Một lít nước mắt là tác phẩm được tổng hợp từ cuốn nhật ký của Kito Aya, một nữ sinh Nhật Bản phải chống chọi với căn bệnh hiểm nghèo mang tên thoái hóa tiểu não khi mới mười lăm tuổi.
Cuốn sách đã lấy đi nước mắt của biết bao độc giả bằng việc tái hiện khoảng thời gian đau đớn mà Kito Aya phải chịu đựng, đó là mười năm dài chứng kiến cơ thể trở nên tật nguyền và những lần cố gắng thoát khỏi căn bệnh dẫu bất lực.
Tuy có phần đau buồn nhưng Một lít nước mắt cũng chứa đựng ý nghĩa nhân văn sâu sắc, chính vì thế tác phẩm đã nhận được sự ủng hộ rất lớn từ độc giả Nhật Bản và được chuyển thể thành phim ở nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Một lít nước mắt là sự tái hiện của cuộc đời Kito Aya
Đến với tác phẩm, độc giả sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh chân thật của một cô bé ngày ngày sống chung với căn bệnh thoái hóa tiểu não mà chưa có phương pháp cứu chữa.
Vì được tổng hợp từ cuốn nhật ký, nơi Kito Aya có thể tự do bộc lộ tâm tư và ghi chép những thay đổi về sức khỏe nên Một lít nước mắt đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về những suy nghĩ lẫn cảm xúc trong cô.
Cuốn sách không chỉ ghi lại những dòng chữ của Aya mà còn được viết bởi mẹ và người bác sĩ đã chăm sóc cô bé, qua đó Một lít nước mắt đã tạo nên góc nhìn toàn diện về cuộc đời Kito Aya cũng như sự hủy hoại khôn lường mà căn bệnh mang đến.
Kito Aya là một nữ sinh đang trong độ tuổi trăng tròn, cuộc sống của cô là chuỗi ngày vui vẻ bên gia đình, sống hết mình với những hoài bão và tận hưởng niềm vui tuổi học trò cùng bạn bè đồng trang lứa.
Những mơ ước về tương lai với công việc thủ thư, làm dịch giả hay nhà văn luôn được cô bé nuôi dưỡng, chỉ mong sao một ngày có thể trở thành hình ảnh mà bản thân khao khát.
Thế nhưng, một căn bệnh mang tên thoái hóa tiểu não đã lấy đi tương lai tươi sáng của Kito Aya. Cô biết sức khỏe mình có vấn đề khi liên tục té ngã trên đường, tay không thể chống đỡ và cằm đập xuống đất. Từ giây phút đó, Kito Aya dần nghi hoặc về bệnh tình, cô uống thuốc hằng ngày nhưng triệu chứng vẫn không thuyên giảm.
Bởi lẽ, thoái hóa tiểu não là căn bệnh làm mất đi khả năng vận động của người mắc phải, ban đầu bệnh nhân sẽ đi không vững, hay bị té và dần trở nên mệt mỏi, sau đó là bị liệt và quá trình sinh hoạt cũng vì thế mà trở nên rất khó khăn.
Thoái hóa tiểu não sẽ làm cho bệnh nhân suy yếu bởi suy nghĩ tiêu cực cùng những chuyển biến xấu của sức khỏe, một người khỏe mạnh cũng dễ trở nên yếu ớt vì sốc tinh thần.
Tuy cơ thể dần trở nên tàn tật nhưng Kito Aya chưa từng từ bỏ hy vọng, cô bé vẫn luôn cố gắng luyện tập chỉ để thoát khỏi số phận khắc nghiệt.
Ghi chép về hành trình chống chọi bệnh tật của Kito Aya, Một lít nước mắt đã tái hiện những thời kỳ khác nhau trong cuộc đời cô bé và mang đến cho người đọc những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống.
Những năm tháng đối mặt với căn bệnh vô phương cứu chữa
Y học hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị cho căn bệnh thoái hóa tiểu não, tất cả những gì mà bác sĩ và bệnh nhân có thể làm là trì hoãn sự tiến triển của bệnh trong một thời gian ngắn.
Khi đó, người bệnh sẽ nhận thấy rõ những biến chứng trên cơ thể. Họ cảm giác cơ thể như sợi dây trói buộc sự sống của mình, không thể cử động hay làm bất cứ việc gì theo ý muốn mà phải phụ thuộc hoàn toàn vào người khác.
Kito Aya cũng đã trải qua những đau khổ như thế, cô ý thức được bản thân đang trở thành gánh nặng cho gia đình, bạn bè và thậm chí là chính mình. Khi bị té ngã, Kito Aya luôn xin lỗi mẹ vì đã khiến bà lo lắng và nhiều lần rơi nước mắt với suy nghĩ mình đã khiến mọi người thêm phần bận tâm.
“Mình thấy thực có lỗi vì đã khiến mẹ lo lắng. Trong khi mẹ chu đáo chia thuốc ra thành từng liều cho mình thì mình chỉ nằm bẹp ra đó. Bụng mình bị đau. Thế nhưng dù cho với lý do nào đi nữa thì thái độ của mình cũng thật đáng trách.”
– Một lít nước mắt
Không thể tự đi vệ sinh và phải nhờ mẹ hoặc bạn bè giúp đỡ, việc cô đi chậm và té ngã cũng ảnh hưởng đến bạn bè cùng lớp và khiến giáo viên phàn nàn.
Căn bệnh cũng khiến Kito Aya bị cứng lưỡi, không thể nói như bình thường nên cô thường im lặng vì sợ người khác không đủ kiên nhẫn lắng nghe.
Vì sự bất lợi ấy nên cô bé buộc phải chuyển sang trường khuyết tật, cuộc sống của người nữ sinh ấy chỉ còn xoay quanh trường học, nhà, bệnh viện cùng chiếc xe lăn điện.
Dù nỗ lực cố gắng không khiến bệnh tình tiến triển tốt hơn nhưng Kito Aya vẫn chưa bao giờ từ bỏ, cô vẫn luôn khích lệ bản thân dẫu đã bao lần rơi nước mắt cho số phận.
Căn bệnh quái ác không buông tha Kito Aya, nó đã biến thể xác trở thành nhà ngục cho linh hồn và vĩnh viễn khép lại cuộc đời tươi đẹp với biết bao điều tuyệt vời đang chờ đợi.
Thế nhưng, nàng thiếu niên ở độ tuổi xuân thì ấy vẫn luôn mong mỏi một sự sống nên đã can đảm chọn đương đầu với số phận. Chính sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ ấy đã mang đến động lực to lớn cho Kito Aya cũng như những bệnh nhân khác trên thế giới khi Một lít nước mắt ra đời.
Gia đình bỗng trở thành nơi nương tựa duy nhất
Khi Kito Aya đối mặt với căn bệnh, gia đình trở thành nơi nương tựa duy nhất. Cô quyết định sẽ viết nhật ký sau khi được bác sĩ đề xuất, điều đó không chỉ giúp bản thân Aya có thể theo dõi bệnh tình mà còn được bày tỏ những cảm xúc riêng tư.
Những trang nhật ký vừa là vị thẩm phán tối cao dò xét những lời miệt thị của người đời, vừa là ngôi nhà bình yên cho cô nương náu trái tim đầy tổn thương. Từ khi nào, cuốn nhật ký đã cứu lấy một cô gái bất hạnh đang chật vật tìm kiếm lẽ sống.
Nếu như thế gian ngoài kia quay lưng với Kito Aya thì cuốn nhật ký chính là tiếng nói giành lại công bằng cho cô bé. Người thiếu nữ ấy tuy tàn tật về cơ thể nhưng không tàn tật về tinh thần, điều đó khiến cuộc đời Aya trở nên trọn vẹn hơn bao giờ hết.
“Có những người mà sự tồn tại của họ giống như không khí, êm dịu, nhẹ nhàng, chỉ khi họ mất đi người ta mới nhận ra họ quan trọng nhường nào. Mình muốn trở thành một sự tồn tại như thế.”
– Một lít nước mắt
Những ngày tháng chữa bệnh, trái tim của Kito Aya tưởng chừng đã khô héo thì nay lại được sưởi ấm bởi tình cảm gia đình thiêng liêng. Mọi người đã cùng nhau vượt qua trở ngại, người em gái hay tị nạnh giờ đã biết chăm sóc chị và người mẹ không ngại cực nhọc để làm tất cả cho con.
Mẹ của cô bé là một người phụ nữ vĩ đại, bà chưa từng than thở trong suốt thời gian chăm nom Kito Aya. Dù vất vả nhưng chỉ cần nhìn thấy con hạnh phúc và kiên cường, người mẹ ấy cũng đã vui lòng.
“Aya, con mắc phải căn bệnh này là do số phận và việc chúng ta có đứa con như con cũng là số phận. Mẹ biết con đau khổ, nhưng bố mẹ còn đau khổ hơn con gấp bội phần. Cho nên thay vì cứ khóc tức tưởi như thế, con phải sống cho thật kiên cường.”
– Một lít nước mắt
Về sau, chính bà đã đề nghị xuất bản cuốn nhật ký vì đó là nguyện vọng của cả hai mẹ con. Dẫu đau đớn, người mẹ ấy vẫn mong rằng câu chuyện của Aya sẽ là nguồn động lực to lớn cho tất cả những người đang hứng chịu căn bệnh thoái hóa tiểu não, từ đó biết trân trọng cuộc sống, không buông xuôi trước số phận.
Những trang cuối của Một lít nước mắt đều do mẹ của Kito Aya hoàn thành, theo di nguyện của người con gái trước khi ra đi. Cô bé muốn cuộc đời mình trở thành một thông điệp ý nghĩa, có thể lan tỏa đến mọi nơi trên thế giới. Chính vì thế, bà đã thay Aya viết tiếp đoạn cuối tác phẩm.
Một lít nước mắt giống như cuốn tự truyện nhẹ nhàng, nó đã khiến độc giả ngẫm nghĩ về những điều in sâu trong tâm khảm người viết. Tuy khoảng thời gian đối mặt với căn bệnh rất đau đớn nhưng tinh thần không từ bỏ đã biến Kito Aya đã trở thành “tượng đài” bất diệt về nghị lực sống.
Một lít nước mắt và đóa hoa của sự bất tử
Tuy đã xuất bản khá lâu nhưng giá trị của cuốn nhật ký chưa từng bị mai một, Kito Aya và quá trình chiến đấu với bệnh tật vẫn là động lực cho những ai đang nản lòng vì khó khăn mà đưa bản thân đến những suy nghĩ tiêu cực.
Kito Aya không phải là người duy nhất mắc bệnh thoái hóa tiểu não, cô cũng đã đối diện với những lần bất lực khi luôn khích lệ chính mình nhưng không thể thực hiện được các bài tập. Cũng giống những bệnh nhân khác, cô bé thường cảm thấy đau buồn vì căn bệnh quái ác này.
Trên thế giới có rất nhiều người giống như Kito Aya, họ mất đi tương lai tốt đẹp chỉ vì căn bệnh vô phương cứu chữa. Họ biết rằng bản thân sẽ ra đi, dẫu có lạc quan thế nào thì mọi thứ rồi cũng sẽ kết thúc.
Kito Aya không phải là ngoại lệ, cô bé biết mình sẽ sớm mất đi những tia sáng cuối cùng. Tuy nhiên, Aya chưa từng sợ hãi mà ngược lại, cô vẫn luôn tìm kiếm những việc mà bản thân có thể tự thực hiện để thỏa ước nguyện làm một việc có ích trước khi ra đi.
Cô học trò ấy không ngừng động viên bản thân bằng cách đưa ra những mục tiêu luyện tập nhỏ để không cảm thấy đuối sức. Tuy số lần tập luyện không nhiều và tình trạng sức khỏe ngày một xấu đi, cô vẫn kiên trì theo đuổi.
Chính điều đó đã khiến độc giả nhận ra Kito Aya là một cô bé giàu nghị lực và luôn kiên cường trước số phận, dù đã có phút yếu lòng vì quá bất lực đến mức hỏi mẹ rằng mình sống để làm gì nhưng sau tất cả, đứa trẻ ấy vẫn bền bỉ tập luyện mỗi ngày.
“Hôm nay lại một ngày mới bắt đầu. Để tăng sức chứa của phổi, mình luyện thổi kèn harmonica. Nó tạo ra âm thanh rất hay. Đó là tiếng nhạc giúp quên hết tất cả mọi thứ kể cả những điều đáng ghét và nỗi sợ hãi về cái chết. Mình cứ thổi kèn liên tục mà chẳng để ý xem là nó có làm phiền người khác hay không.”
– Một lít nước mắt
Kito Aya chưa từng muốn buông xuôi, cô luôn hy vọng về một cuộc sống như trước đây, được khỏe mạnh và tự do làm mọi điều mình thích. Chỉ là căn bệnh không cho phép, Kito Aya đã thật sự từ bỏ khi bản thân không còn sức chống trả.
Dù người học trò ấy đã ra đi mãi mãi nhưng hình ảnh về một cô bé kiên cường, nghị lực chưa từng phai mờ trong tâm trí độc giả. Kito Aya tựa đóa hoa bất tử, bởi lẽ cô vẫn sống vì đã mang đến cho mọi người những thông điệp ý nghĩa.
Một lít nước mắt không chỉ sáng lòa trong văn chương mà còn trong cả nền điện ảnh thế giới. Bên cạnh những câu từ trong sáng, giản dị chạm đến trái tim người đọc, tác phẩm còn lấy đi nước mắt của biết bao độc giả với những thước phim chân thật và đong đầy cảm xúc trong bộ phim cùng tên.
Sau khi chuyển thể, Một lít nước mắt được phát sóng tại Nhật Bản vào năm 2005 và sau đó được chiếu tại Việt Nam vào năm 2012. Tuy được chuyển thể từ cuốn nhật ký của Kito Aya nhưng bộ phim đã bổ sung nhiều tình tiết hư cấu, từ đó giúp khán giả dễ theo dõi.
Bộ phim quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng cùng lối diễn xuất tài năng, điển hình là “quốc bảo” Sawajiri Erika đảm nhận vai chính Aya Ikeuchi, bên cạnh đó còn xuất hiện diễn viên kì cựu Yakushimaru Hiroko và tài năng trẻ lúc bấy giờ, Nishikido Ryo.
Một lít nước mắt chính là cuốn nhật ký về đóa hoa bất tử mang tên Kito Aya, tuy cô bé đã chịu thua trước căn bệnh quái ác nhưng hình ảnh một nữ sinh kiên cường, mạnh mẽ vẫn luôn hiện hữu trong tâm trí độc giả.
Đó là một Kito Aya không sợ cái chết mà chỉ sợ bản thân chưa làm được những điều tốt đẹp trước khi ra đi, một Kito Aya luôn biết ơn sự giúp đỡ của người khác mà tiếc rằng không thể đền đáp. Dẫu không còn trên cõi đời này, cô bé vẫn hiện hữu trong trái tim của hàng vạn độc giả.
Những cảm nhận của độc giả về Một lít nước mắt
Sau khi được dịch sang tiếng Việt, tác phẩm đã trở thành một “hiện tượng” trong góc nhìn của độc giả đương thời. Đã có nhiều bạn đọc cảm thấy tiếc thương cho cuộc đời của Kito Aya, từ đó lấy câu chuyện của cô làm động lực sống cho chính mình.
“Có lẽ, giá trị lớn nhất khi đọc cuốn sách này chính là giá trị của cuộc sống và giá trị của một cơ thể khỏe mạnh. Ít nhất là câu chuyện của Aya sẽ truyền cảm hứng đến cho nhiều người, để họ tận hưởng mỗi điều kỳ diệu, mỗi phút giây ở trên đời khi còn có thể.”
– Goodreads
Có thể thấy, cuốn sách giúp người đọc nhận ra cuộc đời rất đáng sống, nếu chỉ vì chút khó khăn mà bỏ cuộc thì thật đáng trách. Con người nên biết trân trọng cuộc sống hiện tại bởi vì họ vẫn còn nhiều cơ hội phía trước, đừng để mất đi rồi mới nhận ra mọi thứ đã quá muộn.
“Chúng ta không biết mình là người hạnh phúc cho tới khi mất đi những điều thân thuộc nhất, hạnh phúc hoá ra giản đơn tới mức quên mất nó đang hiện diện.”
– Goodreads
Bên cạnh đó, Một lít nước mắt còn là câu chuyện về tình cảm gia đình thiêng liêng, đặc biệt là tình mẫu tử cao cả. Mẹ của Kito Aya đã không ngại khó khăn mà luôn chăm sóc cô bé chu đáo, bà rất đau khổ nhưng trước mặt Aya, người mẹ ấy phải che giấu cảm xúc và khích lệ tinh thần của con mình.
“Từ câu chuyện của Kito Aya, người ta có thể thấy được một nghị lực cháy bỏng của cô bé, từ đó biết trân trọng thêm cuộc sống mình đang có. Cuốn sách cũng nói lên tinh thần đặc trưng của người Nhật, đó là tinh thần luôn đầy nghị lực, không bao giờ bỏ cuộc, từ Aya tới gia đình em, đặc biệt là người mẹ với tình thương lớn lao. Những đoạn đối thoại của hai mẹ con mang đầy tính giáo dục, đó là cách một người mẹ dạy con mình phải làm gì trước nghịch cảnh.”
– Goodreads
Tác phẩm đã mang đến một thông điệp sâu sắc cho hàng vạn độc giả, đó là hãy cảm ơn cuộc đời vì những thứ tốt đẹp mà mỗi người đang tận hưởng. Không phải ai trên thế giới này cũng may mắn được sống dài lâu, chính vì thế sự hài lòng với cuộc đời sẽ giúp bản thân sống tốt hơn.
“Một quyển sách đầy cảm động về một cô bé đã đấu tranh đến cùng. Hãy đọc để thấy mình may mắn, để sống xứng đáng với những gì cuộc đời ban tặng.”
– Goodreads
Không chỉ dừng lại ở việc truyền tải câu chuyện đầy nghị lực, Một lít nước mắt còn mang đến cho độc giả thông điệp về lối sống tử tế, biết cảm thông cho những người kém may mắn.
Điển hình là khi Aya đi trên đường hay lúc phải chuyển đến ngôi trường khuyết tật, cô luôn phải đối mặt với ánh mắt tò mò và những lời nói không hay. Tuy nhiên, cô bé đã chấp nhận những điều đau lòng đó và cố gắng xóa bỏ ký ức về chúng, giảm bớt tổn thương cho bản thân.
Một lít nước mắt đã thật sự thành công trong việc tái hiện cuộc đời của Kito Aya, một người tuy không quá nổi bật trong cuộc sống đời thường nhưng vẫn có thể mang đến năng lượng sống tích cực cho hàng triệu người.
Cuốn sách đã lan tỏa thông điệp ý nghĩa về cuộc sống, mang đến động lực cho những ai gặp khó khăn và tưởng chừng sắp bỏ cuộc vì sự nản lòng trong phút chốc. Tác phẩm còn chứa đựng những bài học đắt giá về tình cảm con người trong xã hội, từ đó giúp độc giả biết yêu thương những người kém may mắn hơn mình.
Đông Nghi
