Đầu tư chứng khoán là gì?
Theo khoản 15, điều 4 Luật Chứng khoán năm 2019, đầu tư chứng khoán là việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Trong đó, bạn có thể hiểu chứng khoán bao gồm:
Khi bạn mua, bán, nắm giữ những tài sản nói trên, nghĩa là bạn đang “đầu tư chứng khoán”.
Ở Việt Nam, nhà đầu tư cá nhân thường chủ yếu mua cổ phiếu (là giấy chứng nhận số tiền mà bạn đầu tư vào 1 công ty nào đó với tư cách là cổ đông).
Bạn có thể tham khảo chi tiết về cổ phiếu ở đây.
Tại sao nên đầu tư chứng khoán?
Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán luôn vượt trội hơn những kênh đầu tư khác như bất động sản, hay vàng, nếu…
…bạn biết cách đầu tư và chọn lọc cổ phiếu tốt.
Hàng năm, sẽ luôn có những cổ phiếu có mức tăng trưởng 200% – 300%.
Ví dụ như HPG (tập đoàn Hòa Phát) ngay trong giai đoạn căng thẳng nhất của đại dịch Covid cũng tăng gần 6 lần (hơn 500%):
Tương tự, cũng trong mùa Covid, cổ phiếu CNG (chuyên kinh doanh khí tự nhiên) cũng tăng hơn 200%:
Trong những phần sau, tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn cách để tìm thấy những cổ phiếu như vậy.
Tuy nhiên, trước khi đầu tư, bạn cần chắc chắn rằng…
…bạn đã sẵn sàng!?
Cần chuẩn bị gì trước khi đầu tư?
Thông thường, mọi người sẽ dành 1 phần lớn tiết kiệm của mình để đầu tư khi nghe thấy bạn bè đang kiếm được tiền từ chứng khoán.
Mọi người thường không lên 1 kế hoạch tài chính rõ ràng và dẫn đến việc sau 1 thời gian, khoản đầu tư không thực sự hiệu quả.
Thất bại trong việc lên kế hoạch chính là lên kế hoạch để thất bại
Việc đầu tư chỉ nên được thực hiện khi bạn có 1 kế hoạch tài chính cụ thể, đồng thời, bạn chỉ được phép sử dụng 1 phần tiền nhàn rỗi (không sử dụng đến trong khoảng 2 – 3 năm tới).
Vì vậy, trước khi đầu tư bất kỳ 1 tài sản nào, dù là bất động sản hay chứng khoán, bạn cần hiểu rõ 2 vấn đề:
Thông thường, hàng tháng tôi sẽ trích khoảng 20% thu nhập vào tài khoản đầu tư và sẽ không dùng đến số tiền trong tài khoản đầu tư trong tối thiểu 2 năm.
Tỷ lệ này sẽ khác nhau tùy thuộc vào thu nhập và tình hình tài chính của bạn.
Bạn phải nhớ rằng, càng tích lũy được nhiều thì nhờ sức mạnh của lãi kép, bạn sẽ có nhiều lợi thế hơn trong quá trình đầu tư và sẽ sớm đạt được tự do tài chính.
Khi nào thì bạn không nên đầu tư?
Trong 1 số trường hợp, bạn thực sự không nên hoặc chưa nên đầu tư:
- Bạn chưa có 1 khoản tiết kiệm nào cho những tình huống rủi ro bất thường (như dịch bệnh, mất việc, ốm đau…)
- Bạn chưa nắm vững những kiến thức cơ bản về cổ phiếu
- Bạn muốn kiếm tiền nhanh từ cổ phiếu
Hầu hết trong những tình huống này, bạn sẽ không có đủ tâm lý vững vàng để có thể SỐNG SÓT trên “chiến trường” mang tên thị trường chứng khoán.
Sau hơn 15 năm đầu tư chuyên nghiệp, tôi nhận thấy rằng, phần lớn những người ở 3 trường hợp trên đều thua lỗ sau 1 thời gian dài đầu tư.
Thực tế trong phần lớn câu chuyện mà bạn được nghe, mọi người sẽ nói về việc “chơi chứng khoán” chứ không phải đầu tư chứng khoán.
Và chắc chắn là bạn không thể kiếm được tiền khi bạn đang chơi.
Nếu bạn đã sẵn sàng, hãy tiếp tục tìm hiểu sâu hơn cách thức vận hành của thị trường chứng khoán.
Lợi nhuận của bạn khi đầu tư cổ phiếu đến từ đâu?
Khi bạn mua cổ phiếu, bạn có thể kiếm được 2 nguồn lợi nhuận (nếu thuận lợi 🤣):
- Hưởng cổ tức
- Hưởng chênh lệch giá
Tổng lãi/lỗ của bạn = Cổ tức đã nhận + Chênh lệch giá
Cổ tức là số tiền (hoặc cổ phiếu) được công ty trích ra từ lợi nhuận để trả cho bạn khi công ty kinh doanh có lãi.
Cổ tức nếu được trả bằng tiền thì sẽ là phần “tiền tươi” mà bạn có thể nhận được.
Chênh lệch giá cổ phiếu là mức chênh lệch giữa giá bạn mua cổ phiếu và giá bạn bán cổ phiếu:
- Nếu giá bạn bán cổ phiếu > giá bạn mua, bạn sẽ có lãi
- Nếu giá bạn bán cổ phiếu < giá bạn mua, bạn sẽ bị lỗ
Đặt mua/bán 1 cổ phiếu như thế nào?
Để có thể mua, bán cổ phiếu, bạn sẽ cần phải có TÀI KHOẢN CHỨNG KHOÁN.
Đây là tài khoản được mở tại 1 công ty chứng khoán nào đó (tương tự như việc bạn mở tài khoản ngân hàng vậy).
Ở thời điểm bạn đọc hướng dẫn này, công nghệ hiện đại đã cho phép bạn mở tài khoản chứng khoán và thực hiện giao dịch bằng điện thoại mà không cần phải trực tiếp đến công ty chứng khoán như ngày xưa.
Để mở tài khoản chứng khoán, bạn có thể tham khảo 2 hướng dẫn chi tiết của GoValue dưới đây:
Cần bao nhiêu tiền để mua cổ phiếu?
Đây là 1 trong những câu hỏi mà hầu như nhà đầu tư nào cũng thắc mắc khi mới tìm hiểu về chứng khoán.
Kiểu như:
“Chị chỉ có 5 triệu thì có đầu tư được không?”
Thực tế là…
Bạn không cần phải có vài chục triệu hay vài trăm triệu thì mới có thể mua chứng khoán.
Số tiền mà bạn cần sẽ được tính bằng:
Số lượng cổ phiếu bạn muốn mua x Giá của 1 cổ phiếu tương ứng
Giả sử bạn muốn mua cổ phiếu của Ngân hàng Quân đội (mã MBB).
Số lượng cổ phiếu tối thiểu bạn phải mua (theo quy định của sàn giao dịch) là 100 cổ phiếu.
Nếu giá cổ phiếu là 25.000đ/cổ phiếu thì số tiền bạn cần có chỉ là:
100 cổ phiếu x 25.000đ/cổ phiếu = 2 triệu.
Có 1 điều quan trọng trong đầu tư mà bạn cần phải nhớ là…
…tư duy đầu tư sẽ quan trọng hơn rất nhiều so với số tiền mà bạn đang có.
Dù bạn có sở hữu 1 tỷ mà bạn chỉ “chơi chứng khoán” với tư duy đánh bạc thì chỉ sớm thôi, số tiền đấy sẽ “bốc hơi” hết.
Đọc bảng giá chứng khoán như thế nào?
Bảng giá là 1 trong những thứ hấp dẫn nhất với nhà đầu tư mới. Những con số đủ màu sắc “nhảy múa” tạo ra sự kích thích cho người theo dõi thị trường.
Ngày xưa khi công nghệ trên điện thoại chưa phát triển, nhà đầu tư thường tập trung đến các công ty chứng khoán trong giờ giao dịch để cùng nhau xem bảng giá chứng khoán trên những màn hình to (cứ như là ở sòng bạc Las Vegas vậy).
Để biết được mức giá và khối lượng cổ phiếu đang được đặt mua hoặc đặt bán, bạn sẽ cần phải theo sát bảng giá chứng khoán.
Nó sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi:
Cổ phiếu XYZ đang được giao dịch (khớp lệnh) ở mức giá nào?
Hay, nếu bây giờ tôi muốn mua/bán cổ phiếu XYZ, tôi nên đặt mua/bán ở mức giá nào?
Bạn có thể đọc hướng dẫn đọc bảng giá chứng khoán chi tiết của GoValue và rèn luyện kỹ năng này mỗi ngày.
Chú ý:
Cổ phiếu chỉ giao dịch trong 1 khung thời gian nhất định trong ngày theo quy định và vì thế, bảng giá cũng sẽ chỉ phản ánh giao dịch cổ phiếu trong phiên hôm đó.
Để hiểu rõ hơn, bạn nên tìm hiểu thêm về thời gian giao dịch chứng khoán theo quy định ở đây.
Giao dịch ký quỹ margin là gì?
Giao dịch ký quỹ (margin) là 1 dạng giao dịch thông dụng trong đầu tư chứng khoán, mà khi đó, công ty chứng khoán sẽ cho bạn vay tiền để mua thêm cổ phiếu.
Khi mở tài khoản chứng khoán, thông thường các công ty chứng khoán sẽ cho bạn mở hạn mức margin và có thể sử dụng được ngay.
Tuy nhiên, nếu bạn có ít hơn 3 năm kinh nghiệm đầu tư thì tôi khuyên bạn không nên sử dụng margin ngay.
Có 2 lý do chính cho việc này:
Thứ nhất, trong giai đoạn mới đầu tư, thông thường bạn sẽ lỗ vì chưa có nhiều kinh nghiệm lựa chọn thời điểm mua/bán cổ phiếu.
Và việc sử dụng margin sẽ khiến khoản lỗ của bạn tăng lên rất nhiều (có thể là gấp đôi).
Thứ hai, áp lực trả lãi vay sẽ khiến bạn không có tâm lý vững vàng trước biến động của thị trường.
Để có thể hiểu sâu về margin và cách sử dụng margin hiệu quả, bạn có thể tham khảo bài viết này của GoValue: Margin là gì? Sử dụng margin như thế nào để tối ưu nhất?
