(How to Win Friends and Influence People) của tác giả nổi tiếng Dale Carnegie là cuốn sách tự giúp bản thân (self-helf) bán chạy nhất từ trước đến nay. Cuốn sách được xuất bản lần đầu năm 1936 và đã bán được hơn 15 triệu bản trên khắp thế giới.
“Đắc Nhân Tâm” đưa ra những lời khuyên về cách cư xử, ứng xử và giao tiếp với mọi người để đạt được thành công trong cuộc sống. Đây được coi là một trong những cuốn sách nổi tiếng nhất, bán chạy nhất và có tầm ảnh hưởng nhất mọi thời đại mà bạn không nên bỏ qua.
“Đắc Nhân Tâm” được vô số những người yêu sách trên thế giới đón nhận. Đặc biệt, những câu nói giá trị xuất hiện trong từng câu chữ của cuốn sách giúp bạn chiêm nghiệm được rất nhiều bài học quý giá.
Câu nói hay
- 1. “Những thứ bạn có, bạn là ai, bạn ở đâu hay bạn đang làm gì không phải những điều làm nên hạnh phúc, mà là ở cách suy nghĩ của bạn”.
- 2. “Đừng sợ những kẻ thù tấn công bạn. Hãy cẩn thận những người nịnh hót bạn”.
- 3. “Chúng ta không nên kết án người khác để chính mình không bị kết án. Đừng kết án họ bởi có thể chúng ta cũng sẽ hành xử như thế trong hoàn cảnh tương tự”.
- 4. “Những ai có thể đặt mình vào vị trí của người khác, những ai có thể hiểu những suy tư, cảm nhận của mọi người thì không bao giờ phải lo lắng cho tương lai”.
- 5. “Cách biểu lộ sự quan tâm cũng tương tự như việc ứng dụng các nguyên tắc khác trong đối nhân xử thế: Phải thật lòng, không giả dối. Nó phải có lợi với người biểu lộ mối quan tâm và cả người nhận được sự quan tâm. Kết quả cuối cùng luôn phải đảm bảo đôi bên cùng có lợi”.
- 6. “Không có sự vật, hiện tượng hay hoàn cảnh tốt hay xấu mà chính cách nghĩ của con người khiến nó xấu hay tốt”.
- 7. “Sự quan tâm chân thành đến người khác sẽ tạo ra phép màu. Phép màu ấy không chỉ dành cho người khác mà còn dành cho chính bạn”.
- 8. “ Ai không quan tâm đến đồng loại sẽ gặp những khó khăn lớn nhất trong đời và sẽ gây những tổn hại lớn nhất cho người khác. Chính những cá nhân đó mà mọi thất bại của con người nảy sinh”.
- 9. “Nếu chúng ta muốn có những người bạn thực sự thì hãy nghĩ làm việc gì đó cho họ, dành cho họ thời gian, sức lực và sự quan tâm không vụ lợi”.
- 10. “Nếu như có một bí quyết nào để thành công , thì nó nằm ở khả năng hiểu và thông cảm với quan điểm của người khác và nhìn sự việc theo góc độ của người ấy cũng như theo góc độ của chính mình”.
- 11. “Thế giới này đầy những người muốn vơ vét và kiếm chác cho chính mình, cho nên cá nhân hiếm hoi nào muốn phục vụ người khác một cách vô tư sẽ được một ưu thế to lớn: Họ sẽ rất ít bị cạnh tranh”.
- 12. “Bạn chỉ cần có thái độ vui vẻ khi tiếp xúc với mọi người nếu bạn muốn họ cũng có ý nghĩ tương tự”.
- 13. “Để xua tan một nỗi buồn, cách tốt nhất là hãy mỉm cười”.
- 14. “Khoa học đã chứng minh, hành động và cảm xúc có sự tương tác lẫn nhau. Bằng cách bắt đầu hành động phải chịu sự kiểm soát trực tiếp của ý chí, chúng ta có thể gián tiếp điều chỉnh cảm xúc dù cho cảm xúc là thứ vốn nằm ngoài tầm kiểm soát của ý chí”.
- 15. “Nếu không có nụ cười tươi tắn thì đừng mở hiệu buôn”.
- 16. “Nói với ai đó về chính họ và họ sẽ lắng nghe bạn hàng giờ liền”.
- 17. “Trong các cuộc tranh biện không ai thắng hết. Vì nếu bạn thua, thì là thua rồi. Còn nếu bạn thắng, bạn cũng thua nữa. Tại sao ư? Kẻ nào bắt buộc nghe ai, luôn luôn vẫn giữ ý sai của mình”.
- 18. “Có người nào bạn đang muốn họ thay đổi và sửa mình để tiến bộ hơn không? Tôi hoàn toàn ủng hộ việc này. Nhưng tại sao lại không bắt đầu từ bản thân mình? Thay đổi chính mình là một việc có ích và thực tế hơn nhiều so với việc thay đổi người khác và khả năng thành công cũng cao hơn rất nhiều. Khổng Tử từng nói: Đừng chỉ trích mái nhà hàng xóm nhiều tuyết trong khi cửa nhà mình lại không sạch”.
Câu chuyện đầu tiên
Ngày 07 tháng 05 năm 1931.Tiếng huyên náo và tiếng chân chạy rầm rập trên đườngphố New York. Cảnh sát đang rượt đuổi một tên tội phạm nguyhiểm. Cuối cùng, sau rất nhiều nỗ lực và quyết tâm, cảnh sát đãtóm được Crowley “Hai Súng”, một tên giết người hàng loạt,ngay tại nơi mà hắn không ngờ đến: nhà người yêu của hắn trênđại lộ West End.Một trăm năm mươi cảnh sát và mật vụ bao vây tòa nhàcao nhất, nơi hắn ẩn náu. Họ chọc thủng mái nhà, phun khói31và bố trí cả súng máy tại các cửa sổ của những cao ốc xungquanh.
Âm thanh chát chúa của những tràng súng máy và súngngắn vang lên liên tục trong hơn một giờ đồng hồ. Bên trongcăn phòng ở tầng cao nhất ấy, Crowley ẩn người sau nhữngchiếc ghế bành độn bông dày, quyết liệt chống trả lực lượngcảnh sát bằng những tràng súng liên thanh. Nhưng cuối cùng,tên tội phạm có tài thiện xạ này cũng phải đầu hàng.Cảnh sát trưởng New York, ông E. P. Mulrooney nhấnmạnh rằng tên Crowley “Hai Súng” là một trong những tên tộiphạm nguy hiểm và tàn ác nhất trong lịch sử tội phạm ở thànhphố đông dân nhất nước Mỹ này. Một điểm rất đáng lưu ý vềcon người Crowley là: “Chỉ một lý do cỏn con, thậm chí không cầncó lý do nào, hoặc đơn giản để giải sầu, hắn cũng có thể chĩa súng vàongười khác và bóp cò”.
Tuy nhiên, đó là suy nghĩ của cảnh sát.Riêng tên tội phạm máu lạnh này lại không nghĩ như thế. Khibên ngoài cảnh sát tìm mọi cách để bắt hắn thì trong phòng,Crowley đang viết một bức thư. Bức thư còn dính vệt máu đỏ.Và, đây là những gì Crowley đã viết: “Dưới lớp áo này là một tráitim mệt mỏi nhưng dịu dàng – một trái tim không hề làm tổn thươngai”.
Đọc những dòng này, ai chẳng thấy lòng mình xúc độngnhưng sự thật thì lại trái ngược với những gì hắn viết. Chỉ vài giờtrước đó, Crowley đã nã súng vào một cảnh sát giao thông khianh ấy chặn xe hắn để kiểm tra bằng lái. Khi viên cảnh sát ngãgục xuống, Crowley đã nhảy ra khỏi xe, chộp khẩu súng ngắncủa nạn nhân và lạnh lùng bồi thêm một phát nữa vào thânhình đang run rẩy hấp hối. Crowley bị kết án tử hình. Trên ghếđiện ở nhà tù Sing Sing, hắn còn ngụy biện rằng: “Phải chăngđây là sự trừng phạt mà tôi phải chịu vì đã giết người? Không! Đâylà sự trừng phạt mà tôi phải chịu chỉ vì tôi cần tự bảo vệ mình”.
Thật kỳ lạ là một kẻ thủ ác rõ ràng như vậy lại không chịunhìn nhận tội lỗi của mình.Tôi có trao đổi thư từ qua lại với Lewis Lawes, viên cai ngụcnhà tù Sing Sing (là nơi giam giữ những tên tội phạm nguy hiểmnhất ở New York). Lewis Lawes tâm sự: “Rất hiếm phạm nhân ởSing Sing tự xem mình là người xấu. Họ nghĩ họ cũng là những conngười bình thường như anh và tôi. Họ có thể kể cho anh nghe tại saohọ phá một két sắt hay nhanh tay bấm cò súng. Hầu hết bọn họ đềutìm cách đưa ra những lý lẽ dối trá để bào chữa cho những hành viphạm pháp và vô lương tâm của mình.
Họ kiên quyết cho rằng khôngcó lý do gì để bỏ tù họ cả”.Nếu như Al Capone(3), “Hai Súng” và những tay anh chịthuộc các băng đảng xã hội đen không bao giờ thừa nhận tộiác tày trời của mình thì liệu những con người bình thường códễ dàng tự nhìn nhận những sai lầm hết sức đời thường củamình không?John Wanamaker, người sáng lập chuỗi cửa hàng bán lẻmang tên ông, từng thừa nhận rằng: “Cách đây ba mươi năm, tôihiểu rằng mắng nhiếc người khác là ngu ngốc. Tôi đã gặp nhiều rắcrối tưởng như không thể chịu đựng trước khi hiểu được một sự thậthiển nhiên là Thượng đế trao cho mỗi người một đặc điểm riêng,
Al Capone: Trùm tội phạm khét tiếng của Mỹ đầu thế kỷ 20.không ai giống ai. Và, chính vì vậy, tôi không thể đòi hỏi mọi ngườihành xử giống nhau và mọi người đều biết tự phê phán mình khi họlàm một điều gì đó không tốt”.Quả là Wanamaker tài ba đã sớm rút ra được bài học đótrong khi tôi phải mất cả một phần ba thế kỷ mày mò tìm kiếmmới bắt đầu hiểu ra rằng có đến 99% trong chúng ta không baogiờ tự phê phán mình vì bất cứ điều gì, cho dù chúng ta có sailầm đến đâu đi nữa.
Bài học rút ra
Chỉ trích là vô bổ, nó chỉ gây ra thái độ chống đối và bàochữa. Chỉ trích còn có thể trở nên nguy hiểm vì nó chạm vàolòng kiêu hãnh cố chấp của con người, gây tổn thương tới ý thứcvề tầm quan trọng của họ và kết cuộc chỉ tạo nên sự tức giận,căm thù. Chỉ trích còn gây phản ứng chối bỏ trách nhiệm, đồngthời phát sinh tâm lý chán nản và nhụt chí trong khi lỗi lầm vẫnkhông được giải quyết.B. F. Skinner, nhà tâm lý học nổi tiếng thế giới đã chứngminh qua thực nghiệm rằng một con thú nuôi được khen vìhành vi tốt sẽ học nhanh và nhớ tốt hơn một con thú bị trừngphạt vì hành vi xấu. Những công trình nghiên cứu gần đây chothấy phát hiện này cũng đúng với con người
.Nhà tâm lý học lỗi lạc Hans Selye cho biết: “Nỗi sợ bị lênán ở con người cũng lớn như việc khao khát được tán thưởng”. GeorgeB. Johnston ở Enid, Oklahoma, là người phụ trách về an toànlao động cho công nhân trong một công ty thiết kế. Trách nhiệmquan trọng của ông là làm sao cho các công nhân đội nón bảohộ mỗi khi họ làm việc ở công trường.
Ông kể lại rằng, mỗi khibắt gặp công nhân không đội nón bảo hộ, ông thường dùngquyền lực ép buộc họ phải tuân theo quy định. Họ miễn cưỡngchấp nhận. Thế nhưng ngay khi ông quay lưng, họ lại cất nónđi. Sau khóa huấn luyện tại trung tâm chúng tôi, ông quyết địnhthử một cách tiếp cận khác. Khi thấy một vài công nhân khôngđội nón bảo hộ, ông hỏi họ phải chăng chiếc nón không thíchhợp hay có điều gì đó không ổn.
Sau đó ông nhắc rằng khi làmviệc họ nên đội nón bảo hộ để khỏi bị tổn thương hay gặp nguyhiểm khi có sự cố ngoài ý muốn xảy ra. Kết quả là số công nhânchấp nhận đội nón đã tăng lên mà không có sự phản đối haythái độ khó chịu nào nảy sinh.Có thể dễ dàng tìm thấy vô số thất bại do tính cách hayphê phán chỉ trích của con người trong suốt chiều dài lịch sửcủa mọi dân tộc.
Bản chất con người là thế. Những kẻ gây ác, chêtrách người khác không bao giờ tự chê trách và nhìn lại mình.Và, những lời chỉ trích giống như chim bồ câu đưa thư, bao giờcũng quay trở về nơi xuất phát. Có một điều rất nguy hiểm lànhững người mà ta chỉ trích, lên án, chắc chắn đều sẽ tìm lý lẽtự biện hộ cho mình và kết án ngược lại chúng ta.
Câu chuyện của tổng thống mĩ
Vào buổi sáng ngày 15 tháng 4 năm 1865, Tổng thốngAbraham Lincoln bị John Wilkes Booth ám sát trong căn phòngcủa một nhà trọ bình dân đối diện với con đường đi từ nhà hátFord. Nhìn Lincoln bằng ánh mắt kính trọng lẫn tiếc thương sâusắc, Bộ trưởng Quốc phòng Stanton thốt lên: “Đây là nhà lãnhđạo tuyệt vời nhất của thế giới tự cổ chí kim”. MBí quyết nào đã tạo nên những thành công của Lincolntrong vai trò lãnh đạo như thế? Theo tôi, chính cách ông đối xửvới mọi người đã giúp ông nhận được những tình cảm đặc biệtvà lòng tin yêu hết mình của họ.
Tuy nhiên, tính cách đó khôngphải do trời phú mà chính là do ông rèn luyện mà có.Ít ai biết rằng trước đây, anh chàng Lincoln khi còn ở thunglũng Pigeon Creek bang Indiana không chỉ thích chỉ trích caynghiệt mà còn thường viết những bức thư và bài thơ chế nhạongười khác rồi rải ra đường cho mọi người cùng đọc. Cũng ít aibiết rằng, luật sư xuất sắc Lincoln ở Springfield, bang Illinois, rấthay phê phán công khai đối thủ của mình bằng các bài viết đăngtrên những tạp chí địa phương. Sự kiêu ngạo và ngông cuồng đócó thể sẽ còn kéo dài hơn nữa, nếu như không có một ngày…
Đó là một ngày mùa thu năm 1842, chàng trai trẻ hiếuthắng đã chế giễu một chính khách kiêu ngạo tên là James Shieldsbằng một bài viết không ký tên đăng trên tạp chí Springfield. Cảthành phố cười nhạo James. Thế là, James sục sôi căm phẫn.Bằng mọi giá, ông ta phải tìm cho ra kẻ viết bài báo nọ. Ông phingựa đuổi theo Lincoln và ném găng thách Lincoln đấu kiếm vìdanh dự. Lincoln không thích đấu kiếm, thậm chí ông đã từngđấu tranh chống lại hủ tục này, nhưng trong hoàn cảnh đó, ôngkhông thể tránh né nếu muốn bảo toàn danh dự. Lincoln đượcphép chọn vũ khí.
Vì có cánh tay rất dài nên ông chọn thanhtrường kiếm của kỵ binh và học đấu kiếm cấp tốc từ một ngườibạn tốt nghiệp trường West Point. Đến hẹn, ông và James ra mộtbãi cát bên sông Mississippi. May mắn thay, vào phút cuối,những người giúp việc của họ đã giúp cả hai cái đầu đang hừnghực sát khí hiểu ra mọi việc và chấm dứt được cuộc đọ kiếm mộtmất một còn.
Chỉ đến khi đối diện với ranh giới giữa sự sống và cái chếtcủa chính mình và người khác Lincoln mới thấy trải nghiệm đókhủng khiếp như thế nào. Cuộc đấu kiếm chết người bất thànhđó đã dạy ông một bài học vô giá về cách cư xử với người khác.Từ đó trở đi, Lincoln không bao giờ viết thư lăng mạ bất kỳ ai,không bao giờ chế nhạo ai và gần như không bao giờ chỉ tríchai về bất cứ điều gì nữa.
Trong suốt cuộc nội chiến ở Mỹ, Lincoln đã từng đề cử cácviên tướng McClellan, Pope, Burnside, Hooker, Meade cầm đầuđạo quân Potomac. Mỗi vị tướng đều từng phạm những sai lầmkhủng khiếp khiến cho Lincoln nhiều lần rơi vào tình thế tuyệtvọng. Một nửa đất nước kịch liệt lên án những viên tướng bấttài này. Chỉ riêng Lincoln luôn tỏ thiện chí và không hề chỉ tríchbất kỳ ai trong số họ.
Một trong những câu ông thường hay nóilà: “Chúng ta không nên kết án người khác để chính mình không bịkết án”.Khi bà Lincoln và nội các của ông lên án gay gắt người dânmiền Nam, Lincoln đã khuyên rằng: “Đừng chỉ trích họ. Vì có thể,chúng ta cũng sẽ hành xử như thế trong những hoàn cảnh tương tự”.Có đôi lần, suýt nữa chính Lincoln cũng lên tiếng chỉ tríchngười khác. Nhưng ông đã không chỉ trích mặc dù ông hoàntoàn có lý do chính đáng để làm điều đó.
Trận Gettysburg diễn ra trong ba ngày đầu tháng 7 năm1863. Đêm 4 tháng 7, tướng Lee, thuộc quân đội miền Nam, bắtđầu rút quân về phía Nam trong khi cơn bão mang đến nhữngtrận mưa như trút nước. Phía trước ông và đoàn quân bại trận làdòng sông Potomac đang thét gào, nước cuồn cuộn sủi bọt trắngxóa. Phía sau là một đạo quân liên minh chiến thắng đang rượtđuổi. Lee bị kẹt ở giữa và hầu như không còn đường thoát. Từ bộchỉ huy, Lincoln lập tức nhận ra đây là cơ hội vàng để bắt gọnđạo quân của tướng Lee và chấm dứt chiến tranh. Thế là, Lincolnra lệnh cho tướng Meade ngừng triệu tập hội đồng chiến tranh màlập tức lên đường tấn công Lee.
Lincoln đã chuyển lệnh bằng điệntín và sau đó còn cử một đặc phái viên đến gặp Meade yêu cầuphải hành động ngay lập tức.Nhưng tướng Meade đã làm gì? Ông ta làm ngược lại lệnhcủa tổng thống: triệu tập cuộc họp hội đồng chiến tranh.
Khôngchỉ có vậy, ông ta còn do dự kéo dài thời gian, rồi đánh điện tíntừ chối mệnh lệnh của Lincoln. Sáng hôm sau nước rút, tướngLee vượt sông Potomac với lực lượng toàn vẹn.Lincoln tức giận điên người, ông gào lên với Robert – contrai mình: “Trời ơi! Cha không thể hiểu nổi! Chúng ta chỉ cần chìatay ra là tóm gọn tất cả. Vậy mà tất cả những gì cha nói và làm đềukhông thể khiến cho quân đội tấn công ngay vào kẻ địch. Trong hoàncảnh thuận lợi đó, bất kỳ viên tướng nào cũng có thể đánh bại Lee. Nếucha có ở đó, có lẽ cha đã đánh tướng Meade ngay một trận”.Trong nỗi cay đắng và thất vọng tột cùng, Lincoln viết thưcho Meade. Thời kỳ này, Lincoln cực kỳ bảo thủ và rất khó thay đổisuy nghĩ của mình.
Chính vì thế bức thư Lincoln viết cho Meadevào năm 1863 chứa đầy những lời lẽ trách móc nặng nề nhất:“Tướng quân thân mến!Tôi không tin là ông không nhận ra hiểm họa trong việc để Leechạy thoát vừa rồi. Ông ta gần như đã nằm trọn trong tay chúng ta.Và nếu bắt được Lee, cuộc nội chiến này có thể đã kết thúc. Thế mà,ông đã để vuột mất cơ hội ngàn vàng và cuộc chiến này không biết sẽcòn kéo dài đến bao giờ. Nếu thứ Hai tuần trước ông không thể chiếnthắng Lee trong những điều kiện thuận lợi như thế thì bây giờ và vềsau, ông có thể làm gì để tấn công được Lee ở phía Nam con sông,trong khi ông chỉ còn 2/3 lực lượng mà ông đã từng có?
Chẳng có lýdo gì tôi có thể hy vọng ông xoay chuyển được tình hình. Ông đã hoàntoàn đánh mất cơ hội ngàn năm có một. Tôi không thể diễn tả đượcnỗi thất vọng và tức giận của tôi lúc này đối với ông!”.Các bạn nghĩ Meade đã làm gì khi đọc bức thư này?Meade đã không làm gì cả vì ông ta không bao giờ đượcđọc bức thư đó! Đơn giản bởi vì Lincoln đã không gửi nó đi.
Người ta tìm thấy nó trong những tập hồ sơ của Lincoln sau khiông qua đời.Theo phỏng đoán của tôi – chỉ là phỏngtuần vừa rồi, tận mắt nhìn thấy cảnh máu đổ kinh hoàng như Meadeđã nhìn thấy, tai nghe tiếng la hét kêu gào của những đồng đội đanghấp hối như Meade đã nghe, thì có lẽ ta cũng sẽ không còn muốn tấncông nữa. Và hơn nữa, nếu như ta có tính nhút nhát, do dự củaMeade, có lẽ ta cũng sẽ làm đúng như điều ông ta đã làm.
Dẫu sao,sự việc đã rồi, nước đã chảy qua cầu. Nếu bức thư này được gửi đi, tasẽ hả giận phần nào nhưng Meade có thể tìm cách tự bào chữa hoặcquay lại kết án ta. Điều đó sẽ gây ra những phản ứng tiêu cực, cảntrở năng lực của Meade sau này với tư cách là tổng tư lệnh và biếtđâu, tai hại hơn nữa là vì thế mà ông ta có thể bị buộc phải rời khỏiquân đội. Đây là một sai lầm rõ ràng và chắc chắn Meade sẽ tự nhậnra sau này”.
Có lẽ chính vì những suy nghĩ như vậy mà Lincoln gạt bứcthư qua một bên. Ông đã học từ kinh nghiệm cay đắng rằngnhững lời phê phán và chỉ trích gay gắt hầu như bao giờ cũngmang đến kết quả tiêu cực.
Theodore Roosevelt kể lại rằng, khi phải đối diện vớinhững vấn đề rắc rối, ông thường ngả người ra ghế và ngướcnhìn bức chân dung khổ lớn của Lincoln treo trong phòng làmviệc của mình ở Nhà Trắng rồi tự hỏi: “Lincoln sẽ làm gì nếu tronghoàn cảnh này? Ông sẽ giải quyết vấn đề như thế nào?”.Đại văn hào Mark Twain từng có lần viết thư cho một ngườilàm ông tức điên rằng: “Điều mà anh cần làm lúc này là một giấyphép để tự mai táng. Anh chỉ cần thông báo, tôi sẽ lo được ngay”.
Mộtlần khác, ông viết thư cho một nhà xuất bản về việc người sửa bản in muốn chỉnh sửa lỗi chính tả và cách chấm câu của ông:“Sau này đừng có mà sửa gì trên những tác phẩm của tôi và bảo taysửa bản thảo ấy hãy giữ lại những ý tưởng điên rồ trong cái đầu tệ hạicủa hắn cho đến chết đi”. Việc viết những bức thư nặng tính chỉtrích, mỉa mai thậm tệ như thế làm cho Mark Twain cảm thấy dễchịu hơn.
Những lời lẽ cay nghiệt đó giúp ông giải tỏa được cơngiận. Nhưng may mắn là chúng không gây thiệt hại gì bởi mộtđiều đơn giản là phu nhân của Mark Twain đã kín đáo giữ tất cảchúng lại. Những lá thư đó không bao giờ đến tay người nhận.Có người nào bạn đang muốn họ thay đổi và sửa mình đểtiến bộ hơn không? Tôi hoàn toàn ủng hộ việc này. Nhưng tạisao lại không bắt đầu từ bản thân mình?
Thay đổi chính mìnhlà một việc có ích và thực tế hơn nhiều so với việc thay đổi ngườikhác và khả năng thành công cũng cao hơn rất nhiều. Khổng Tửtừng nói: “Đừng chỉ trích mái nhà hàng xóm nhiều tuyết trong khicửa nhà mình lại không sạch”.Nếu như bạn muốn bị ai đó oán hờn dai dẳng hàng chụcnăm trời và thậm chí có khi đến lúc chết bạn vẫn còn bị thù hậnthì hãy tặng cho người ấy những lời phê phán, chỉ trích cay độc,cho dù bạn biết chắc chắn những lời chỉ trích đó là đúng.Thực ra, con người rất hiếm khi suy xét đúng sai rõ ràngbằng lý trí.
Con người thường hay hành xử theo cảm xúc, thànhkiến và nhất là cộng thêm lòng kiêu hãnh vốn có của mình nữa.Lối chỉ trích gay gắt đã khiến cho Thomas Hardy, mộttrong những tiểu thuyết gia lừng lẫy của văn học Anh phải vĩnh viễn từ bỏ việc viết tiểu thuyết. Cách phê bình cực đoan cũngtừng đẩy Thomas Chatterton, nhà thơ Anh, đến chỗ tự sát.Benjamin Franklin, một người thô lỗ khi còn trẻ, đã trởthành một nhà ngoại giao tài năng đến mức được chọn làmđại sứ Mỹ ở Pháp.
Khi được hỏi về bí quyết thành công, ôngđáp: “Tôi không nói xấu ai mà chỉ nói những điều tốt đẹp tôi đượcbiết về họ”.Bất cứ người thiếu suy nghĩ nào cũng có thể chỉ trích, oántrách và than phiền người khác. Và hầu hết những người thiếusuy nghĩ đều làm thế. Nhưng phải là người biết tự chủ và cómột tâm hồn bao dung, rộng lượng mới có thể hiểu và biết thathứ cho người khác.Vĩ nhân thường biểu lộ sự vĩ đại của mình trong cách đốixử với những con người nhỏ bé. Câu chuyện dưới đây là mộtminh chứng cụ thể.
Bob Hoover là phi công lái máy bay trình diễn nổi tiếng ởMỹ. Trong một lần bay thử, khi ông vừa cất cánh và lấy được độ caothì cả hai động cơ của chiếc máy bay đột ngột ngừng hoạt động.Nhờ kinh nghiệm và tài năng khéo léo, ông đã đưa được máy bayđáp xuống đất. Mặc dù không có thiệt hại về nhân mạng nhưngchiếc máy bay gần như hư hỏng hoàn toàn. Hành động đầu tiêncủa Hoover sau khi đáp khẩn cấp là kiểm tra bình nhiên liệu củamáy bay. Đúng như điều ông đã phỏng đoán, bình xăng của chiếcmáy bay cánh quạt thời Thế chiến thứ hai đó không hề chứa xăng- mà thay vào đó là đầy dầu phản lực. Sở dĩ máy bay khởi động lúc đầu được là nhờ phần xăng còn sót lại trước đó. Khi trở về sân bay,ngay lập tức ông đi tìm người thợ máy đã phục vụ máy bay củaông.
Anh chàng thợ máy trẻ tuổi đang lo sợ và hối hận đến mứcgần như cuồng trí. Khi Hoover đến gần, gương mặt thất thần vàhoảng sợ của anh ta ràn rụa nước mắt. Anh ta biết mình vừa gâynên một lỗi lầm không thể tha thứ: làm hỏng một chiếc máy bayrất đắt tiền và suýt chút nữa đã giết chết ba mạng người
Người ta có thể tưởng tượng một cơn nổi giận lôi đình vànhững lời mắng nhiếc thậm tệ từ người phi công tài ba đầy lòngkiêu hãnh sắp sửa trút xuống người thợ máy đó. Nhưng không,Hoover đã dùng đôi tay to lớn của mình ôm choàng vai ngườithợ máy ấy và nói: “Tôi tin chắc rằng anh sẽ không bao giờ lặp lạisai sót này nữa. Để minh chứng cho lòng tin của tôi đối với anh, tôimuốn rằng sáng mai anh tiếp tục chuẩn bị cho chiếc F-51 của tôi”.Tôi tin rằng bạn có thể hình dung sự xúc động và cảm kích vôbờ bến của người thợ máy đối với Hoover sau nghĩa cử baodung đó.Cha mẹ thường có xu hướng trách mắng con cái. Tuynhiên, trước khi bạn la mắng con mình lần sau, xin hãy đọc bài“Cha đã quên”.
Bài viết này xuất hiện lần đầu trong tờ báo People’sHome Journal.“Cha đã quên” là một sáng tác ngắn viết ra trong giây phútcảm xúc chân thành, tác động mạnh mẽ vào nhiều độc giả đếnmức được yêu cầu in lại hàng năm. Ngay sau khi xuất hiện lầnđầu, bài viết nổi tiếng này đã được đăng trên khắp các tờ báo nướcMỹ, được dịch ra nhiều ngôn ngữ khác nhau, được truyền bá rộngrãi trong các trường học, nhà thờ, trên các diễn đàn và đã pháttrong vô số chương trình truyền thanh, truyền hình. Một điều kháthú vị là các tạp chí định kỳ của nhiều trường trung học và caođẳng cũng sử dụng bài viết này. Đôi khi một điều nhỏ bé cũng cóthể tạo nên những ảnh hưởng lớn lao kỳ diệu. Bài viết này thựcsự đã tạo nên một phép lạ với những bậc cha mẹ trong gia đình.
314 views
314 views
