Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh – Bác sĩ Nhi sơ sinh – Khoa Nhi – Sơ sinh – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Tắm cho trẻ sơ sinh có thể là niềm vui cho cả bố mẹ và bé. Tuy nhiên môi trường tắm lại trơn trượt, nếu như bé không hợp tác và cựa quậy nhiều sẽ gây ra vài khó khăn. Do đó, phụ huynh cần tắm rõ những cách tắm cho bé sơ sinh cơ bản trước khi bắt đầu thực hiện.
1. Vệ sinh cho bé bằng khăn ẩm
Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị bố mẹ chỉ nên lau cơ thể bé bằng khăn ẩm cho đến khi cuống rốn rụng hoặc lành vùng da quy đầu đã cắt, có thể là một hoặc hai tuần sau sinh.
Để tiến hành lau mình cho bé, phụ huynh hãy đặt bé nằm ngửa trên một tấm khăn lót hoặc trên giường. Làm ướt một chiếc khăn nhỏ và mềm, vắt bớt nước sau đó lau mặt cho bé. Lau nhẹ mỗi bên mí mắt bằng bông gòn (hoặc một góc của khăn) theo chiều từ trong ra ngoài. Phần xung quanh miệng và dưới cằm nơi sữa và nước bọt của bé chảy ra cũng cần được vệ sinh sạch sẽ. Thông thường sẽ không cần sử dụng xà phòng cho trẻ sơ sinh ở giai đoạn sớm này.
2. Chú ý các kẽ trên da
Để làm sạch cơ thể em bé, bố mẹ có thể sử dụng nước thường hoặc xà phòng dưỡng ẩm nhẹ dành cho trẻ sơ sinh. Đặc biệt chú ý trong cách tắm cho bé sơ sinh là các vùng da dưới cánh tay, sau tai, các kẽ quanh cổ và trong khu vực quấn tã. Bên cạnh đó là không quên vệ sinh vị trí giữa các ngón tay và ngón chân của bé, nhất là đối với những trẻ mũm mĩm vì thường có rất nhiều ngấn trên da. Nếu thời tiết lạnh, chỉ nên cởi quần hoặc áo ở phần cần được tắm để giữ ấm cho bé.
3. Gội đầu cho trẻ sơ sinh
Việc gội đầu nên được tiến hành đối với những trẻ sơ sinh có mái tóc dày. Phụ huynh nên dùng tay không, nhẹ nhàng xoa một giọt dầu gội dành cho em bé lên da đầu của trẻ. Rửa sạch lớp xà phòng gội đầu bằng một cốc nước hoặc khăn ướt. Đừng quên che một tay lên trán của bé để tránh bọt xà phòng chảy hoặc bắn vào mắt trẻ.
Khi đã qua giai đoạn lau mình bé bằng khăn, phụ huynh có thể gội đầu trực tiếp cho bé dưới vòi nước. Đầu tiên cần dùng cùi chỏ hoặc mặt trong của cổ tay kiểm tra nhiệt độ nước sao cho thích hợp. Sau đó dùng cánh tay đỡ lưng của bé và giữ vững đầu bằng bàn tay, xoa nhẹ tóc bé bằng bàn tay còn lại.
4. Tắm cho trẻ sơ sinh trong thau/chậu
Khi cơ thể bé đã sẵn sàng để tắm một cách bình thường, bố mẹ có thể sử dụng thau/chậu bằng nhựa hoặc bồn rửa để đặt trẻ vào. Trước khi dùng nên rửa qua bồn hoặc thau/chậu và lót bằng một tấm khăn sạch.
Nên chuẩn bị sẵn tất cả các vật dụng cần thiết để tắm cho trẻ sơ sinh, bao gồm khăn, ca/bình múc nước và sữa tắm trẻ em. Tập hợp trước những thứ này tại vị trí tắm sẽ thuận tiện cho phụ huynh để luôn có một tay để giữ bé trong khi tắm, tránh trường hợp cho trẻ ở một mình trong nước và đi lấy vật dụng.
5. Kiểm tra nhiệt độ nước
Bố mẹ luôn phải kiểm tra nhiệt độ của nước bằng cùi chỏ hoặc mặt trong của cổ tay trước khi tắm cho trẻ sơ sinh. Nhiệt độ lý tưởng cho nước tắm là khoảng 38 độ C. Để tránh bị bỏng, cần điều chỉnh nhiệt độ trên máy nước nóng sap cho luôn thấp hơn 49 độ C. Bên cạnh đó, nên tắm bé ở những nơi ấm áp và thoải mái, tránh bị gió lùa vì trẻ sơ sinh đang bị ướt rất dễ nhiễm lạnh.
Các chuyên gia khuyên rằng nên đổ trước khoảng 5cm nước ấm vào chậu tắm, sau đó tiếp tục đổ chầm chậm nước ấm lên cơ thể bé trong suốt quá trình tắm để tránh cảm giác lạnh. Theo một số nghiên cứu, mực nước trong chậu cao vừa khỏi tầm vai của bé sẽ có tác dụng giữ ấm và đem lại sự thoải mái tối đa. Tuy nhiên, yếu tố an toàn phải luôn được đặt lên hàng đầu với bất kỳ lượng nước nào.
6. Luôn giữ bé an toàn
Được giữ an toàn và vững chắc trong vòng tay của bố mẹ sẽ giúp bé cảm thấy thoải mái hơn khi ngâm mình trong chậu tắm. Dùng cánh tay không thuận để hỗ trợ đầu và cổ của bé, trong khi tay còn lại giữ và làm vệ sinh cơ thể bé, bắt đầu từ đôi chân. Linh hoạt đỡ đầu và lưng của bé khi cần thiết, phụ huynh có thể đưa tay ra phía sau lưng bé và nắm lấy cánh tay của bé trong suốt thời gian tắm.
7. Tắm phần lưng của bé
Để vệ sinh lưng và mông của bé, bố mẹ hãy nắm lấy nách bé, đồng thời cho bé nằm trên cánh tay và cẩn thận ngả người bé về phía trước.
8. Làm sạch các vùng nhạy cảm
Sử dụng một miếng vải mềm và sạch, thêm một ít xà phòng dịu nhẹ và thấm nước ấm để làm sạch bộ phận sinh dục của bé. Đối với bé gái, lau nhẹ nhàng từ trước ra sau và đặc biệt là giữa các nếp gấp da. Đối với bé trai đã cắt bao quy đầu, bố mẹ nên dùng khăn nhẹ nhàng lau sạch dương vật. Còn ở những bé trai không cắt bao quy đầu thì cũng không cần phải kéo da quy đầu ra, phụ huynh chỉ cần dùng một ít sữa tắm trẻ em để làm sạch cẩn thận vùng kín của bé.
9. Tắm cho trẻ sơ sinh vào giờ cố định
Dù chỉ là lau người bằng khăn hay tắm cho bé trong chậu nước, phụ huynh cũng nên chọn giờ cố định để thiết lập thói quen cho bé. Thông thường nên tắm vào buổi chiều tối trước khi bé đi ngủ vì các nghiên cứu ra chỉ ra rằng tắm có thể giúp cơ thể thư giãn thoải mái và dễ đi vào giấc ngủ hơn. Sau khi tắm nên tắt bớt đèn, giảm tiếng ồn và các hoạt động khác để bé nhận ra đã đến thời gian ngủ.
Tuy nhiên, bố mẹ không nên tắm cho trẻ sơ sinh khi bé đang đói, gắt gỏng hoặc có vấn đề về tiêu hóa. Ngoài ra, có thể vệ sinh cơ thể cho trẻ vào bất cứ thời điểm nào trong ngày mà bố mẹ cho là thích hợp và thuận tiện.
10. Bé khóc khi đang tắm
Trong trường hợp đang tắm cho trẻ sơ sinh mà bé khóc lúc này phụ huynh nên bình tĩnh. Nhanh chóng làm sạch xà phòng còn sót lại hoặc rửa sơ qua những bộ phận cần thiết, sau đó quấn bé trong một chiếc khăn. Chỉ dùng khăn vỗ nhẹ khắp cơ thể bé (tránh chà xát) và đảm bảo cả người khô hoàn toàn, nhất là những vùng kẽ hoặc có ngấn. Bố mẹ nên đợi một vài ngày sau rồi mới thử cho bé tắm lại, trong thời gian này thì sử dụng khăn ẩm để lau mặt, cổ và khu vực quấn tã của bé.
Sau khi tắm cho trẻ sơ sinh, phụ huynh có thể bôi một ít kem dưỡng da dịu nhẹ lên làn da mỏng manh và nhạy cảm của trẻ, đặc biệt đối với những bé bị khô da, kích ứng hoặc chàm. Tuy nhiên nên hạn chế thoa phấn rôm dạng bột vì nhiều khả năng sẽ khiến bé bị khó chịu đường thở, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
Tuân thủ những hướng dẫn cơ bản trong cách tắm cho bé sơ sinh sẽ giúp phụ huynh tự tin hơn khi thực hiện công đoạn này. Tắm cho trẻ sơ sinh không chỉ có tác dụng làm sạch cơ thể, mà còn giúp trẻ học hỏi nhiều điều mới lạ thông qua quá trình kích thích các giác quan. Đồng thời đây còn là thời gian tuyệt vời nhất trẻ cảm nhận được sự quan tâm, chăm sóc cũng như tình yêu thương từ bố mẹ.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec mang đến Chương trình chăm sóc thai sản trọn gói cho các sản phụ ngay từ khi bắt đầu mang thai từ những tháng đầu tiên với đầy đủ các lần khám thai, siêu âm 3D, 4D định kỳ cùng các xét nghiệm thường quy để đảm bảo người mẹ luôn khỏe mạnh và thai nhi phát triển toàn diện. Đặc biệt, trong suốt quá trình mang thai, bà mẹ sẽ được tham gia các lớp tiền sản do bệnh viện tổ chức để cung cấp cho các sản phụ những kiến thức chăm sóc bản thân trong thai kỳ cũng như cách chăm sóc khi bé chào đời: Tư thế cho con bú, hướng dẫn tắm bé, xử trí khi con bị sặc sữa….giúp người mẹ tự tin hơn trên hành trình nuôi con khôn lớn.
Bác sĩ Chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh có 12 năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý Nhi, đặc biệt là hồi sức sơ sinh và điều trị sơ sinh bệnh lý. Ngoài ra, bác sĩ có thế mạnh trong trong lĩnh vực tư vấn nuôi con bằng sữa mẹ cũng như khám, tư vấn và can thiệp dinh dưỡng ở trẻ em.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số
hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.
Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec
để được giảm ngay 20% phí khám khi đặt hẹn khám lần đầu trên toàn hệ thống Vinmec (áp dụng từ 1/8 – 31/12/2022).
Quý khách cũng có thể quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn
tư vấn từ xa qua video
với các bác sĩ Vinmec mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Mayoclinic.com, Whattoexpect.com
