Các mẫu áo bà ba là mẫu áo truyền thống có nguồn gốc từ rất lâu trước đây và được xem là trang phục hàng ngày của những người phụ nữ Việt Nam thời xưa. Những mẫu bà ba thường được thiết kế với những đường nét đơn giản giúp mang đến sự thoải mái cho người mặc, nhưng cũng không kém phần tinh tế và trang nhã. Hiện nay để phù hợp với xu hướng thì các mẫu áo bà ba cũng được thiết kế cách tân và sáng tạo hơn để tạo nên tính thẩm mỹ cho người mặc. Trong bài viết dưới đây chúng tôi sẽ gửi đến các bạn một số thông tin về nguồn gốc và ý nghĩa của các mẫu áo bà ba thời xưa.
Đọc thêm:
Tìm hiểu về nguồn gốc và ý nghĩa của áo bà ba
I. Nguồn gốc của mẫu áo bà ba
Áo bà ba là một trang phục truyền thống của người phụ nữ miền Nam thời xa xưa. So với những mẫu áo tứ thân của người phụ nữ miền Bắc được ra đời từ thế kỉ 19 thì những mẫu áo bà ba của người phụ nữ miền Nam lại có thời gian xuất hiện sớm hơn. Theo các nhà lịch sử học và các tài liệu để lại thì mẫu áo bà ba của người miền Nam đã xuất hiện từ những năm của thế kỷ 18 hoặc có thể còn sớm hơn nữa. Vào thời điểm này thì những chiếc áo bà ab chỉ đơn giản là những trang phục được mặc hàng ngày của người phụ nữ thời xưa.
Trang phục này gồm có quần dài và áo ngắn tối màu. Đến mãi những năm giữa thế kỷ 19 thì áo bà ba mới được thiết kế cách tân để phù hợp hơn với vóc dáng người mặc, cũng từ lúc này mà loại trang phục này cũng mới được đặt tên là áo bà ba.
Áo bà ba xuất hiện từ những năm giữa thế kỉ 18
Tuy nhiên, dựa vào nhiều tài liệu khác nhau mà người ta cũng đưa ra nhiều lý giải khác nhau về nguồn gốc ra đời của mẫu áo bà ba, cụ thể là:
Theo nhà văn hóa Trương Vĩnh Kỳ thì áo bà ba được ra đời vào đầu những năm của thế kỷ 19, mẫu áo này được thiết kế dựa trên mẫu áo của người Penang (là người Malaysia gốc Hoa). Tuy nhiên nhà văn Sơn Nam lại chứng minh rằng áo bà ba chính là trang phục của người Bà Ba, sau đó vì yêu thích nên người miền Nam đã sử dụng như một loại trang phục mặc hàng ngày.
Nguồn gốc của áo bà ba
Có thể nói có rất nhiều ý kiến trái chiều về nguồn gốc ra đời của mẫu áo bà ba của người miền Nam thời xưa, mỗi ý kiến đều có những chứng cứ xác minh riêng nên đến nay vẫn chưa thể tìm ra câu trả lời chính xác. Mặc dù vậy nhưng khi nhắc đến áo bà ba thì người ta cũng sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh của những người phụ nữ miền Nam xưa. Vì vậy mà trong suy nghĩ nhiều người thì mẫu áo này vẫn là nét văn hóa truyền thống mang đậm nét của người miền Nam xưa.
Có nhiều ý kiến về nguồn gốc của áo bà ba
II. Đặc điểm của mẫu áo bà ba
Các mẫu áo bà ba của người phụ nữ miền Nam thời xưa thường được thiết kế vô cùng đơn giản nhưng cũng không kém phần tinh tế và đẹp mắt, tạo nên nét hồn rất riêng cho người phụ nữ ở nơi đây thời bấy giờ.
1. Thiết kế áo bà ba thường không có cổ
Những mẫu áo bà ba thường được thiết kế không có phần cổ áo. Đa phần áo ba bà đều được thiết kế và may theo dạng cổ tròn, một số áo bà ba còn lại có được may theo cổ áo hình trái tim (cổ lá trầu) hoặc dạng cổ vuông tùy vào sở thích và vóc dáng của người mặc.
Người ta sẽ sử dụng một mảnh vải nguyên để may phần thân áo phía sau, còn phần ở phía trước sẽ được may hai mảnh và có một hàng khuy cài ở giữa chạy thẳng từ trên xuống để liên kết 2 mảnh áo. Thiết kế áo có phần chít eo và xẻ tà vừa phải ở 2 bên để tôn lên vóc dáng mảnh mai và thon gọn của người phụ nữ miền Nam thời xưa. Độ dài của áo bà ba thì chỉ thường qua phần mông để giúp ôm nhẹ lấy thân hình của người mặc.
Áo bà ba không có phần cổ áo
2. Đặc điểm phía trước áo bà ba
Phía trước áo bà ba cũng có thiết kế thêm phần túi áo to hoặc nhỏ. Thông thường thì áo ba ba cho nữ sẽ được may túi áo nhỏ, còn áo bà ba cho nam sẽ có phần túi áo to hơn. Tuy nhiên thiết kế phần túi áo này cũng rất vừa vặn, tạo sự cân đối với thân áo, chính vì vậy mà áo bà ba thường rất cân xứng và vừa vặn với thân hình của người mặc.
Mặc cùng với trang phục áo bà ba sẽ là một chiếc quần đen có độ dài chấm cổ chân hoặc gót chân của người mặc. Sự kết hợp này giúp làm tôn lên vẻ đẹp dịu dàng, thanh thoát, tinh tế của người phụ nữ cùng với thân hình cân đối và rất vừa phải, làm say đắm biết bao tâm hồn. Một số phụ kiện đi kèm được sử dụng chung cùng với các mẫu áo bà ba sẽ là khăn rằn, nón đội đầu giúp tôn lên vẻ đẹp chân chất và mộc mạc của người phụ nữ miền Nam thời xưa.
Áo bà ba kết hợp cùng nón lá và khăn rằn
III. Ý nghĩa của mẫu áo bà ba
Những mẫu áo bà ba là loại trang phục truyền thống và mang nhiều nét đặc trưng của những người nông dân vùng Nam Bộ nói chung cũng như người dân vùng đồng bằng Sông Cửu Long nói riêng. Mẫu áo này có nguồn gốc ra đời và được sử dụng từ rất lâu trước đây.
Hiện nay những mẫu áo này không chỉ được sử dụng để mặc hàng ngày mà nó còn được sử dụng với rất nhiều mục đích khác nhau, ví dụ như chụp hình kỷ yếu hay biểu diễn các chương trình nghệ thuật… Chính vì vậy mà mặc áo là mẫu áo đã được ra đời từ trước đây rất lâu nhưng đến tận thời nay áo bà ba vẫn được sử dụng vô cùng rộng rãi.
Áo bà ba được sử dụng hàng ngày ở vùng Nam bộ
Cũng giống với những bộ trang phục truyền thống khác của dân tộc như áo dài hay áo tứ thân của người phụ nữ Bắc bộ thời xưa,… áo bà ba của người miền Nam bộ cũng mang trong mình những ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Khi nhắc đến áo bà ba thì chắc chắn tất cả mọi người đều sẽ nhớ đến hình ảnh của những người bà, người mẹ, người chị.
Mặc trên mình chiếc áo bà ba rất mộc mạc, giản dị, chân chất, thân thương, nhưng vẫn mang vẻ đẹp cực tinh tế và nhẹ nhàng. Chính vì vậy mà hình ảnh của những mẫu áo bà ba đã gắn liền với hình ảnh của những người phụ nữ Việt Nam thân thuộc, gần gũi, mạnh mẽ và đầy kiên cường bất khuất trong hai cuộc chiến tranh chống quân xâm lược của dân tộc. Không chỉ thế áo bà ba còn mang ý nghĩa về hình ảnh đẹp dịu dàng, đầy thơ mộng và quyến rũ của người phụ nữ miền Nam thời xưa.
Áo bà ba gắn với hình ảnh đôn hậu, gần gũi của các bà, các mẹ
Mỗi loại trang phục đều mang những ý nghĩa sâu sắc khác nhau, chính vì vậy mà nếu bạn muốn hiểu rõ về chúng thì trước hết phải biết được ý nghĩa ra đời của loại trang phục đó.
IV. Cấu tạo của mẫu áo bà ba
Mẫu áo bà ba là loại trang phục được thiết kế không có phần cổ áo. Phần thân của áo cũng được may bằng một mảnh vải nguyên. Phía phần thân trước áo thường được kết nối với nhau bằng một hàng cúc. Đối với những mẫu áo bà ba được thiết kế dành riêng cho nữ giới thì sẽ được thiết kế thêm phần chiết eo ở hai bên hông áo, điểm thiết kế này giúp tôn lên đường nét cơ thể thon gọn của người con gái. Vào từng giai đoạn phát triển khác nhau mà chiếc áo bà ba thường được thiết kế khác nhau và có cấu tạo khác nhau để phù hợp với xu hướng thời trang và sinh hoạt của người mặc.
Vào từng giai đoạn khác nhau thì cấu tạo của áo bà ba cũng có thay đổi
1. Cấu tạo áo bà ba trước đây
Nếu như trước đây các mẫu áo bà ba thường được thiết kế và sử dụng rất nhiều cho các tầng lớp nhân dân. Vì thế mà áo được thiết kế với form áo rộng rãi tạo sự thoải mái cho các hoạt động lao động hàng ngày. Bên cạnh đó thì chất liệu vải để may áo cũng thường là vải ú hoặc vải sơn đầm mau khô, màu vải thì thường là màu nâu hoặc màu đen, mang đến nhiều sự tiện lợi khi mặc hàng ngày. Cấu tạo của mẫu áo bà ba ngày trước có phần nút là nút bấm rất chắc chắn và tiện lợi.
Áo bà ba được may rộng rãi với màu nâu hoặc đen phổ biến
2. Cấu tạo áo bà ba thời hiện đại
Về sau, thì cấu tạo của chiếc áo bà ba cũng có có một số thay đổi để phù hợp hơn với xu hướng thời trang lúc bấy giờ. Phần khuya bấm của áo bà ba cũng được thay đổi với nhiều kiểu thiết kế khác nhau để giúp tạo nên điểm nhấn nổi bật cho bộ trang phục. Lúc này kiểu dáng và form của áo bà ba cũng không được may rộng như trước đây nữa mà được thiết kế thêm một phần eo bụng để có thể tôn lên vóc dáng mảnh dẻ của người mặc trang phục. Thay vì chỉ được may với hai màu vải là đen và nâu thì áo ba ba lúc này có nhiều màu sắc nổi bật và thu hút hơn như xanh, đỏ, tím, hồng, lục… Cấu tạo của chiếc áo bà ba cũng có thêm phần cổ tay, chắp vai, cửa tay để giúp cấu tạo của chiếc áo thêm hoàn chỉnh hơn. Phần cổ áo thì cũng được may thành cổ sen, cánh én tạo sức hút đặc biệt và mới lạ cho áo bà ba.
Áo ba ba có sự đa dạng về chất liệu vải cũng như màu sắc của áo
V. Các mẫu áo bà ba phổ biến
Trải qua nhiều năm tháng và giai đoạn lịch sử đầy thăng trầm của đất nước ta thì những chiếc áo bà ba cũng được thay đổi về thiết kế để có thể đem lại sự phù hợp đối với từng giai đoạn. Chiếc áo bà ba được thay đổi từ kiểu dáng, màu sắc, cho đến chất liệu vải may nhưng dù có thay đổi thế nào thì nó cũng thể làm mất đi được nét bình dị và thân thương của trang phục này. Dưới đây là hai mẫu áo bà ba vẫn được sử dụng phổ biến và rộng rãi cho đến tận ngày nay.
Những mẫu áo bà ba phổ biến nhất
1. Mẫu áo bà ba truyền thống
Áo bà ba truyền thống là mẫu áo có nguồn gốc ra đời từ những năm đầu thế kỉ 19, chính vì vậy mà thiết kế của áo lúc này rất đơn giản. Áo được may khá rộng rĩa để tạo sự thoải mái khi lao động cũng như sinh hoạt hằng ngày của người nông dân. Cấu tạo của áo lúc này cũng không mấy cầu kỳ, vô cùng đơn giản và hầu như không có điểm nhấn nổi bật nào cả.
Áo bà ba truyền thống cũng có xẻ tà ở 2 bên để tạo sự thoải mái cho người mặc. Ban đầu thì mẫu áo này cũng không có thiết kế phần túi áo ở phía trước, tuy nhiên sau một thời gian sử dụng thì người ta đã may thêm 2 túi áo ở phía trước để có thể đựng được những đồ vật nhỏ, vô cùng tiện lợi.
Mẫu áo bà ba truyền thống với thiết kế đơn giản cho người nông dân
Mẫu áo bà ba truyền thống được may bằng vải ú, vải sơn đầm mau khô, bền đẹp,… Màu áo lúc này cũng được tạo nên bằng những nguyên liệu vô cùng tự nhiên lá bàng, vỏ trầm bầu, cây có… Chính vì vậy áo bà ba truyền thống chỉ có màu nâu hoặc màu đen vô cùng đơn giản. Người dân Nam bộ thường mặc áo bà ba truyền thống để đi làm đồng vô cùng tiện lợi, không bị bẩn mà khi giặt cũng rất nhanh khô.
Áo có màu sắc được làm từ nguyên liệu tự nhiên
2. Mẫu áo bà ba hiện đại
Cùng với sự phát triển và đổi mới của đất nước thì những mẫu áo bà ba truyền thống cũng được cách tân để có thể phù hợp hơn với phong cách ăn mặc của những cô gái thành phố. Từ đây hình ảnh những cô gái mặc chiếc áo bà ba hiện đại đã làm say đắm biết bao tâm hồn.
Mẫu áo bà ba hiện đại có phần chiết eo làm tôn lên vóc dáng của người mặc
Những chiếc áo bà ba hiện đại vẫn mang trong mình nét tinh túy của chiếc áo bà ba truyền thống, nhưng vẫn có một số thiết kế và cấu tạo được thay đổi để phù hợp hơn với xu hướng thời trang mới. Ở phần bụng áo bà ba hiện đại được may thêm phần chiết eo để có thể tôn lên vẻ đẹp thân hình và vóc dáng của người mặc áo. Phần cổ tay hay phần cổ áo cũng được may với những đường nét đẹp hơn tạo nên điểm nhấn cho chiếc áo hiện đại.
Áo bà ba hiện đại cũng được may bằng nhiều loại vải đa dạng và phong phú hơn, như vải lụa, vải voan tạo sự mềm mại và tinh tế cho chiếc áo. Sự phát triển của ngành công nghiệp nhuộm vải cũng giúp cho áo bà ba hiện đại có nhiều màu sắc đa dạng hơn rất nhiều. Phần nút áo của áo bà ba hiện đại cũng được sử dụng nhiều loại nút đẹp mắt hơn rất nhiều.
Áo bà ba hiện đại có nhiều màu sắc đa dạng và nổi bật hơn
Áo bà ba hiện đại tuy bị ảnh hưởng bởi xu hướng thời trang phương Tây và mang vẻ đẹp hiện đại hơn nhưng nó cũng không hề bị mất đi vẻ đẹp truyền thống hay nét bình dị của trang phục này.
Như vậy, trong bài viết trên chúng tôi đã cung cấp đến các bạn những thông tin vô cùng bổ ích liên quan đến nguồn gốc cũng như ý nghĩa và một số mẫu áo bà ba đẹp hiện nay. Hy vọng sau khi tham khảo bài viết trên các bạn sẽ có thêm nhiều hiểu biết về mẫu áo truyền thống của người phụ nữ Việt Nam và thêm tự hào về văn hóa của đất nước mình hơn.
