Trong những năm gần đây, cái tên “đông trùng hạ thảo” đã không còn xa lạ với nhiều người. Không chỉ bởi giá thành đắt đỏ mà còn bởi những giá trị tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe. Được nhiều người biết đến, song không phải ai cũng hiểu rõ đông trùng hạ thảo là gì? Tác dụng đối với sức khỏe cũng như cách dùng đông trùng hạ thảo như thế nào? Tất cả câu trả lời sẽ được giải đáp ngay sau đây.
Hiện nay, người ta vẫn chưa xếp đông trùng hạ thảo là thuộc loài động vật hay thực vật. Trên thực tế đây là sự kết hợp đặc biệt giữa côn trùng và thực vật. Điều này cũng lý giải phần nào tên gọi đông trùng hạ thảo. Theo cách hiểu dân gian thì loài này vào mùa đông sẽ là con trùng (đông trùng) và mùa hè sẽ là cây thân thảo (hạ thảo).
Tuy nhiên, về bản chất đông trùng hạ thảo là một loại nấm có tên khoa học là Ophiocordyceps Sinensis (thuộc nhóm nấm Ascomycetes), chúng sống ký sinh trên cơ thể của ấu trùng bướm thuộc chi Thitarodes Viette.
Đông trùng hạ thảo sinh sôi và phát triển mạnh ở các cao nguyên rộng lớn có khí hậu mát mẻ, trên độ cao 4.000 – 5.000m như Tây Tạng, Thanh Hải, Vân Nam, Tứ Xuyên… Đây là những nơi có thổ nhưỡng tốt, dồi dào dinh dưỡng tạo điều kiện thuận lợi cho loại thảo dược quý hiếm này phát triển cũng như làm nên giá trị kinh tế cao vượt trội của đông trùng hạ thảo. Tuy nhiên, do việc khai thác quá đà nên số lượng trùng thảo trong tự nhiên ngày càng khan hiếm.
2. Đông trùng hạ thảo có tác dụng gì?
Đông trùng hạ thảo vẫn được ca ngợi và truyền tai nhau với những công dụng rất tốt cho sức khỏe. Chúng vừa có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh lại vừa có thể dùng như một loại thực phẩm bồi bổ sức khỏe rất hiệu quả.
Theo Y học cổ truyền, đông trùng hạ thảo có tính ấm, vị ngọt nhẹ, quy kinh Phế và Thận. Có tác dụng bổ phế, ích can thận, chỉ huyết, bổ tinh túy, hóa đàm, bổ dưỡng tạng phủ rất tốt.
Còn theo Y học hiện đại thì trong đông trùng hạ thảo, người ta tìm thấy nhiều nguyên tố vi lượng, nguồn vitamin dồi dào thiết yếu cho cơ thể cùng với các dưỡng chất khác như Cordycepin, Adenosine, D-mannitol, Polysaccharide, Selen, axit amin, các axit béo. Với cấu tạo dưỡng chất phong phú, đông trùng hạ thảo đem lại những tác dụng đối với sức khỏe như sau:
- Tăng cường hệ miễn dịch, bồi bổ, phục hồi sức khỏe sau thời gian suy nhược, tăng sức đề kháng, bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây bệnh bên ngoài.
- Điều trị bệnh thận hư, ngăn ngừa và chống lại sự suy thoái chức năng thận, điều trị bệnh đái tháo đường.
- Đông trùng hạ thảo rất tốt cho nam giới, giúp điều trị bệnh liệt dương, di tinh và tăng cường chức năng sinh lý.
- Giải quyết các vấn đề về xương khớp như thoái hóa xương khớp, đau nhức xương khớp, thường gặp ở người trung niên và người già.
- Bổ phế giúp tiêu đờm, hỗ trợ làm giảm các triệu chứng ho khan, ho có đờm…
- Kháng viêm, kháng khuẩn, ngăn chặn và hạn chế sự xâm nhập của virus viêm gan B, Lao, AIDS vào cơ thể.
- Có tác dụng tốt đối với những bệnh nhân mắc bệnh ung thư, hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân đang trong quá trình xạ trị.
- Giúp hạ huyết áp, bảo vệ tim mạch và chống lại sự thiếu máu cơ tim.
- Ngoài ra đông trùng hạ thảo có có tác dụng làm đẹp, giúp tăng sự tuần hoàn máu trong lớp biểu bì, giãn nở mạch… giúp làn da trở lên hồng hào, căng mượt, giảm sự lão hóa và kéo dài tuổi thọ.
3. Cách nhận biết đông trùng hạ thảo chuẩn
Lợi dụng sự đắt đỏ và nhu cầu mong muốn sử dụng để bồi bổ sức khỏe của nhiều người mà trên thị trường xuất hiện nhiều loại đông trùng hạ thảo giả mạo. Để không gặp phải tình trạng “tiền mất tật mang”, bạn nên chú ý những đặc điểm sau khi chọn mua trùng thảo.
Hình dáng bên ngoài
Nhìn bên ngoài thì đông trùng hạ thảo thật sẽ giống con tằm, phần trùng có màu vàng hoặc vàng sẫm, chiều dài 3 – 5 cm. Phần thảo sẽ có màu nâu đậm hơn dài từ 2 – 3cm. Trên thân có vằn khía, 3 vằn sẽ tạo thành 1 nếp gấp xếp thành hàng, phía đầu vắn sẽ sâu và nhỏ hơn. Thông thường, hàng giả sẽ có nếp gấp giao nhau bằng phẳng do được tạo bằng máy.
Phần trùng và phần thảo được nối với nhau một cách tự nhiên không có dấu vết được nối lại. Trên phần trùng sẽ thường có cố định 8 đôi chân, không như đông trùng hạ thảo giả sẽ có con nhiều hơn 8 đôi, có con ít hơn 8 đôi chân.
Cắt ngang đông trùng hạ thảo sẽ thấy màu trắng không xơ, lõi có dạng hình chữ V màu đen, đây là tuyến tiêu hóa của nó.
Cảm giác
Đông trùng hạ thảo thật khi sờ vào sẽ có cảm giác khô như cỏ và rất nhẹ. Không giống như đông trùng hạ thảo nhái có trọng lượng nặng hơn nhằm tăng lợi nhuận.
Mùi hương
Trùng thảo chính hãng sẽ có mùi gần giống với nấm hương. Ngược lại, đông trùng hạ thảo giả sẽ có mùi tanh của cá, mùi nước hoa nhân tạo hoặc mùi chất hóa học.
Hương vị
Khi nhai thử trùng thảo thật, càng nhai bạn sẽ thấy càng thơm và mùi vị giống thịt gà. Trong khi đó, đông trùng hạ thảo nhân tạo sẽ có vị nồng của đất, cảm giác giống như ăn bột đất sét và còn bị dính răng.
Ngoài ra bạn cũng nên cân nhắc nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, minh bạch. Tránh mua những loại trôi nổi, không xuất xứ trên thị trường.
>> Xem thêm: Mua đông trùng hạ thảo ở đâu tốt ?
4. Cách sử dụng đông trùng hạ thảo hiệu quả
Các cách dùng đông trùng hạ thảo phổ biến có thể kể đến như:
4.1. Ăn sống đông trùng hạ thảo
Đây là cách dùng đơn giản nhất. Bạn chỉ cần lấy 1 con trùng thảo rửa sạch. Ngâm với nước ấm khoảng 2 phút để trùng thảo mềm hơn, sau đó nhai sống và nuốt toàn bộ.
4.2. Pha trà đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo dùng để pha trà thường đã được sấy khô. Cách pha trà trùng thảo cũng sẽ giống với các loại trà khác. Thực hiện như sau:
Lấy 2-3g trùng thảo khô, tráng qua một lượt với nước sôi. Sau đó, hãm với 300ml nước sôi 70 độ, để khoảng 10 phút cho các dưỡng chất trong trùng thảo tiết hết ra. Có thể hãm 2-3 lần nước để không bỏ lỡ các chất dinh dưỡng. Sau khi uống hết nước sẽ không bỏ bã đi như các loại trà thông thường mà sẽ nhai và nuốt luôn bã.
Để nước trà ngon và bổ dưỡng hơn thì có thể thêm vài lát nhân sâm, kỷ tử hoặc linh chi vào hãm cùng.
4.3. Đông trùng hạ thảo dùng để ngâm rượu
Đông trùng hạ thảo ngâm rượu cũng là cách được nhiều người sử dụng. Thông thường, người ta sẽ ngâm trùng thảo kết hợp với nhung hươu, nhân sâm, cá ngựa… tùy theo sở thích. Rượu ngâm trong vòng 1 tháng thì có thể dùng được. Mỗi ngày dùng khoảng 20ml để mang lại tác dụng tốt nhất.
4.4. Đông Trùng Hạ Thảo dùng ngâm mật ong
Đông trùng hạ thảo ngâm mật ong theo công thức: 50g trùng thảo sẽ ngâm với 1 lít mật ong trong khoảng 7 – 10 ngày. Dùng mỗi ngày lấy 15ml mật ong pha với nước ấm để uống.
4.5. Đông trùng hạ thảo chế biến món ăn
Chế biến đông trùng hạ thảo không đúng cách sẽ làm hao hụt các dưỡng chất có trong loại thảo dược đắt đỏ này và làm giảm hiệu quả tác động lên sức khỏe.
Cách nấu cháo đông trùng hạ thảo kỳ dược
Nguyên liệu gồm có: gạo nếp, trùng thảo tươi hoặc khô, hoàng kỳ, sơn dược
Chế biến như sau: Sắc lấy nước hoàng kỳ, bỏ bã. Sau đó cho gạo nếp vào nấu cùng nước hoàng kỳ. Khi cháo chín cho trùng thảo vào nấu nhừ rồi bắc ra thưởng thức.
Cháo này phù hợp với người sau phẫu thuật, mới ốm dậy, thường xuyên căng thẳng mệt mỏi, giúp hồi phục sức khỏe và tăng sức đề kháng.
Cháo gà đông trùng hạ thảo
Nguyên liệu gồm: gạo, trùng thảo tươi hoặc khô, thịt gà nạc và gia vị.
Cách nấu đông trùng hạ thảo với món ăn này như sau: Gạo vo sạch để ráo, gà làm sạch luộc lên xé sợi nhỏ. Cho gạo vào ninh nhừ với nước luộc gà, sau khi chín cho thịt gà xé và trùng thảo vào đun thêm 10 – 15p, nêm nếm gia vị vừa ăn, múc ra bát và thưởng thức khi cháo còn nóng.
Cháo gà trùng thảo phù hợp với những người đang cần hồi phục sức khỏe, người nhẹ cân, ốm yếu, suy nhược cơ thể hoặc cần bổ sung thêm dưỡng chất cho cơ thể như người già, trẻ em trong kỳ thi cử.
Cháo đông trùng hạ thảo nấu chay
Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm: Trùng thảo tươi hoặc khô, gạo, kỷ tử, gia vị.
Cách dùng đông trùng hạ thảo như sau: Gạo sau khi được vo sạch, để ráo nước thì cho vào ninh nhừ cùng với kỷ tử trong 30 phút. Khi cháo chín thì cho trùng thảo vào đun thêm 10 phút rồi nêm gia vị vừa ăn. Múc ra bát và thưởng thức khi còn nóng.
Món ăn này phù hợp với người muốn bồi bổ, duy trì sức khỏe, tốt cho chuyện “chăn gối” và thích hợp với người già bị mắc tiểu đường, huyết áp đang cần ăn kiêng.
Sườn lợn hầm đông trùng hạ thảo
Chuẩn bị: 300g sườn lợn, trùng thảo, nhân sâm, kỷ tử, đương quy và các loại gia vị
Cách dùng đông trùng hạ thảo trong món này như sau: Sườn heo chặt miếng vừa ăn, rửa sạch, chần qua nước sôi loại bỏ bọt bẩn. Sau đó cho tất cả các nguyên liệu vào nồi ninh trong 30 phút, nêm nếm ra vị, tắt bếp và thưởng thức.
Gà ác hầm đông trùng hạ thảo
Chuẩn bị: 1 con gà ác, đông trùng hạ thảo, hoài sơn, rượu trắng, gừng và các gia vị khác.
Cách dùng đông trùng hạ thảo như sau: Ngâm trùng thảo với rượu trắng cho nở, vớt ra rửa sạch với nước, để ráo. Gà ác làm sạch bằng gừng, rượu, để cả con. Cho tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị vào ninh cùng 2 lít nước, khi sôi vặn nhỏ lửa, hớt bọt và đun trong 40 phút, cho gia vị vừa ăn và thưởng thức khi còn nóng.
Đông trùng hạ thảo chưng yến
Nguyên liệu cần phải có cho món ăn này là: Trùng thảo tươi nguyên con, tổ yến, đường phèn.
Cách thực hiện: tổ yến và trùng thảo rửa sạch, ngâm 10 phút vớt ra để ráo nước. Chưng tổ yến cùng đường phèn trong 15 phút, sau đó cho tiếp trùng thảo vào chưng thêm 5 phút rồi bắc ra thưởng thức khi còn nóng.
6. Nên sử dụng đông trùng hạ thảo vào thời điểm nào?
Thời điểm uống trùng thảo cũng tùy thuộc vào từng loại và cách dùng đông trùng hạ thảo, cụ thể như sau:
- Đối với người cần bồi bổ và phục hồi sức khỏe thì nên dùng đông trùng hạ thảo trước bữa ăn 30 phút.
- Rượu đông trùng hạ thảo nên uống vào buổi tối trước khi đi ngủ. Nếu ngâm cùng các thảo dược khác thì có thể uống kèm trong bữa cơm chính.
- Cách dùng đông trùng hạ thảo khô nhai trực tiếp vào buổi sáng sẽ đạt hiệu quả tốt nhất. Còn đối với cách pha trà thì có thể dùng bất kỳ thời điểm nào trong ngày.
>> Xem thêm: Uống đông trùng hạ thảo vào lúc nào tốt nhất ?
7. Lưu ý khi sử dụng đông trùng hạ thảo
Đông trùng hạ thảo có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe của con người. Tuy nhiên, khi sử dụng loại dược liệu này, bạn hãy lưu ý những điều sau để không bỏ lỡ những dưỡng chất quý báu có trong trùng thảo.
- Sử dụng đông trùng hạ thảo với liều lượng hợp lý, tránh lạm dụng kẻo sẽ gây ra các tác dụng phụ không mong muốn.
- Không chế biến đông trùng hạ thảo ở nhiệt độ cao. Khi kết hợp đông trùng hạ thảo trong các món ăn thì lưu ý không nên nấu quá lâu, bởi nhiệt độ cao sẽ khiến các dưỡng chất trong trùng thảo bị mất đi, làm giảm giá trị dinh dưỡng của món ăn.
- Nên chế biến đông trùng hạ thảo trong nồi đất, sứ hoặc thủy tinh. Bởi những chất liệu này sẽ không làm ảnh hưởng đến chất lượng của trùng thảo.
Nếu không có thời gian chế biến đông trùng hạ thảo hoặc lo ngại việc tự thực hiện sẽ làm giảm dược tính, bạn có thể tham khảo và sử dụng một số thành phẩm từ đông trùng hạ thảo như: viên nang đông trùng hạ thảo, trà túi lọc,…. Đông trùng hạ thảo tốt là loại có hàm lượng Cordycepin cao. Bởi vậy, bạn cần tìm hiểu những sản phẩm đông trùng hạ thảo được nhà sản xuất cam kết có hàm lượng Cordycepin > 1.000mcg/viên.
Trên đây là những cách dùng đông trùng hạ thảo mang lại giá trị dinh dưỡng tốt nhất cho sức khỏe. Hy vọng với những thông tin cần thiết xoay quanh việc sử dụng, chế biến và nhận biết trùng thảo chính hãng, bạn sẽ lựa chọn cho bản thân và gia đình những sản phẩm tốt nhất.
>> Xem thêm: Đông trùng hạ thảo loại nào tốt nhất ?
