Xin vui long cho biet go tieng Viet theo kieu TELEX la nhu the nao?
Rat mong su hoi am!
Ly Ly
Hồi âm:
Gõ tiếng Việt kiểu Telex như sau
- Các nguyên âm:
ă = aw ; â = aa ; ê = ee ; ơ = [ hoặc ow ; ư = ] hoặc w hoặc uw ; ươ = ][
- Các dấu:
sắc = s ; huyền = f ; nặng = j ; hỏi = r ; ngã = x
Các dấu có thể gõ sau nguyên âm hoặc cuối từ cũng được.
Thí dụ: Bạn muốn gõ chữ “Người Việt không biết gõ tiếng Việt” thì bạn phải gõ trên bàn phím của bạn như sau: “Nguwowif Vieetj khoong bieets gox tieengs Vieetj” hoặc “Ng][fi Vieejt khoong bieest gox tieesng Vieejt“.
Buu
Bạn có thể xem phần “Help” (Trợ giúp) của Unikey hay Vietkey về các kiểu gõ và cách gõ chúng. Dưới đây là cách gõ kiểu Telex:
(Cách gõ này có cái lợi là rất tiện và nhanh, tuy nhiên nếu bạn phải gõ lẫn các tiếng nước ngoài trong văn bản thì khá mệt).
s
Sắc
f
Huyền
r
Hỏi
x
Ngã
j
Nặng
z
Xoá dấu đã đặt. Ví dụ: toansz = toan
w
Dấu trăng trong chữ ă, dấu móc trong các chữ ư, ơ.
Chữ w đơn lẻ tự động chuyển thành chữ ư.
aa
â
dd
đ
ee
ê
oo
ô
Gõ nhanh chữ ư
] Gõ nhanh chữ ơ
Ví dụ: Neen dungf Unicode ddeer gox tieengs Vieetj = Nên dùng Unicode để gõ tiếng Việt
Lưu ý: Khi gõ tiếng nước ngoài chỉ cần lặp lại ký tự tạo dấu đầu tiên của từ đang gõ (không cần phải tắt tiếng Việt đi).
Ví dụ: idiossyncrasy = idiosyncrasy
Dong Ngo
Muốn gõ tiếng Việt theo kiễu TELEX, trước tiên máy của bạn phải có font chữ Unicode (Arial, Times New Roman, Tahoma… Thường là Font măc định trong Win 2000 hoặc WinXP, v. v…). Tiếp theo là bạn cài đặt Unikey (download free từ một số trang Web báo Việt Ngữ). Trong cửa sổ của phần mềm nầy, bạn chọn “Gõ kiễu TELEX”. Về cách đặt dấu như sau: Chữ S: dấu Sắc; chữ F: dấu Huyền; chữ R: dấu Hỏi; chữ X: dấu Ngã; chữ J: dấu Nặng; chữ W: dấu Á (ă) hoặc dấu Ơ (ơ, ư); đánh đúp chữ aa, ee, oo…sẽ cho dấu Ô; đánh đúp chữ dd: chữ Đ. Bạn có thể đặt dấu ngay sau nguyên âm, hoặc ở cuối chữ (no space) cũng đều được. (Thí dụ cách đánh: “Nói hay, nói dở, nói nặng, nói nhẹ, người ta đều có thể nghe. Nhưng nói dai thì người ta chán” --> Nosi hay, nosi dowr, nosi nawjng, nosi nhej, nguwowfi ta ddeefu cos theer nghe. Nhuwng nosi dai thif lafm nguwowfi ta chasn. Đây chính là lối đánh điện tín (morse) hồi xưa (có thay đổi vài chữ, trước kia chữ L: dấu huyền; chữ E: dấu á; chữ Q: dấu nặng). Cách làm dấu này khác với cách làm dấu bằng số của VNI hoặc của VPSKeys.
Thân,
DT
Cách gõ tiếng Việt kiểu Telex như sau:
Ví dụ: “Trong ngày sinh nhật, mọi người rất vui vẻ.”
Khi đánh kiểu VNI sẽ là: “Trong nga2y sinh nha65t, mo5i ngu7o72i ra61t vui ve3.”
Khi đánh kiểu Telex sẽ là: “Trong ngafy sinh nhaajt, moji nguwowfi raast vui ver.”
Khi gõ tiếng Việt kiểu Telex, người ta quy định:
– Chữ “s” gõ sau chữ nguyên âm sẽ tạo thành dấu sắc.
– Chữ “f” gõ sau chữ nguyên âm sẽ tạo thành dấu huyền.
– Chữ “j” gõ sau chữ nguyên âm sẽ tạo thành dấu nặng.
– Chữ “r” gõ sau chữ nguyên âm sẽ tạo thành dấu hỏi
– Chữ “x” gõ sau chữ nguyên âm sẽ tạo thành dấu ngã.
– Chữ “w” gõ sau chữ “a” hoặc “u” hoặc “o” sẽ tạo thành chữ “ă” hoặc “ư” hoặc “ơ”.
– Chữ “a” hoặc “o” gõ hai lần liên tiếp sẽ tạo ra chữ “â” hoặc “ô”.
Tuy nhiên để gõ được tiếng Việt kiểu Telex theo cách trên, bạn cần phải có phần mềm hỗ trợ gõ tiếng Việt như UNIKEY có tại địa chỉ: (http://unikey.sourceforge.net/bdownload.php).
Chúc thành công – dong@sulecovietnam.com
Nguyen Trung Dong
