Ảo giác/ảo tưởng xuất hiện dưới nhiều hình thức, nhưng tất cả đều có điểm chung: những người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này không thể tin chắc rằng một số điều họ tin là không đúng sự thật. Những niềm tin không thể thay đổi này là khác nhau ở mỗi người và ảnh hưởng đến các phần khác nhau trong cuộc sống của họ
1. Ảo giác là gì
Ảo giác là niềm tin mâu thuẫn với thực tế. Mặc dù có bằng chứng trái ngược nhưng một người trong trạng thái ảo giác có thể buông bỏ niềm tin của họ. Hiện tượng này thường được củng cố bằng cách giải thích sai các sự kiện. Hầu hết các ảo giác cũng liên quan đến một số mức độ hoang tưởng.
Ảo giác cũng là một phần của rối loạn tâm thần chẳng hạn như tâm thần phân liệt hoặc rối loạn ảo tưởng. Chúng có thể xảy ra cùng với ảo tưởng, liên quan đến cảm nhận thứ gì đó thực sự ở đó, như nghe thấy giọng nói (ảo giác âm thanh) hoặc cảm thấy có vật gì đó đang bò trên da của mình.
Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra trạng thái ảo giác. Tuy nhiên, tình trạng này xuất hiện cùng với một loạt các yếu tố di truyền, sinh học, tâm lý và môi trường sống. Hay những dấu hiệu bất thường trong não cũng có thể đóng vai trò gây nên tình trạng này. Bởi do, sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh có thể làm tăng khả năng phát triển ảo giác. Hoặc các chấn thương về tâm thần như sang chấn tâm lý cũng gây ra hiện tượng này.
2. Các loại ảo giác
2.1 Tâm trạng hoặc bầu không khí
Điều này liên quan đến một sự kỳ lạ, bạn có một cảm giác kỳ lạ rằng thế giới xung quanh đang đe dọa bạn. Những người mắc chứng ảo giác này thường cảm thấy căng thẳng và bối rối vì họ không thể hiểu được những thay đổi về môi trường của họ, nhưng họ lại tin rằng có gì đó không ổn.
2.2. Nhận thức
Kiểu ảo giác này chủ yếu tập trung người bị ảnh hưởng hơn là điều kiện ảnh hưởng của thế giới bên ngoài. Những gì người bệnh tin là có thật, nhưng họ làm cho tầm quan trọng của nó thành không có thực. Sự tập trung cao độ này vượt xa những gì có ý nghĩa hợp lý hoặc liên quan đến cảm xúc của mỗi người.
2.3. Ký ức
Trong trường hợp này, người bị ảo giác là sẽ hồi tưởng lại nhưng không chính xác về những điều đã xảy ra trong quá khứ.
2.4. Ý tưởng
Loại ảo giác này liên quan đến suy nghĩ phức tạp. Nó được hình thành đầy đủ những điều được xuất phát từ hư không.
2.5. Nhận thức
Với loại ảo giác này, mọi người rất ý thức về một kinh nghiệm cụ thể. Họ không thể nghe, nhìn thấy, hoặc cảm thấy điều đó xảy ra ở thế giới xung quanh. Đó là một ý tưởng cực kỳ sống động.
2.6. Một số ảo giác khác
Một số loại rối loạn ảo giác còn được xác định theo chủ đề của những ảo giác đã từng trải qua, chẳng hạn như:
- Chứng lo cuồng bị khủng bố ngược đãi
Điều này dựa trên ý tưởng rằng một người hoặc đối tượng đang cố gắng làm tổn thương hoặc chống lại bạn. Những người bị ảo giác này tin rằng họ đang bị theo dõi, đánh thuốc mê, vu khống, lừa dối… Một ví dụ có thể bao gồm một người phụ nữ tin rằng ông chủ của mình đang đánh thuốc mê cho nhân viên bằng cách thêm một chất gì đó vào trong máy làm mát nước khiến cho mọi người làm việc chăm chỉ hơn.
- Ngoại tình
Tình trạng này liên quan đến sự ghen tuông bất thường hoặc sự chiếm hữu đối với người khác. Với kiểu ảo giác này, các cá nhân tin rằng đối tác của họ không chung thuỷ. Chẳng hạn, một người đàn ông mắc chứng ảo giác này có thể tin rằng đối tác của mình gặp người yêu mỗi khi cô ấy sử dụng nhà vệ sinh ở nơi công cộng, anh ta cũng nghĩ rằng cô ấy gửi tin nhắn bí mật cho người yêu thông qua người khác.
- Tình yêu
Đây là một tình yêu ám ảnh chiếm lấy tất cả những suy nghĩ khác hơn một ý tưởng rằng ai đó đang yêu bạn
- Tôn giáo.
Ảo giác về loại này không nhất thiết phải được tạo thành niềm tin mãnh liệt nhưng nó lại rất nhiều trong môi trường sống của người đó.
- Cảm giác tội lỗi hoặc không xứng đáng
Chủ đề này thường phổ biến ở những người bị trầm cảm.
- Phô trương
Trong ảo giác phô trương, các cá nhân cảm thấy rằng chính họ hay một số người cụ thể có tài năng, danh tiếng, sự giàu có hoặc quyền lực phi thường (mặc dù thiếu bằng chứng về tất cả điều đó) đồng thời họ cũng là người rất quan trọng và có giá trị với mọi người.
Ví dụ của loại ảo giác này sẽ là một phụ nữ tin rằng Chúa ban cho cô ấy sức mạnh để cứu vũ trụ và mỗi ngày cô hoàn thành một số nhiệm vụ sẽ giúp cho hành tinh này được tồn tại.
- Somatic
Những người bị ảo giác này tin rằng họ đang trải qua cảm giác vật lý hoặc rối loạn chức năng cơ thể dưới da, hoặc họ đang bị một tình trạng y tế nói chung. Chẳng hạn, một người đàn ông tin rằng có những ký sinh trùng sống bên trong cơ thể anh ta làm cho anh ta cảm thấy đau đớn toàn cơ thể.
- Erotomanic
Tình trạng này là sự hoang tưởng hiếm gặp, được đặc trưng bởi ảo tưởng của một cá nhân về một người khác đang say mê họ. Trong kiểu ảo giác này, một người tin rằng những người có tầm nhìn xã hội cao hơn thì sẽ yêu họ. Ví dụ về kiểu ảo giác này sẽ là một người đàn ông tin rằng một nữ diễn viên yêu anh ta và cô ấy giao tiếp với anh ta thông qua cử chỉ tay bí mật trong chương trình truyền hình của cô.
- Hỗn hợp
Khi ảo giác không rơi vào một thể loại duy nhất và không có chủ đề duy nhất nào thống trị, thì các ảo giác này được coi là hỗn hợp. Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần có thể coi rối loạn là “không xác định” khi ảo giác không rơi vào một loại cụ thể
2.7. Cách đối phó với các loại ảo giác
Quản lý môi trường cũng có thể giúp ích cho những người bị ảo giác. Ví dụ, nếu ai đó tin rằng chính phủ đang theo dõi họ thông qua TV, tốt nhất là người đó nên tránh xem tivi. Hoặc, nếu một người tin rằng họ đang bị theo dõi khi họ đi vào cộng đồng một mình, tốt nhất nên có ai đó đi cùng họ khi họ đi ra ngoài.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng một số bổ sung nhất định có thể giúp giảm ảo giác, chẳng hạn như: một số nghiên cứu đã tìm thấy acid béo omega-3 rất hữu ích trong việc giảm các triệu chứng rối loạn tâm thần. Hay các nghiên cứu khác đã tìm thấy vitamin B hứa hẹn trong việc giảm rối loạn tâm thần.
Tóm lại, hầu hết các rối loạn liên quan đến ảo giác không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng chúng có thể điều trị để cải thiện tình trạng bệnh. Trên thực tế, một số người vẫn có thể sống một cuộc sống khỏe mạnh, năng suất với một vài triệu chứng. Nhưng một số người khác thì phải cố gắng đấu tranh để làm việc, duy trì các mối quan hệ lành mạnh và tham gia vào các hoạt động gắn liền với cuộc sống hàng ngày. Trong trường hợp này, hãy nhờ sự giúp đỡ của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được hỗ trợ.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số
hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec
để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 – 31/12/2022).
Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn
tư vấn từ xa qua video
với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Nguồn tham khảo: webmd.com
