất. Nếu đặt bàn thờ ở tầng dưới chỗ vui chơi của trẻ em hay nhà vệ sinh sẽ bị coi là thiếu tôn nghiêm và trang trọng. Nếu có điều kiện, bạn nên dành hẳn một phòng trong nhà để chứa tủ thờ và làm nơi bày lễ vật. Điều này sẽ càng thể hiện sự tôn nghiêm và biết ơn của bạn dành cho những người đã khuất trong gia đình.
Lưu ý khi sử dụng tủ thờ
Vì tủ thờ gắn liền với những điều tâm linh nên bạn buộc phải tuân theo những quy định nghiêm ngặt về việc thờ cúng. Trước hết, nếu bàn thờ gia đình bạn thờ cả tổ tiên và tượng Thần, Phật thì tượng phải được đặt cao hơn bài vị tổ tiên. Người Việt Nam tin rằng nếu bạn làm điều ngược lại thì gia đình sẽ gặp tai ương, khó khăn.
Trong việc thờ cúng, các gia đình cũng kiêng việc thờ từ 3 họ trở lên. Thông thường chỉ thờ 2 bên nội, ngoại. Nếu thờ thêm một họ không thuộc họ của gia chủ, gia đình sẽ gặp hoạn nạn, hoặc nếu không thì vận may cũng sẽ không tìm đến. Bàn thờ tổ tiên cũng nên tránh đặt ngay trung tâm của căn nhà hoặc căn phòng, điều này sẽ bị coi là một điều tối kị khiến gia đình sẽ không gặp may mắn.
Ngoài ra, nếu bạn có phần tin vào phong thủy, bạn cũng nên tránh đặt bàn thờ theo hướng Đông Bắc và Tây Nam vì đây được coi là hướng ngũ quỷ. Những hướng bạn có thể đặt tủ thờ là hướng Bắc, Nam, Đông Nam, Đông, Tây bắc, Tây, Đông Bắc tùy thuộc vào mệnh của gia chủ.
Cách bảo quản và vệ sinh tủ thờ
Không phải dòng tủ thờ nào cũng được làm từ các loại gỗ chất lượng cao, có khả năng chống chịu sự khắc nghiệt của thời tiết. Do đó nếu muốn tủ thờ có tuổi thọ lâu, không bị cong vênh hoặc mối mọt thì bạn nên hạn chế để nắng chiếu thẳng vào tủ thờ, cũng như không để bàn thờ tại những nơi có độ ẩm cao.
Trong trường hợp bàn thờ bị các vết ố do ly, chén hoặc nến thờ thì bạn có thể dùng banking soda hoặc dầu ăn mix cùng kem đánh răng để lau cho sạch. Lưu ý dùng khăn mềm và sạch để lau thay vì các vật cứng bởi chúng có thể làm cho bàn thờ bị xước và thiếu tính thẩm mĩ. Nên thường xuyên lau dọn bàn thờ để các vết ố không bị bám quá lâu, từ đó có thể dễ dàng làm sạch hoàn toàn.
Nếu tủ bị xước nhẹ, bạn có thể trộn giấm và dầu ô liu theo tỉ lệ 1:1 và dùng khăn mềm lau nhẹ, vết xước sẽ được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên nếu vết xước đã khá sâu, bạn cần phải dùng giấy ráp để chà lại.
Tủ thờ là nơi thường xuyên phải thắp các loại nhang, đèn, nến,… nên bạn tuyệt đối không nên đựng quá nhiều giấy tờ và những vật liệu dễ dàng bắt lửa bên trong hoặ bên trên tủ thờ. Điều này sẽ rất nguy hiểm vì nó tiềm tàng khả năng gây cháy, nổ trong gia đình.
Chọn tủ thờ truyền thống hay hiện đại?
Có rất nhiều quan điểm về việc nên mua tủ thờ truyền thống hay hiện đại. Nhiều người cho rằng thờ cúng là một việc thiêng liêng, vì thế nên ưu tiên những thiết kế truyền thống. Tuy nhiên cả 2 mẫu tủ thờ này đều có những ưu điểm riêng và thích hợp cho các không gian khác nhau.
- Tủ thờ truyền thống: Các loại tủ thờ truyền thống thường được làm khá cầu kỳ với chất liệu bằng gỗ. Người xưa cho rằng các mẫu trạm trổ với họa tiết cầu kỳ sẽ thể hiện sự tôn nghiêm và vị thế của người đã khuất cũng như tổ tiên. Mẫu tủ này thích hợp với các gia đình có thiết kế truyền thống hoặc các nhà thờ họ.
- Tủ thờ hiện đại: Các mẫu bàn thờ hiện đại thường được làm tối giản hơn. Tuy nhiên, thay vì chỉ có một bàn thờ duy nhất thì các mẫu hiện đại thường có thêm các bàn thờ phụ. Mẫu tủ này thích hợp với các gia đình hiện đại ở thành phố hoặc các chung cư cao cấp.
Dù thích mẫu nào thì bạn cũng nên lựa chọn tủ thờ dựa theo kiến trúc của căn nhà để tránh tình trạng “lạc quẻ” nhé!
