Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Sáng – Bác sĩ Da liễu – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Mụn cóc thông thường là các nốt sần sùi do tăng sinh tế bào da, gây ra bởi virus HPV và lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp. Đa số mụn cóc thông thường đều là vô hại và sẽ tự biến mất sau một thời gian. Nhưng nếu mụn cóc gây khó chịu hoặc mất thẩm mỹ thì người bị mụn cóc phải làm sao?
1. Đặc điểm của mụn cóc thông thường
Mụn cóc thông thường xuất hiện phổ biến trên ngón tay hoặc bàn tay với các đặc điểm như:
- Mụn thịt nhỏ, sần sùi;
- Có màu da, trắng, hồng hoặc nâu;
- Thô cứng khi chạm vào;
- Đôi khi là các đốm đen – tập hợp các mạch máu nhỏ bị vón cục.
Nếu phát hiện mụn cóc thông thường có những dấu hiệu sau thì bạn nên đi khám bác sĩ, bao gồm:
- Nốt mụn gây đau đớn hoặc không ngừng tăng trưởng lớn hơn, thay đổi về màu sắc;
- Đã điều trị mụn cóc nhiều lần nhưng không khỏi, thậm chí là lan rộng hơn hoặc tái phát;
- Mụn cóc gây khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày;
- Không chắc liệu đó có phải là mụn cóc hay không;
- Nhiều mụn cóc bắt đầu xuất hiện ở người trưởng thành (cho thấy hệ miễn dịch đang gặp vấn đề).
2. Mụn cóc: nguyên nhân và yếu tố rủi ro
Mụn cóc thông thường là do virus u nhú ở người (HPV) gây ra. Loại virus này khá phổ biến và có hơn 150 chủng khác nhau, nhưng chỉ có một vài nhóm trong số đó là nguyên nhân gây ra mụn cóc. Một số chủng virus HPV bị lây qua đường tình dục, tuy nhiên hình thức truyền nhiễm chính là khi tiếp xúc da kề da hoặc thông qua các vật thể chung, chẳng hạn như khăn lau. Virus thường xâm nhập màu cơ thể qua các vết thương hở trên da, bao gồm vết xước quanh móng tay hoặc chỗ bị sây sát (trầy). Vì vậy mà thói quen cắn móng tay cũng có thể khiến mụn cóc lan rộng trên đầu ngón tay và xung quanh khu vực này.
Khi da của bạn đã tiếp xúc với virus, mụn cóc sẽ hình thành và phát triển trong vòng từ 2 – 6 tháng. Hệ miễn dịch của mỗi người sẽ phản ứng với virus HPV theo cách khác nhau, do đó không phải ai tiếp xúc với chúng cũng đều bị mụn cóc. Những người có nguy cơ cao phát triển mụn cóc thông thường bao gồm:
- Trẻ em và thanh niên: Do cơ thể chưa tạo ra khả năng miễn dịch với virus hoàn chỉnh;
- Người có hệ miễn dịch yếu, chẳng hạn như: Bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS hoặc đã trải qua cấy ghép nội tạng.
3. Chẩn đoán mụn cóc và cách chữa trị
3.1. Chẩn đoán
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán mụn cóc thông thường bằng những kỹ thuật sau:
- Kiểm tra mụn cóc;
- Cạo lớp trên cùng của mụn cóc để kiểm tra đối với những nốt chấm tối màu do mạch máu bị vón cục;
- Sinh thiết một phần nhỏ của mụn cóc và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích nhằm loại trừ các bệnh lý về da khác;
3.2. Mụn cóc và cách chữa trị tại bệnh viện
Trả lời cho câu hỏi “Bị mụn cóc phải làm sao?”, các bác sĩ cho biết đa phần mụn cóc thông thường sẽ tự biến mất mà không cần điều trị sau khi xuất hiện khoảng 1 – 2 năm (đôi khi sẽ có những mụn mới phát triển xung quanh). Một số người quyết định đến gặp bác sĩ để điều trị mụn cóc vì các biện pháp tại nhà không hiệu quả và mụn cóc gây khó chịu, lan rộng hoặc làm mất thẩm mỹ.
Mục tiêu điều trị là tiêu diệt mụn cóc, đồng thời kích thích phản ứng của hệ miễn dịch để chống lại virus. Một liệu trình điều trị có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tuy nhiên đôi khi mụn cóc vẫn có xu hướng tái phát hoặc lan rộng. Các bác sĩ thường bắt đầu với các phương pháp ít gây đau nhất, đặc biệt là khi điều trị cho trẻ nhỏ.
Dựa trên vị trí của mụn cóc, triệu chứng và mong muốn của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định chữa mụn cóc theo những cách sau:
- Thuốc lột mạnh có chứa axit salicylic
Chất trị mụn cóc này có tác dụng loại bỏ từng lớp mụn cóc với cường độ mạnh. Các nghiên cứu cho thấy axit salicylic sẽ phát huy hiệu quả cao hơn khi kết hợp với liệu pháp đông lạnh.
- Đóng băng (liệu pháp đông lạnh)
Bác sĩ sẽ chấm nitơ lỏng vào mụn cóc của bệnh nhân để đóng băng chúng lại. Sau đó các mô chết sẽ bong ra trong vòng ít nhất một tuần. Phương pháp này cũng có khả năng kích thích hệ miễn dịch của bạn chống lại virus gây mụn cóc và cần được tiến hành lặp lại vài lần. Tác dụng phụ của liệu pháp áp lạnh là đau, phồng rộp và đổi màu da ở vùng được điều trị. Do đó kỹ thuật này thường không được áp dụng để điều trị mụn cóc ở trẻ nhỏ.
- Các axit khác
Trường hợp mụn cóc không đáp ứng với axit salicylic hoặc liệu pháp đóng băng, bác sĩ có thể thử cạo bề mặt của mụn cóc và sau đó bôi axit trichloroacetic bằng que gỗ. Phương pháp này đòi hỏi phải được lặp lại ít mỗi tuần hoặc lâu hơn, với tác dụng dụng là cảm giác nóng rát và châm chích.
- Tiểu phẫu
Các mô khó chịu sẽ bị cắt bỏ và có thể để lại sẹo sau điều trị.
- Đốt bằng tia laser CO2
Tia laser sẽ đốt cháy các mô mụn cóc . Tuy nhiên hiệu quả của phương pháp này chưa cao và có thể gây đau cũng như để lại sẹo.
3.3. Mụn cóc và cách chữa trị tại nhà
Điều trị tại nhà thường có hiệu quả trong việc loại bỏ mụn cóc thông thường. Nếu hệ miễn dịch của bạn không bị suy yếu hoặc không mắc bệnh tiểu đường thì có thể thử các phương pháp sau:
- Axit salicylic
Các sản phẩm loại bỏ mụn cóc không cần kê toa như axit salicylic được bán rộng rãi ở các nhà thuốc dưới dạng miếng dán, thuốc mỡ và dung dịch lỏng. Đối với mụn cóc thông thường, nên sử dụng axit salicylic 17% (nhãn hiệu Compound W, Dr. Scholl’s Clear Away Wart Remover, …) hàng ngày và liên tục trong một vài tuần. Để có kết quả tốt nhất, hãy ngâm mụn cóc trong nước ấm trong vài phút trước khi bôi thuốc, kết hợp tẩy da chết bằng đá bọt mỗi ngày.
Nếu da của bạn bị kích ứng thì cần giảm tần suất điều trị mụn cóc bằng phương pháp này. Phụ nữ mang thai cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng dung dịch axit.
- Đóng băng
Một số sản phẩm nitơ lỏng có sẵn ở dạng lỏng hoặc dạng xịt không cần kê toa. Nhãn hiệu thường được sử dụng là Compound W Freeze Off, Dr. Scholl’s Freeze Away, …
- Dán băng keo
Dán mụn cóc bằng băng keo chuyên dụng trong khoảng 6 ngày. Sau đó ngâm trong nước và nhẹ nhàng loại bỏ mô chết bằng đá bọt nhám. Để mụn cóc thông thoáng trong khoảng 12 giờ và lặp lại quá trình cho đến khi mụn cóc rụng hết.
4. Ngăn ngừa mụn cóc thông thường
Ngoài ra, các chuyên gia y tế còn cho biết tiêm phòng vắc-xin HPV là cách giúp ngăn ngừa mụn cóc thông thường và hạn chế nguy cơ mắc một số loại ung thư khác cũng do virus HPV gây ra.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc-xin ngừa HPV với 2 loại là: Vắc-xin Gardasil 0,5ml do hãng MSD (Mỹ) sản xuất và Vắc-xin Cervarix do hãng GSK – Bỉ sản xuất. Dịch vụ tiêm vắc-xin tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec còn đem lại cho khách hàng những lợi ích sau:
- Khách hàng đến sử dụng dịch vụ tiêm vắc-xin sẽ được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám, sàng lọc đầy đủ các vấn đề về thể trạng và sức khỏe, tư vấn về vắc-xin phòng bệnh và phác đồ tiêm, cách theo dõi và chăm sóc khách hàng sau tiêm chủng trước khi ra chỉ định tiêm vắc-xin theo khuyến cáo mới nhất của Bộ Y tế & Tổ chức Y tế Thế giới nhằm đảm bảo hiệu quả tốt nhất và an toàn nhất cho người tiêm vắc-xin.
- Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên nghiệp, áp dụng cách giảm đau hiệu quả cho khách hàng trong quá trình tiêm chủng.
- 100% khách hàng tiêm chủng được theo dõi 30 phút sau tiêm và đánh giá lại sức khỏe trước khi ra về.
- Được theo dõi đa khoa trước, trong và sau tiêm chủng tại Hệ thống y tế Vinmec và luôn có ekip cấp cứu sẵn sàng phối hợp với phòng tiêm chủng xử trí các trường hợp sốc phản vệ, suy hô hấp – ngừng tuần hoàn, đảm bảo xử lý kịp thời, đúng phác đồ khi có sự cố xảy ra.
- Đặc biệt, phòng tiêm chủng thoáng mát, có khu vui chơi dành cho trẻ em, giúp trẻ có cảm giác thoải mái và tâm lý tốt trước và sau khi tiêm chủng.
- Vắc-xin được nhập khẩu và bảo quản tại hệ thống kho lạnh hiện đại, với dây chuyền bảo quản lạnh (Cold chain) đạt tiêu chuẩn GSP, giữ vắc-xin trong điều kiện tốt nhất để đảm bảo chất lượng.
- Trường hợp bố mẹ đưa con đi tiêm sẽ nhận tin nhắn nhắc lịch trước ngày tiêm và thông tin tiêm chủng của bé sẽ được đồng bộ với hệ thống thông tin tiêm chủng quốc gia.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số
hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec
để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 – 31/12/2022).
Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn
tư vấn từ xa qua video
với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: Mayoclinic.org
