Lựa chọn cách trị mụn trứng cá tuổi dậy thì nam hay nữ an toàn và hiệu quả từ lâu đã trở thành câu hỏi rất được quan tâm, đặc biệt là cách trị mụn tuổi dậy thì tại nhà luôn được tìm kiếm. Mụn ở bất kỳ độ tuổi nào, nếu không điều trị hoặc điều trị không đúng cách sẽ để lại nhiều di chứng và gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý, sự tự tin khi tình trạng mụn kéo dài. Vì vậy, hãy cùng các Bác sĩ O2 SKIN tìm hiểu và tham khảo những cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì an toàn và hiệu quả nhất nhé!
Nguyên nhân gây mụn tuổi dậy thì
Việc tìm hiểu nguyên nhân gây mụn trước khi lựa chọn cách điều trị mụn tuổi dậy thì giúp bạn có cái nhìn trực quan, tin tưởng và dễ dàng hơn khi lựa chọn.
Về mặt sinh lí, khi bước vào giai đoạn tuổi dậy thì, mỗi cá nhân hay có sự gia tăng sản xuất lượng hormone giới tính Androgen trong cơ thể. Sự gia tăng đó có thể nhiều đến mức dư thừa và thúc đẩy tuyến bã nhờn hoạt động quá mạnh mẽ, làm sản sinh thêm nhiều hơn dầu và bã nhờn. Điều này dễ khiến lỗ chân lông bị tắc lại và vô tình tạo điều kiện cho loại vi khuẩn gây mụn (tiêu biểu là Propionibacterium Acnes) phát triển mạnh mẽ hơn.
Bên cạnh sự thay đổi về sinh lí cơ thể, các bạn trẻ khi đến tuổi dậy thì thường có sự thay đổi lớn về lối sống, sinh hoạt hằng ngày kém điều độ, thức khuya thường xuyên, ăn uống các thức ăn nhiều dầu mỡ cùng với đó là bắt đầu sử dụng các sản phẩm tác dụng lên da. Các yếu tố trên góp phần làm cho tình trạng mụn tuổi dậy thì nghiêm trọng và dai dẳng.
Lựa chọn điều trị mụn theo mức độ và đánh giá toàn diện
Lựa chọn cách trị mụn đầu trắng , mụn đầu đen, mụn không nhân , và các loại mụn trứng cá ở tuổi dậy thì nói chung thường dựa vào mức độ nặng – nhẹ. Tuỳ vào tình trạng và độ dai dẳng của tổn thương, mụn trứng cá thường được chia ra các mức độ khác nhau như sau:
- Mụn trứng cá nhẹ: Các sẩn hoặc mụn mủ rải rác, nhỏ (< 5mm), mụn trứng cá hoặc viêm, không kèm theo sẹo
- Mụn trứng cá vừa – nặng: Mụn trứng cá nổi rõ bao gồm nhiều nốt mụn bọc, mụn viêm hoặc mụn mủ, hoặc kèm theo sẹo. Sự hiện diện của các nốt sần. Xảy ra trên nhiều vùng của cơ thể với nhiều tổn thương rải rác.
Tuy nhiên để bạn có được một kế hoạch điều trị phù hợp nhất cho bản thân và chuyên sâu, việc đánh giá toàn diện tình trạng mụn dậy thì trước khi điều trị là điều hết sức cần thiết. Đó có thể bao gồm nhiều yếu tố sau:
- Các loại tổn thương do mụn trứng cá (bọc và / hoặc sẩn, viêm không nhân, viêm da đỏ, mụn bọc hoặc nốt sần)
- Mức độ nghiêm trọng của mụn (phân bố và mức độ liên quan đến da)
- Có các biến chứng chưa? (tăng sắc tố sau viêm, ban đỏ sau viêm, sẹo, đau buồn tâm lý)
- Các yếu tố góp phần tiềm tàng (sản phẩm chăm sóc da gây mụn, thuốc trị mụn, các dấu hiệu bệnh nền hoặc triệu chứng của rối loạn nội tiết liên quan đến mụn trứng cá)
Ngoài ra, cách trị mụn trứng cá ở độ tuổi dậy thì ở nam giới có rất nhiều khác biệt so với nữ giới, các phương pháp lựa chọn rất cần sự tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa. Việc đánh giá tất cả các yếu tố trên sẽ giúp bạn lựa chọn được kế hoạch điều trị toàn diện, an toàn và hiệu quả nhất cho bản thân. Tuy nhiên việc đánh giá chuẩn làn da cần nhiều kiến thức và có thể cần sử dụng máy móc phân tích (Tham khảo : máy phân tích da ), vì vậy nếu có điều kiện bạn nên đến các cơ sở uy tín đầy đủ các trang thiết bị để được đánh giá một cách chuẩn nhất nhé.
Điều trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì theo phương pháp chuẩn y khoa
Tùy vào tình trạng mụn tuổi dậy thì và mức độ nặng nhẹ của mỗi cá nhân, các bác sĩ sẽ khám và đưa ra phác đồ phù hợp cho bạn. Một số loại thuốc hoặc/ và phương pháp cơ bản được chỉ định.
Điều trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng thuốc bôi
Các loại thuốc bôi trị mụn thường chứa các thành phần như:
Retinoids
Đây là những loại thuốc tiêu, giúp lỗ chân lông không bị tắc nghẽn. Một số retinoids phổ biến như:
- Tretinoin (mẫu thương hiệu tên: Retin-A, Altreno).
- Adapalene (thương hiệu tên: Differin) có thể mua không cần toa.
- Tazarotene (tên thương hiệu mẫu: Tazorac, Fabior, Arazlo).
Benzoyl peroxide hoặc thuốc kháng sinh
Benzoyl peroxide và thuốc kháng sinh làm giảm mụn trứng cá nhẹ bằng cách tiêu diệt vi khuẩn bên trong mụn. Chúng cũng giúp giảm viêm. Benzoyl peroxide có sẵn mà không cần toa bác sĩ. Thuốc kháng sinh khác có sẵn theo đơn.
Cách trị mụn dậy thì bằng thuốc uống
Các loại thuốc uống trị mụn thường bao gồm:
- Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh hoạt động vì cùng lý do gel hoặc kem kháng sinh có tác dụng. Nhưng chúng có xu hướng mạnh hơn và có thể gây ra các tác dụng phụ khó chịu.
- Thuốc tránh thai hoặc spironolactone: Một số phản ứng trên da dẫn đến mụn trứng cá được kiểm soát bởi hormone. Vì lý do này, thuốc tránh thai đôi khi có thể giúp trị mụn. Spironolactone (biệt dược: Aldactone) là một loại thuốc khác có thể ngăn chặn các hormone có thể làm cho tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Các loại thuốc này có thể được chỉ định trong lựa chọn cách trị mụn tuổi dậy thì nữ, tuy nhiên nó không được chỉ định trong cách trị mụn ở tuổi dậy thì nam. Liệu pháp cần được xem xét và chỉ định chặt chẽ bởi các bác sĩ chuyên khoa.
- Isotretinoin: Isotretinoin là một loại retinoid có dạng viên uống (tên thương hiệu mẫu: Amnesteem, Claravis). Nó rất hiệu quả đối với mụn trứng cá nặng. Nhưng nó cũng có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng và dị tật bẩm sinh. Phụ nữ muốn dùng isotretinoin phải tuân theo các quy tắc an toàn rất nghiêm ngặt để tránh thai.
Các phương pháp điều trị khác
Một số loại phương pháp trị mụn trứng cá khác có thể thay thế các loại thuốc trị mụn, bao gồm: Lột da bằng hóa chất (retinol peel), đắp mặt nạ cho da mụn, điều trị bằng ánh sáng sinh học hoặc IPL. lăn kim trị mụn, laser. Chúng thường được sử dụng kết hợp thường xuyên với các phương pháp điều trị thuốc truyền thống. Các phương pháp này đang ngày càng phổ biến ở Việt Nam với sự xuất hiện của nhiều cơ sở phòng khám uy tín và chất lượng.
Lưu ý : Không nên tự ý mua hoặc sử dụng các loại thuốc, phương pháp trên khi không có chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh các tác động phụ không mong muốn.
Ngoài ra cần chú trong đến các bước dưỡng da hàng ngày. Ngay cả khi bạn đã hoặc đang theo một kế hoạch điều trị mụn chuyên sâu cách trị mụn dậy thì tại nhà chính là việc chăm sóc da mỗi ngày. Cùng tìm hiểu các bước chăm sóc da cho da hiệu quả nhất được tư vấn bởi các chuyên gia sau đây:
Vệ sinh da mặt đúng cách
Rửa mặt không quá hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt không xà phòng, dịu nhẹ (ví dụ: Cetaphil, sửa rửa mặt tạo bọt, hoặc Dove Bar) và nước ấm (không nóng). Có thể bác sĩ sẽ khuyên bạn nên tránh sử dụng khăn hoặc dụng cụ rửa mặt, thay vào đó sử dụng tay để rửa mặt. Tránh chà xát hoặc rửa mặt quá mạnh tay vì điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mụn và làm tổn thương bề mặt da. Ngoài ra bạn cũng có thể áp dụng những cách trị mụn trứng cá tại nhà, cách trị mụn đầu đen…để sớm loại bỏ tình trạng này.
Không nên tự ý nặn mụn
Tự ý nặn mụn không đúng cách có thể làm mụn nặng hơn. Nó cũng có thể khiến các tổn thương bị nhiễm trùng và gây sưng tấy da, nguy cơ để lại sẹo rất cao.cần được xem khi gặp phải các tình trạng này. Tốt nhất nếu có điều kiện bạn nên đến các cơ sở để được lấy nhân mụn chuẩn y khoa – hiệu quả và an toàn nhất.
Sử dụng thuốc bôi trị chỉ theo định nghĩa của bác sĩ
Thay vì cạy, nặn mụn cám, mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn trứng cá, … có thể gây thương tổn và thâm sẹo trên da. Một cách đơn giản và tối ưu hơn để trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì tại nhà là kết hợp thuốc bôi trị mụn với sự tư vấn và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Các loại thuốc bôi thông thường sẽ giúp ngăn tình trạng tiết nhờn nhiều, gom khô nhân mụn và tự đào thải ra bên ngoài.
Kem dưỡng ẩm
Sử dụng kem dưỡng ẩm giúp giảm thiểu tình trạng khô da và bong tróc da, đây là những tác dụng phụ thường gặp của một số phương pháp điều trị mụn trứng cá. Các loại kem dưỡng ẩm cho da dầu được được dán nhãn là “noncomedogenic” ít gây bít lỗ chân lông trên da.
Chống nắng
Một số phương pháp điều trị mụn trứng cá làm tăng độ nhạy cảm của da với ánh nắng (ví dụ: retinoids, doxycycline ). Để giảm thiểu tác hại của da do ánh nắng mặt trời, hãy tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều và sử dụng kem chống nắng cho da dầu có SPF 30 hoặc cao hơn, phổ rộng (ngăn chặn cả tia UVA và UVB) trước khi ra nắng.
Rất nhiều người áp dụng cách trị mụn cám, mụn đầu đen, trứng cá tại nhà ở tuổi dậy thì. Tuy nhiên như những gì chúng tôi đã trình bày ở trên, mụn tuổi dậy thì có biểu hiện và mức độ rất đa dạng cũng như tình trạng da, cơ địa của mỗi cá nhân có sự khác biệt lẫn nhau. Mỗi loại thuốc, phương pháp điều trị đánh vào những cơ chế, tác động hiệu quả riêng, mức độ hiệu tuỳ thuộc vào từng cơ địa mỗi người. Vì vậy không có một cách trị mụn hiệu quả nhất ở tuổi dậy thì mà đơn lẻ. Điều trị mụn là một quá trình tổng hợp nhiều yếu tố: đánh giá toàn diện, lựa chọn, kết hợp, tuân thủ những phác đồ điều trị cá nhân hoá, đánh giá dung nạp và hiệu quả để tối ưu hoá điều trị cho mỗi chúng ta.
Bài viết trên đây là những thông tin kiến thức cơ bản về cách trị mụn tuổi dậy thì mà bạn có thể tham khảo, để quyết định lựa chọn cho mình một kế hoạch điều trị hiệu quả và an toàn nhất. Càng sớm tìm ra cách điều trị phù hợp, tình trạng mụn tuổi dậy thì của bạn sẽ càng được giải quyết sớm, giúp tránh được những hậu quả tâm sinh lí về sau.
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến mụn trứng cá, hãy liên hệ với chi nhánh O2 SKIN gần nhất để được các chuyên gia tư vấn nhé.
Câu hỏi thường gặp
Điều trị mụn trứng cá tuổi dậy thì mất bao lâu?
Sự cải thiện của mụn trứng cá phụ thuộc vào cả việc giải quyết các tổn thương hiện có và ngăn ngừa sự hình thành tổn thương mới. Nhìn chung, cần ít nhất hai đến ba tháng tuân thủ một cách nhất quán chế độ điều trị để đánh giá hiệu quả điều trị bước đầu bao gồm cả giảm đáng kể (chứ không phải là hết hoàn toàn) các tổn thương do mụn trứng cá hoạt động. Vì vậy bạn cần kiên trì và tuân thủ điều trị theo tư vấn của các bác sĩ chuyên khoa.
Cách trị mụn trứng cá tuổi dậy thì nhanh nhất?
Trị mụn trứng cá cần thời gian và sự kiên trì để đạt được hiệu quả. Bạn không nên nôn nóng chọn các cách trị mụn cấp tốc, đa phần chúng thường chứa corticoid gây hại cho da.
Thông thường phương pháp trị mụn chuẩn y khoa như thuốc uống, thuốc bôi trị mụn, peel da, chiếu ánh sáng xanh hay IPL trị mụn… và sự kết hợp của một số phương pháp kể trên sẽ cho hiệu quả cải thiện sớm hơn. Tuy nhiên cần có sự hướng dẫn điều trị và chăm sóc da từ bác sĩ da liễu.
Tổng hợp: O2 SKIN
Cập nhật: 14/09/2022
Các thông tin được O2SKIN chia sẻ nhằm mục đích tham khảo, tra cứu và không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa của bác sĩ cho từng cá nhân. Việc sử dụng thuốc phải tuân theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
